6 kadencja, 51 posiedzenie, 1 dzień (07-10-2009)

6 punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1776 i 2352).

Poseł Miron Sycz:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1776 i 2352).

    W roku 1989, wraz z powstawaniem nowego ładu ekonomicznego, funkcjonujące dotychczas na szczeblu centralnym jako samodzielne fundusze celowe Fundusz Ochrony Środowiska i Fundusz Gospodarki Wodnej zostały skupione w jednym organizmie - Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Fundusz otrzymał osobowość prawną i jako państwowy fundusz celowy zapoczątkował budowę systemu finansowego, który przez ponad 20 lat decydował o kształcie finansowania ochrony środowiska w naszym kraju. W roku 1993, na mocy decyzji Wysokiej Izby, osobowość prawną otrzymały fundusze wojewódzkie, a do podziału naliczanych kar i opłat włączone zostały fundusze powiatowe i gminne. Łącznie przez te 20 lat narodowy fundusz sfinansował ponad 14 tys. zadań za 21,4 mld zł, natomiast wojewódzkie, gminne i powiatowe fundusze porównywalną ilość zadań za około 17 mld zł.

    Zmieniająca się sytuacja gospodarcza naszego państwa i wejście na rynek środków unijnych powodują jednak taką sytuację, że stan dotychczasowy trzeba zmodyfikować. Modyfikacja stanu prawnego i organizacyjnego systemu finansowania ekologii w Polsce, która została przez rząd przygotowana i przez komisje Wysokiej Izby zweryfikowana, ma przede wszystkim na celu:

    - korelację z reformą finansów publicznych w zakresie wdrażania programów bezzwrotnej pomocy zagranicznej w obszarze środowiskowym,

    - prawidłową i terminową realizację zobowiązań i postanowień traktatu akcesyjnego, ustaleń przyjętych przez Polskę, a wynikających z dyrektyw Unii Europejskiej,

    - zapewnienie stałej odtwarzalności środków przeznaczanych na finansowanie ochrony środowiska, ochrony przyrody, gospodarki wodnej i geologii,

    - usprawnienie procesów zarządczych zarówno na etapie podejmowania decyzji o dofinansowaniu poszczególnych projektów, jak też nadzoru nad ich realizacją,

    - ułatwienie dysponowania środkami ekologicznymi na szczeblu powiatu i gminy,

    - zachowanie kadr posiadających wiedzę i doświadczenie w zakresie przygotowywania dokumentacji realizacyjnej, jak również mających uprawnienia do nadzoru i kontroli procesów inwestycyjnych w sektorze ekologicznym,

    - dostosowanie do oczekiwań środowisk samorządowych i organizacji proekologicznych systemu powoływania służb zarządzających funduszami.

    Przedkładany w dniu dzisiejszym projekt ustawy zakłada, że powyższe cele zostaną osiągnięte poprzez przekształcenie z dniem 1 stycznia 2010 r. narodowego funduszu - państwowego funduszu celowego - w państwową osobę prawną i przekształcenie wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w samorządowe osoby prawne, o czym już mówiła pani poseł sprawozdawca. Nowo powstałe osoby prawne przejmą całość zadań funduszy celowych, a także ich nazwy.

    Przedkładany projekt ustawy zakłada zachowanie ciągłości funkcjonowania systemu finansowania ochrony środowiska w Polsce. Środki pieniężne, którymi obecnie dysponują fundusze celowe, a także pozyskane należności będą w dalszym ciągu przeznaczane tylko i wyłącznie na finansowanie przedsięwzięć pociągających za sobą jak najbardziej efektywne efekty ekologiczne. Rodzaje zadań i rozwiązań ekologicznych zapisane zostały w projekcie ustawy bardzo obszernie - skupiono się na priorytetach, obszarach, w których efekty są najbardziej oczekiwane przez społeczeństwo. Są to: ochrona klimatu, ochrona wód przed zanieczyszczeniem, ochrona przyrody czy też szeroko pojęta gospodarka wodna i ochrona przeciwpowodziowa.

    Jedną ze zmian, które zostały zawarte w przedkładanym projekcie ustawy, jest rozwiązanie dotyczące wykorzystania pieniędzy zgromadzonych w tzw. subfunduszach, które drogą kolejnych ustaw okołoekologicznych były tworzone. Niewątpliwie ten zapis polepszy płynność finansową Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nadzór nad nowo powstałymi osobami prawnymi, czyli państwową i samorządowymi, sprawować będą odpowiednio minister środowiska i zarządy województw. Minister środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych nadawać będzie statut narodowemu funduszowi, a sejmiki województw będą nadawać statuty funduszom wojewódzkim.

    Przedkładany projekt ustawy zakłada również likwidację powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska z dniem 1 stycznia 2010 r. Ich środkami będą dysponować odpowiednio starostowie, wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast, zaś dotychczasowe przychody gminnych i powiatowych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej będą stanowić dochody budżetów odpowiednio gmin i powiatów. (Dzwonek)

    Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska będzie głosować za przyjęciem tej ustawy, zgodnie z przedłożonym sprawozdaniem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, zgłaszając jednocześnie 4 poprawki, które doprecyzowują między innymi zagadnienia przekazywania dotacji jednostkom samorządu terytorialnego. Te poprawki za chwilę wręczę panu marszałkowi. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia