6 kadencja, 51 posiedzenie, 1 dzień (07-10-2009)

13 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (druk 2376).

Poseł Marek Wójcik:

    Jeśli chodzi o pytania pana posła Dutki z PSL, odpowiem, że rzeczywiście zakładamy, że projekt nie pociąga dodatkowych kosztów, dlatego że koszty, które ponoszą samorządy, są i tak przewidziane w rezerwie. Organizacja wyborów jest zadaniem zleconym i te środki finansowe na zorganizowanie wyborów są uwzględnione w specjalnej rezerwie na przeprowadzenie wyborów. Jeżeli się okaże, że samorządy poniosą dodatkowe koszty, to oczywiście ta rezerwa związana z organizacją wyborów i z udzielaniem pełnomocnictw będzie musiała być zwiększona i te środki będą musiały być przekazane samorządom, które na pewno będą o takie dodatkowe środki występować. W chwili obecnej trudno powiedzieć, o ile dokładnie taka rezerwa powinna być zwiększona, dlatego że - tak jak wspomniałem - uprawnionych do skorzystania z tej instytucji, według spisu powszechnego z 2002 r., będzie ok. 3,5 mln osób. Praktyka jest natomiast taka, że nie wiadomo, kiedy ta instytucja zostanie upowszechniona i jak duży procent z tej liczby osób uprawnionych będzie z tej instytucji rzeczywiście korzystał. Dla przykładu podam, że w Wielkiej Brytanii w wyborach do Izby Gmin w 2005 r. z instytucji pełnomocnika do głosowania skorzystało 99 tys. osób. Kształtuje się to różnie w różnych wyborach. Są takie wybory, gdzie w Wielkiej Brytanii korzysta z tej instytucji głosowania przez pełnomocnika nawet pół miliona osób, natomiast tam jest to trochę inaczej uregulowane niż u nas. Mam nadzieję, że ta instytucja powoli będzie wchodziła do świadomości publicznej i że coraz więcej osób uprawnionych będzie korzystać ze swojego prawa.

    Pan poseł Dutka poruszył również kwestię gwarancji wypełnienia instrukcji wyborczej. Nie jesteśmy w stanie zagwarantować tego, że pełnomocnik rzeczywiście wypełni wolę swojego mocodawcy. Proszę jednak pamiętać, że to jest konstrukcja cywilnoprawna, gdzie osoba, która jest uprawniona do udzielania pełnomocnictwa, sama proponuje osobę, która, jej zdaniem, daje gwarancję tego, że ta wola wyborcza zostanie w pełni wypełniona. Tutaj nie ma żadnego przymusu. Osoba uprawniona będzie mogła wskazać dowolną osobę - to może być członek rodziny bądź ktoś inny, kto ma takie same poglądy polityczne. W związku z tym myślę, że nie ma takiego niebezpieczeństwa. To jest kwestia relacji i szczególnego stosunku zaufania pomiędzy mocodawcą a pełnomocnikiem.

    Kolejna sprawa dotyczy kwestii protestów wyborczych - mówił o tym również pan poseł Dutka - związanych z możliwością cofnięcia pełnomocnictwa. Nie widzę takiego niebezpieczeństwa, bo projekt ustawy przewiduje procedury związane z cofnięciem pełnomocnictwa, jak również możliwość wygaśnięcia pełnomocnictwa w sytuacji, w której osoba uprawniona wcześniej niż pełnomocnik zagłosowała w lokalu wyborczym. W związku z tym tutaj nie widzę takiego niebezpieczeństwa. Wydaje mi się więc, że obecna regulacja całkowicie rozwiewa wątpliwości. Jeżeli pan poseł w pełni się z nią zapozna, myślę, że rozwieje to wątpliwości pana posła.

    Pan poseł Brejza mówił o stanowisku Związku Miast Polskich. Takie stanowisko formalnie do komisji nie wpłynęło, ale ja je znam, znam też konkluzję tam zawartą i ona jest pozytywna, natomiast wzywa do bardziej odważnych działań parlamentu, jeżeli chodzi o nowelizację ordynacji wyborczych, wskazuje m.in. na potrzebę uchwalenia kodeksu wyborczego, ale również mówi o potrzebie wprowadzenia okręgów jednomandatowych. Mam nadzieję, że stanowisko polskich samorządów dla posłów polskiego parlamentu jest sprawą bardzo ważną i że weźmiemy je wszyscy jako posłowie pod uwagę.

    Pan poseł Szlachta zauważa, że Sąd Najwyższy wskazał na potrzebę określenia formy, w jakiej ma nastąpić upoważnienie przez wójta, burmistrza bądź prezydenta urzędnika, który będzie upoważniony przez niego do wykonywania czynności związanych z udzieleniem pełnomocnictwa. Rzeczywiście taka sugestia, aby to uregulować, znajduje się w uwagach Sądu Najwyższego. Nie wiem, czy ustawa jest właściwym miejscem, gdzie musi to być uregulowane, być może to może być rozporządzenie, natomiast na pewno będziemy zajmowali się tym zagadnieniem podczas prac komisji. Liczę tutaj też na jakieś wsparcie ze strony rządu, który z pewnością wyznaczy swojego reprezentanta do pracy nad tym projektem.

    Pan poseł Stefaniuk podnosił kwestię gwarancji wypełnienia instrukcji. Te gwarancje, już o tym mówiłem, to przede wszystkim problem szczególnego stosunku zaufania pomiędzy osobą uprawnioną a pełnomocnikiem.

    Pan poseł Ziemniak oprócz kwestii kosztów, do której też już dzisiaj się odnosiłem, wspominał o przepisach karnych za ewentualne naruszanie zasad, procedur, które są wymieniane w ustawie. Otóż ordynacje wyborcze zawierają przepisy karne, które regulują te kwestie. Nie ma potrzeby wprowadzania tą ustawą jakichś dodatkowych sankcji, dlatego że każda ordynacja wyborcza zawiera przepisy karne dotyczące tych przestępstw bądź wykroczeń, które mogą powstać w sytuacji, w której ktoś przepisy ordynacji będzie łamał.

    To tyle, myślę, że odpowiedziałem na wszystkie pytania. Mam nadzieję, że moje uwagi zostaną przekazane również reprezentantowi klubu Lewicy.

    Liczę na to, że w dalszych pracach nad projektem Sejm będzie mówił - tak jak dzisiaj - jednym głosem, że projekt jest potrzebny i że wreszcie w przyszłym roku osoby niepełnosprawne i osoby w podeszłym wieku będą mogły w pełni korzystać ze swoich praw wyborczych i rzeczywiście pierwszy raz będą mogły skorzystać z instytucji głosowania przez pełnomocnika. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia