4 kadencja, 42 posiedzenie, 4 dzień (28.02.2003)

28 i 29 punkt porządku dziennego:

28. Informacja rządu o przyszłości sektora energii w Polsce (druk nr 1340).
29. Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie uchwały o powołaniu komisji śledczej do spraw zbadania zgodności umów prywatyzacji majątku państwowego, umów międzynarodowych i podpisywanych w związku z nimi umów handlowych w latach 1990-2002 z zasadami bezpieczeństwa energetycznego i paliwowego państwa polskiego (druki nr 998 i 1072).

Poseł Sprawozdawca Ryszard Zbrzyzny:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że dobrze się stało, że sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o projekcie uchwały o powołaniu komisji śledczej rozpatrujemy łącznie z informacją rządu o przyszłości sektora energii w Polsce, albowiem uzasadnieniem do wniesienia tej uchwały są kwestie związane z tym sektorem.

    Posłowie w dniu 13 września 2002 r. zgłosili projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej o powołaniu komisji śledczej do spraw zbadania zgodności umów prywatyzacji majątku państwowego, umów międzynarodowych i podpisywanych w związku z nimi umów handlowych w latach 1990-2002 z zasadami bezpieczeństwa energetycznego i paliwowego państwa polskiego. Jest to pełny tytuł projektu uchwały.

    Marszałek Sejmu, zgodnie z obowiązującym regulaminem Sejmu, skierował w dniu 19 października 2002 r. powyższy projekt uchwały do Komisji Skarbu Państwa oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka do pierwszego czytania. Stosowny projekt uchwały znalazł swoje miejsce w druku nr 998.

    Komisja Skarbu Państwa na wspólnym posiedzeniu z Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka rozpatrzyła ten wniosek i wysłuchała argumentacji zwolenników podjęcia takiej uchwały i wnioskodawców, a także wysłuchała argumentacji przedstawionej przez przeciwników tegoż rozwiązania. W posiedzeniu wzięli udział przedstawiciele rządu, a więc Ministerstwa Skarbu Państwa, Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Sprawiedliwości, a także obecny był przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli.

    Wnioskodawcy uzasadniali potrzebę podjęcia tej uchwały i potrzebę rozpoznania wszystkich problemów związanych z prywatyzacją polskiej gospodarki w okresie 1990-2002, ze szczególnym uwzględnieniem - co oczywiście nie wynikało z tytułu tej uchwały - sektora energetycznego i bezpieczeństwa paliwowego państwa polskiego.

    Uzasadniając potrzebę podjęcia tej uchwały, dołączono uzasadnienie mówiące o potrzebie wynikającej z porozumienia między polskim rządem a rządem Federacji Rosyjskiej z sierpnia 1993 r. o budowie systemu gazociągów dla tranzytu gazu rosyjskiego przez terytorium Polski. Wiąże się z tym zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego i oczywiście zagrożenie dla finansów publicznych państwa polskiego. A więc w tym momencie, po wystąpieniu pana wicepremiera, mogę powiedzieć w sposób jednoznaczny, że dobrze, iż połączono te dwie dyskusje, dotyczą one bowiem przedmiotu uchwały.

    Uzasadniając potrzebę podjęcia tej uchwały, wnioskodawca mówił o tym, że niezbędne jest także wyjaśnienie kwestii kontroli nad światłowodem położonym wzdłuż gazociągu jamalskiego. Uważa, że należy podjąć działania na rzecz szukania alternatywnych źródeł zaopatrzenia w gaz, jak również rozwiązywać problemy związane z ilością i sposobem odbioru gazu. Rząd powinien także podjąć działania w zakresie kontroli nad podstawową firmą reprezentującą stronę polską w tym przedsięwzięciu, czyli Polskim Górnictwem Nafty i Gazu.

    Wnioskodawcy zgłosili dwie autopoprawki. Jedna autopoprawka dotyczy art. 2. Treść art. 2 przedmiotowej uchwały nie korespondowała z treścią tytułu uchwały, która jest przedmiotem rozpatrywania. Powtórzono zatem w art. 2 treść tytułu uchwały zgodnie z propozycją wnioskodawców. Zaproponowano także rozszerzenie art. 3. Jest to wniosek o charakterze autopoprawki dotyczący rozszerzenia składu komisji śledczej, by mogli znaleźć w niej miejsce przedstawiciele nie tylko klubów parlamentarnych, ale także kół poselskich. Wiele głosów było przeciw. Kilka wypowiedzi przytoczę, by doprowadzić do konkluzji, która miała miejsce na zakończenie posiedzenia.

    Otóż w art. 111 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jest zapis mówiący o tym, że komisję śledczą powołuje się w celu zbadania konkretnej sprawy. Przedmiot badania musi być dokładnie określony, by był sens badania sprawy, by można było uzyskać pełną wiedzę na temat badanej sprawy. To jest jedna konkluzja, jeden element, który był dyskutowany w komisji. W wyniku dyskusji, którą przeprowadzono na posiedzeniu komisji, nie zaistniały przesłanki ku temu, by wypełnić treścią definicję z art. 111 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

    Dyskutowana była także kwestia możliwości zrealizowania celów komisji, a mianowicie dokonania analizy 12 lat prywatyzacji polskiej gospodarki, która przebiegała w tym okresie. Z informacji, które uzyskaliśmy podczas posiedzenia komisji, wynikało, że trzeba byłoby zbadać ponad 2 tys. umów prywatyzacyjnych, podpisywanych w różnym okresie i pod rządami różnych regulacji prawnych, jako że od roku 1990 do 2002 r. wielokrotnie było zmieniane polskie prawo prywatyzacyjne, i nie tylko, zmieniane było także prawo finansowe, prawo o rachunkowości i wiele innych ustaw, które współuczestniczą w procesie prywatyzacji polskiej gospodarki. Dyskusja dotyczyła możliwości zrealizowania celów komisji, które były podawane jako argumenty przemawiające za przyjęciem omawianej uchwały.

    Były także pytania i wątpliwości co do tego, czy w sprawach, którymi ma się zająć komisja, mamy do czynienia z matactwami, czy z niechęcią działania organów ścigania, czy też mamy trudności z uzyskiwaniem stosownych decyzji, stosownych orzeczeń wymiaru sprawiedliwości. Powiem, że żaden z mówców ani przedstawiciel ministra sprawiedliwości, prokurator generalny, nie potwierdził takich wątpliwości. A więc nie mamy tu do czynienia z matactwami, z niechęcią działań organów ścigania bądź organów sprawiedliwości.

    Pojawiły się wypowiedzi osób, które w zupełnie inny sposób odbierały propozycje wnioskodawców, a mianowicie niektórzy posłowie wprost twierdzili, że przedłożony projekt uchwały ma wyłącznie podtekst polityczny, natomiast nie ma w tym wypadku chęci badania czegokolwiek, że chodzi o to, by zaistnieć medialnie, by zrobić szum wokół sprawy, a nie o to, by cokolwiek wyjaśnić. Nie były to stanowiska odosobnione.

    Z odpowiedzi przedstawicieli rządu, NIK, prokuratora generalnego można było się dowiedzieć, że NIK dokonał już wielu badań procesu prywatyzacji i konkretnych projektów prywatyzacyjnych w Polsce. Wnioski wynikające z tych badań były przekazywane do organów ścigania i do organów wymiaru sprawiedliwości i znalazły albo znajdą niebawem zakończenie.

    Chcę powiedzieć, że resort skarbu państwa, który jest instytucją rządową, która bezpośrednio zajmuje się procesem prywatyzacji polskiej gospodarki, co roku jest kontrolowany przez Najwyższą Izbę Kontroli z punktu widzenia zadań wynikających z budżetu państwa. Chodzi tu o przychody z prywatyzacji. Każdy projekt prywatyzacyjny, który został zrealizowany w danym roku budżetowym, jest prześwietlany, że tak powiem, przez Najwyższą Izbę Kontroli, są analizowane źródła przychodów, umowy prywatyzacyjne, które były podstawą prywatyzacji, i do parlamentu są przekazywane poprzez Komisję Skarbu Państwa stosowne wnioski.

    Najwyższa Izba Kontroli rokrocznie analizuje wykonanie kierunków prywatyzacji, które są swoistym załącznikiem do ustawy budżetowej w każdym roku, i na podstawie tych analiz wyciągane są stosowne wnioski co do zgodności z obowiązującym prawem, jeżeli chodzi o przebieg procesu prywatyzacji. Mało tego, NIK na dobrą sprawę na bieżąco monitoruje procesy prywatyzacji w Polsce, na bieżąco analizuje przebieg tych prywatyzacji i stosowne wnioski są przekazywane na posiedzeniach Komisji Skarbu Państwa. Jest realizowana kontrola poszczególnych projektów prywatyzacyjnych, nawet ze szczególnym wskazaniem konkretnych procesów prywatyzacyjnych, i te szczególne wskazania wychodzą z Komisji Skarbu czy też z innych komisji parlamentarnych. A więc na dobrą sprawę proces prywatyzacji polskiej gospodarki był, jest i, śmiem twierdzić, będzie na bieżąco monitorowany. A więc, jeśli chodzi o informację, którą uzyskaliśmy podczas posiedzenia dwóch połączonych komisji w sprawie prawidłowości prywatyzacji polskiego sektora energoelektrycznego, to informacja prokuratora generalnego była jednoznaczna, że nie ma w tej chwili żadnego postępowania dotyczącego nieprawidłowości w prywatyzacji sektora energoelektrycznego, nie ma takich umów, które mogłyby być zakwestionowane i są przedmiotem badań i kontroli organów ścigania. Nie ma też takich sygnałów, które by nasuwały podejrzenie, że nastąpiły jakiekolwiek działania o charakterze przestępczym. A więc te i inne argumenty, które były podnoszone podczas debaty na posiedzeniu Komisji Skarbu Państwa i Komisji Sprawiedliwości, doprowadziły do konkluzji polegającej na tym, że posłowie w głosowaniu wyrazili swój stosunek do przedmiotowego projektu uchwały, a mianowicie podczas głosowania przedstawiciele obu komisji (stosunek głosów 16 :10) głosowali przeciwko podjęciu tej uchwały, przeciwko powołaniu Komisji Śledczej. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia