4 kadencja, 42 posiedzenie, 4 dzień (28.02.2003)

28 i 29 punkt porządku dziennego:

28. Informacja rządu o przyszłości sektora energii w Polsce (druk nr 1340).
29. Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie uchwały o powołaniu komisji śledczej do spraw zbadania zgodności umów prywatyzacji majątku państwowego, umów międzynarodowych i podpisywanych w związku z nimi umów handlowych w latach 1990-2002 z zasadami bezpieczeństwa energetycznego i paliwowego państwa polskiego (druki nr 998 i 1072).

Poseł Tadeusz Kędziak:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Parlamentarnego Ruchu Odbudowy Polski mam przyjemność przedstawić stanowisko do informacji o przyszłości sektora energii w Polsce. Elektrownia Bełchatów wytwarza 20% energii produkowanej na bazie węgla brunatnego dostarczanego przez KWB Bełchatów. Tym istotnym w energetyce krajowej podmiotom w informacji rząd poświęcił dwa zdania. W kolejnych trzech rząd wymienił te podmioty obok Elektrowni Opole, Elektrowni Turów, a także KWB Turów. Wymienione podmioty mają, według zamierzeń rządu, tworzyć ˝zasób energetyczny skarbu państwa˝. Podmiot ten ma się nazywać BOT. Jednak pierwszorzędne znaczenie dla przyszłości sektora energetycznego w Polsce, a także gospodarki przez wiele najbliższych lat będą miały dostawy gazu z Federacji Rosyjskiej. Temu będą podporządkowane czekające nas różne reformy, restrukturyzacje, oceny restrukturyzacji i korekty wcześniej przyjętych założeń polityki energetycznej w Polsce. Nie ma strategii rozwoju polskiej energetyki.

    Moi przedmówcy mówili o tym przy różnych okazjach, także debatach - problem dostaw gazu z Federacji Rosyjskiej był szeroko dyskutowany. Odniosę się do BOT-u. Jestem przeciwnikiem powstania BOT-u. Jest to koncepcja zła, szczególnie dla elektrowni Bełchatów i KWB Bełchatów. Według Ministerstwa Skarbu Państwa połączenie wymienionych podmiotów w strukturę holdingową o nazwie BOT ma się przyczynić przede wszystkim do ograniczenia kosztów, a także ma spowodować, że podmiot ten będzie mógł konkurencyjnie działać na otwartym rynku energetycznym. Ograniczenie kosztów wydaje się być działaniem w dobrym kierunku, jednak nie jest tak, w moim przekonaniu, że koszty są jedynym kryterium oceny kondycji firmy. Wskaźniki kosztów są różne i w różnym stopniu powinny służyć do oceny firmy. Jestem przekonany, że pan minister skarbu, a także pan minister gospodarki wiedzą o tym lepiej niż ja. Poza tym uważam, że koszty to problem szerszy. Na przykład w przypadku STOEN tzw. wysokie koszty były atutem rządu, ponieważ pokazywały niski zysk, a to z kolei było argumentem dla uzasadnienia niskiej ceny za STOEN. W sytuacji podmiotów tworzących BOT koszty są wykorzystywane do innej argumentacji. BOT, według rządu, ma pozwolić jego władzom na przystąpienie do renegocjacji z bankami warunków zabezpieczeń prawnych udzielonych kredytów. Problem ten, w moim przekonaniu, dotyczy tylko Opola i Turowa.

    Przyszłość BOT-u, a szczególnie elektrowni Bełchatów i KWB Bełchatów, można przewidzieć na podstawie różnego rodzaju programów naprawczych w sektorze węgla kamiennego. W tym sektorze powstało kilka programów. Pierwszy obejmował lata 1990-1992, jego głównym założeniem było stworzenie niezależnych i prężnych przedsiębiorstw działających na zasadach rynkowych, zwolnionych od bezpośredniej kontroli państwa i niestanowiących jego własności. Ciąg dalszy to trzy kolejne programy rządowe, trzy kolejne programy naprawcze. Obecnie rząd realizuje już piąty program naprawczy w sektorze węgla kamiennego. Trzeci program obejmował lata 1996-1997. W tym programie zdecydowano o połączeniu kopalni dobrze funkcjonujących z kopalniami trwale nierentownymi. Skutki tego programu okazały się katastrofalne dla podmiotów dobrze funkcjonujących.

    W dniu 2 grudnia 2002 r. odbyło się połączone posiedzenie Komisji Gospodarki i Komisji Skarbu Państwa. Przedmiotem obrad była między innymi informacja NIK o wynikach kontroli restrukturyzacji finansowej i organizacyjnej górnictwa węgla kamiennego. W trakcie dyskusji przewodniczący Komisji Skarbu Państwa pan poseł Walendziak negatywnie ocenił wspomniany trzeci program, polegający na łączeniu podmiotów dobrze funkcjonujących z podmiotami stale nierentownymi, i słusznie ocenił, w moim przekonaniu, iż to połączenie spowodowało tzw. rozmycie centrów kosztów. Obecny na posiedzeniu komisji minister gospodarki zgodził się z tym poglądem i powiedział: ˝Nie bywa tak, że siły witalne człowieka zdrowego mogą uzdrowić człowieka zainfekowanego jakimś wirusem. Natomiast tym wirusem może z łatwością zarazić się człowiek zdrowy, przebywający w towarzystwie tego chorego˝. Elektrownia Bełchatów i KWB Bełchatów są podmiotami zdrowymi, a drobne dolegliwości nie powodują, póki co, stanu chorobowego. Zainfekowanymi podmiotami są natomiast podmioty branży energetycznej z Opola i Turowa. Infekcja ta jest poważna, w mojej ocenie. Minister gospodarki był jednym z twórców BOT-u. W czym rzecz, można zapytać ministra gospodarki. Dalej, na jakiej podstawie...

    Będę już powoli kończył, panie marszałku.

    Dalej, na jakiej podstawie działał rząd? Dlaczego rząd nie chce opracować i przedstawić Wysokiej Izbie strategii rozwoju polityki energetycznej? Wydaje się to konieczne, tym bardziej że wiele środowisk naukowych i technicznych w Polsce już od dłuższego czasu domaga się tego od rządu. Jestem przekonany, że konsolidowane podmioty również są zainteresowane powstaniem strategii.

    Jeżeli los BOT-u będzie taki, jak sektora węgla kamiennego, to w 2004 r. będzie ten podmiot czekała bardzo głęboka restrukturyzacja, polegająca na zwolnieniach - 40% i na sprzedaży nie 25% - jak poinformował dzisiaj pan minister Cytrycki - tylko co najmniej 40%, i będzie to zapewne Bełchatów, ponieważ on jest w dobrej kondycji finansowej.

    Kończąc, chcę powiedzieć, co jest bardzo ważne, że koło Ruchu Odbudowy Polski nie jest przeciwnikiem prywatyzacji. Boimy się i przestrzegamy przed takimi działaniami w gospodarce i przed taką prywatyzacją, w której sprzedający okazuje się często być także kupującym. Takie sytuacje miały już miejsce.

    Koło Ruchu Odbudowy Polski będzie głosowało przeciwko przyjęciu informacji i za przyjęciem sprawozdania komisji, w którym jest mowa o powołaniu komisji śledczej do zbadania umów prywatyzacyjnych w latach 1990-2002. Dziękuję bardzo.

Przebieg posiedzenia