3 kadencja, 43 posiedzenie, 3 dzień (22.01.1999)
20 punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie głównego inspektora pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 1997 r. (druk nr 474) wraz ze stanowiskiem komisji (druk nr 825).
Poseł Jerzy Jaskiernia:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam trzy pytania do pana głównego inspektora i jedno pytanie do posła sprawozdawcy. Pierwsze pytanie dotyczy efektywności naszej debaty, bo przecież rzecz nie tylko w tym, abyśmy tu coś powiedzieli, ale i w tym, żeby coś z tego wynikało. Osobiście bardzo dużą wagę przywiązuję do wyciągania skutecznych wniosków z tego ważnego sprawozdania, ale napotykam pewne trudności, stąd będę prosił pana głównego inspektora o sprecyzowanie niektórych propozycji zawartych w pańskim sprawozdaniu.
Na str. 157 postuluje pan zharmonizowanie polskich przepisów dotyczących spełnienia wymogów bhp w konstrukcji maszyn z dyrektywą 89/392/EWG. Chciałbym zapytać, czy to jest rzeczywiście jedyna propozycja w obszarze dostosowywania prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej, która wiąże się z zakresem pańskiej działalności. Nie wiem, czy mam to traktować jako ilustrację, czy jako wyjątek, czy jako odpowiedzialne stwierdzenie przez pana, że w obszarze harmonizacji prawa polskiego z prawem Unii Europejskiej w zakresie stosunków pracy i bezpieczeństwa pracy nic więcej nie powinno być zrealizowane. Przecież musimy wiedzieć, jak odczytywać tę dyspozycję ze str. 157.
Sprawa druga. Przechodzę do dyspozycji ze str. 158. Pan tutaj proponuje rzeczy bardzo istotne, ale niestety w sposób tak enigmatyczny, że boję się, iż Wysoka Izba może mieć trudności z rozszyfrowaniem pańskiej intencji. Proponuje pan skorygowanie przepisów, które wzbudzały wątpliwości interpretacyjne - chodzi o Kodeks pracy. Chcę zapytać, czy pan zakłada, że powinniśmy z tego sprawozdania wydobyć te elementy? Czy pan ma tu coś konkretnego na myśli? Bo jeśli pan sygnalizuje problemy interpretacyjne - na marginesie: są różne instytucje, które są władne interpretować prawo, ale załóżmy, że to są problemy nieprzezwyciężalne w ramach tradycyjnych formuł interpretacji - to zapytuję pana, jakie to przepisy wzbudzały wątpliwości interpretacyjne i co pan konkretnie proponuje. Pytam po to, żeby Izba mogła z tego wyciągnąć określone konsekwencje. Proponuje pan też dostosowanie przepisów Kodeksu pracy do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Skądinąd jest to bardzo istotny postulat: mija już prawie 1,5 roku od wejścia w życie konstytucji, wielokrotnie pytaliśmy rząd, kiedy przedstawi te ustawy, które ma przedstawić w terminie 2 lat. Ale pańska propozycja będzie miała wtedy sens, jeśli pan powie, co musi być zmienione - po to, żeby można było dostosować te przepisy do konstytucji. Samo hasło o dostosowaniu jest bardzo enigmatyczną konstrukcją, dlatego też proszę, żeby zechciał pan rozwinąć tę tezę, zresztą w powiązaniu z tezą o wymogach prawnych dotyczących Unii Europejskiej. I tutaj, nawiązując do pytania pana posła Borowskiego, chciałbym pana zapytać o pańską współpracę z rzecznikiem praw obywatelskich. Odnoszę wrażenie, że jest tu wiele obszarów wspólnego działania. Czy państwo współpracujecie i czy państwo macie wspólny system sygnalizowania organom państwowym tych problemów, które wynikają z waszej działalności?
Sprawa trzecia, panie marszałku. Dotyczy to tym razem str. 133-134 sprawozdania, gdzie pan inspektor informuje nas o Komitecie Kierownictw Inspekcji Pracy Krajów Unii Europejskiej, zwraca uwagę na Regionalny Sekretariat ds. BHP, zwraca uwagę na to, że miało dojść do spotkania tego sekretariatu - inne kraje nie przedłożyły propozycji, ale Polska przedłożyła. Jest to jedna z nielicznych sytuacji, kiedy jesteśmy lepsi od innych, ale, niestety, pan nic więcej tu nie pisze. W związku z tym chciałbym pana zapytać, jaka jest rola tego sekretariatu, co w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy można zrobić w ramach współpracy regionalnej krajów Europy Środkowej i Wschodniej.
Rozumiem, że tu nie chodzi tylko o wymianę delegacji i o obieg biurokratyczny dokumentów, że państwo rozważacie - co jest ciekawym i trudnym problemem - kwestię ochrony bezpieczeństwa i higieny pracy osób przekraczających granicę, przyjeżdżających z innych państw, zwłaszcza na tle poszerzającej się regionalizacji i działalności euroregionów. Czy mógłby pan zdefiniować, co państwo zaprezentowali w tym materiale i jakie to może mieć znaczenie dla polskiego obywatela?
I ostatnie pytanie, które chciałbym skierować do posła sprawozdawcy. Otóż, panie marszałku, mam pewną strukturalną wątpliwość co do charakteru badania przez Komisję Polityki Społecznej tego sprawozdania i sposobu reagowania w postaci tej propozycji. Konkluzja dotycząca przyjęcia sprawozdania jest oczywiście bardzo doniosła, ale bardzo uboga w treści. Trudno, żeby ktoś proponował odrzucenie tak bogatego sprawozdania. To byłby precedens, rzecz niezwykła.
Nie wiem natomiast, Wysoka Izbo, czy nie powinniśmy iść - i z tym się zwracam do posła sprawozdawcy - w kierunku tego, by Komisja Polityki Społecznej wypracowała na podstawie tego sprawozdania pewne wnioski i sugestie pod adresem Izby czy też innych organów. W przeciwnym razie analiza, której dokonuje Komisja Polityki Społecznej, ma bardzo ograniczone znaczenie dla Izby. Dlatego też zapytuję pana posła sprawozdawcę, czy tego typu propozycja była rozważana, czy państwo referowali jakieś wnioski? Czy Komisja Polityki Społecznej wyciągnęła wnioski z tego sprawozdania odnośnie do własnej działalności, również w zakresie inspirowania Wysokiej Izby? Tylko wówczas bowiem będzie sens rozpatrywania sprawozdania i możliwość osiągnięcia określonych efektów. Dziękuję bardzo.
Przebieg posiedzenia