2 kadencja, 28 posiedzenie, 3 dzień (02.09.1994)
15 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie pilnych rządowych projektów ustaw:
1) o rachunkowości (druk nr 567),
2) o biegłych rewidentach i ich samorządzie (druk nr 568).
Poseł Mieczysław Jedoń:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Omawiając na dzisiejszym posiedzeniu dwa projekty: ustawy o rachunkowości (druk nr 567) i ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie (druk nr 568), należy stwierdzić, że zasady prowadzenia rachunkowości, a w szczególności ewidencji operacji gospodarczych, sporządzania inwentaryzacji majątku podmiotu gospodarczego, sporządzania sprawozdań finansowych oraz ich badania i zatwierdzania regulowane są przepisami prawnymi, które zapewniają spełnienie przez rachunkowość prawidłowej realizacji zadań, jakie powinna ona realizować wobec innych podmiotów gospodarczych, akcjonariuszy instytucji finansowych, banków, urzędów państwowych i samorządowych.
Obecnie w naszym kraju źródłami prawa dotyczącego rachunkowości są:
- rozporządzenie prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. - Kodeks handlowy;
- rozporządzenie ministra finansów z dnia 27 grudnia 1990 r., z dnia 15 stycznia 1991 r., z dnia 30 listopada 1992 r. i z dnia 27 marca 1992 r.;
- zarządzenie prezesa Narodowego Banku Polskiego z 12 lutego 1991 r.;
- ustawa o badaniu i ogłaszaniu sprawozdań finansowych oraz biegłych rewidentach i ich samorządzie z dnia 19 października 1991 r.
Należy nadmienić, że niektóre przepisy dotyczące rozwiązań stosowanych w rachunkowości są zawarte w różnych ustawach, rozporządzeniach i zarządzeniach regulujących różne problemy naszego systemu gospodarczego. Różnorodność przepisów regulujących zasady prowadzenia rachunkowości utrudnia w praktyce jednolitą ich interpretację i powoduje, że w stosunku do różnych podmiotów gospodarczych w zależności od ich formy własności stosowane są różne przepisy.
Występuje sprzeczność we wzajemnym stosunku dwóch aktów prawnych regulujących zasady rachunkowości: Kodeksu handlowego i rozporządzenia ministra finansów z 15 stycznia 1991 r. w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości.
Dalsze zasadne zmiany dotychczasowego stanu prawnego w zakresie rachunkowości wynikają z konieczności dostosowania tego prawa do wymogów zawartych w dyrektywach Unii Europejskiej. Chodzi o nadanie przepisom prawnym regulującym ten problem właściwego charakteru i rangi prawnej. Przedstawione projekty ustaw w pełni spełniają te wymagania i są godne poparcia.
Projekt ustawy o rachunkowości reguluje zasady prowadzenia rachunkowości we wszystkich podmiotach gospodarczych bez względu na ich formę własności, w tym również zasady sporządzania sprawozdawczości finansowej.
Obie ustawy są ze sobą spójne i nie są sprzeczne z porządkiem prawnym obowiązującym w naszym kraju. W projektach ustaw zostały uwzględnione dotychczasowe przepisy dotyczące rachunkowości, zwłaszcza te, które mają swoją tradycję i są zgodne z teorią i praktyką polskiej rachunkowości, a nie są sprzeczne z rozwiązaniami międzynarodowymi.
W stosunku do dotychczasowych przepisów w ustawie o rachunkowości wprowadza się nowe rozwiązania:
- ujednolicono zakres podmiotowy obowiązywania ustawy, objęto zakresem przepisów banki, przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe, fundusze powiernicze oraz obrót papierami wartościowymi;
- wprowadzono ujednolicone pojęcia (zgodne z rozwiązaniami międzynarodowymi), takie jak: bank ubezpieczeń, jednostka dominująca, jednostka stowarzyszona, rzeczowe składniki majątku obrotowego, należności zagrożone, przychody operacyjne;
- zdefiniowano jednoznacznie wynik finansowy netto, który tworzą: wynik działalności operacyjnej, wynik na operacjach nadzwyczajnych, obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego;
- nastąpiły zmiany dotyczące sprawozdań finansowych, które dostosowano do rozwiązań zawartych w dyrektywach Unii Europejskiej;
- wprowadzono obowiązek sporządzania w ramach sprawozdawczości finansowej, obok bilansu i rachunku wyników, odrębnego sprawozdania o przepływach środków pieniężnych w danym podmiocie gospodarczym (obowiązek ten dotyczyć będzie wszystkich podmiotów gospodarczych sporządzających sprawozdanie finansowe - dotychczas dotyczył tylko podmiotów notowanych na giełdzie papierów wartościowych).
W projekcie ustawy o biegłych rewidentach zmieniono m.in. dotychczasowe rozwiązanie w zakresie podstawy prowadzenia badania sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów: przewiduje się, że biegły rewident może prowadzić badania na własny rachunek, prowadząc działalność gospodarczą lub na podstawie umowy zawartej z podmiotem uprawnionym do badań sprawozdań finansowych.
Ponadto ustawa stwarza realną podstawę do ukształtowania w naszym kraju funkcji biegłego rewidenta jako wolnego zawodu na wzór notariuszy lub adwokatów. Są to rozwiązania identyczne z rozwiązaniami w tym zakresie w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekty ustaw o rachunkowości, o biegłych rewidentach są konsekwentnym przejawem zmian przepisów prawnych wynikających z transformacji naszego systemu gospodarczego i dostosowania polskiej gospodarki oraz obowiązującego prawa gospodarczego do wymagań rozwiniętej gospodarki rynkowej.
Wnoszę o przekazanie projektów ustaw do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz do Komisji Ustawodawczej i informuję, że posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej popierają tryb pilny, gdyż po uchwaleniu ustawy, która ma obowiązywać od 1 stycznia 1995 r., trzeba będzie przed tym terminem zapoznać z nią wszystkie służby finansowe. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia