2 kadencja, 88 posiedzenie, 2 dzień (12.09.1996)

14 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne (druki nr 1652 i 1652-A).

Poseł Krzysztof Szymański:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym podkreślić, że przedstawiony Wysokiej Izbie projekt ustawy o poręczeniach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne stanowi bardzo pozytywny element w kształtowaniu nowego systemu finansowego Polski. Potrzeba takiej ustawy była spowodowana przede wszystkim koniecznością stworzenia nowych możliwości inwestycyjnych, a co za tym idzie - poprawienia sytuacji zarówno na rynku prowadzonych inwestycji, jak również rynku pracy.

    Sprawne realizowanie celów ustawy może przyczynić się rzecz jasna do poprawy całej koniunktury gospodarczej, gdyż skarb państwa przez udzielanie gwarancji i poręczeń może stymulować rozwój określonych sektorów gospodarki narodowej. Zresztą jak stwierdzono w uzasadnieniu do projektu ustawy, poręczenia i gwarancje udzielane przez skarb państwa są przejawem pomocy publicznej i jako takie służyć mają celom, o których wspomniałem powyżej. Ze względu na skalę znaczenia końcowa wersja ustawy powinna być opracowana w sposób rzetelny i uwzględniać wszelkie uwarunkowania gospodarcze kraju.

    W przedstawionym projekcie wiele zapisów budzi wątpliwości i zastrzeżenia. Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na fakt, że należy w sposób kompleksowy wyjaśnić, dlaczego do obsługi procedury udzielania gwarancji i poręczeń przez skarb państwa wyznaczono Bank Gospodarstwa Krajowego. Sama nazwa banku i fakt, że w 1994 r. w Banku Gospodarstwa Krajowego został utworzony na mocy rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego statut banku Fundusz Poręczeń Kredytowych ze środków przekazanych bankowi z budżetu państwa w łącznej kwocie 45 mln zł, nie są wystarczającymi argumentami. Sprawa wymaga moim zdaniem pełniejszych wyjaśnień z uwzględnieniem aktualnej sytuacji finansowej Banku Gospodarstwa Krajowego SA.

    Ponadto zastrzeżenia budzą m.in. następujące zapisy projektu ustawy:

    W art. 3 ust. 1 zapis: ˝Rada Ministrów, na wniosek ministra finansów, lub minister finansów mogą udzielać...˝. Jest to niejasne, gdyż nie ma precyzyjnie określonego podziału kompetencji decyzyjnych między tymi organami. Nie wyjaśniają tego w sposób jasny również inne zapisy ustawy, np. art. 6. Zapisy o podziale kompetencji ze względu na sprawne działanie ustawy muszą być jasne i określać katalog zamknięty kompetencji co do podejmowania decyzji.

    Proponuję nadto w art. 7 ust. 1 dopisać nowy pkt 6 o następującej treści: ˝inwestycje produkcyjne na terenach objętych bezrobociem strukturalnym˝.

    W art. 11 podkreślam potrzebę bardzo precyzyjnego określenia w rozporządzeniu warunków i przyczyn naliczania opłaty prowizyjnej, przy istniejącej stosunkowo dużej rozpiętości od 0,5 do 2%. Podejmowane decyzje muszą być oparte na jasnych i konkretnych zasadach. Ten sam problem pojawia się w art. 15 i art. 20 projektu ustawy.

    Cały zapis art. 28 jest niejasny i budzi poważne zastrzeżenia. Przede wszystkim należy sprecyzować w ust. 2, jaki komitet wydaje opinię, kto należy do takiego komitetu i czy nie jest to swoiste rozmydlanie ewentualnej odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Ponadto wysokość prowizji Banku Gospodarstwa Krajowego powinna określać umowa zawarta między Radą Ministrów a Bankiem Gospodarstwa Krajowego, a nie - jak to jest w zapisie projektu ustawy - między ministrem finansów a Bankiem Gospodarstwa Krajowego.

    W art. 29 ust. 2 należy sprecyzować w jakich ˝uzasadnionych przypadkach˝ minister finansów wykonuje zobowiązania z tytułu poręczeń lub gwarancji udzielonych przez skarb państwa.

    W art. 30 ust. 2 pkt 3 należałoby określić, jaka będzie wysokość oprocentowania środków zgromadzonych na rachunku rezerw poręczeniowych i gwarancyjnych skarbu państwa otwartym przez ministra finansów w Banku Gospodarstwa Krajowego.

    W art. 32 powinien być określony termin, kiedy minister finansów przedstawi Radzie Ministrów informację o udzielonych przez skarb państwa poręczeniach i gwarancjach. Ponadto w tym artykule należy określić konkretnie, kto z kolegialnego organu, jakim jest Rada Ministrów, przedstawia Sejmowi taką informację.

    W art. 34 ust. 2 zapis ˝minister finansów może wyrazić zgodę na udzielanie poręczeń lub gwarancji˝ musi być sprecyzowany i zawierać jasny katalog spraw i zasady wyrażania przez ministra finansów takiej zgody.

    Co do art. 37 ust. 2, wydaje się konieczne podpisanie umowy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego przez Radę Ministrów, a nie - jak to stanowi zapis - przez ministra finansów, np. może to być wcześniejsza akceptacja przez Radę Ministrów takiej umowy i następnie delegowanie ministra finansów do jej podpisania. Podobna uwaga odnosi się do art. 39 ust. 3.

    Zapis art. 38 jest niejasny, daje zbyt duże uprawnienia Bankowi Gospodarstwa Krajowego. Artykuł ten należy sprecyzować albo skreślić.

    Ponadto istotnym elementem, który do końca nie znajduje odzwierciedlenia w projekcie ustawy, jest odniesienie jej zapisów do przepisów Kodeksu cywilnego i Prawa bankowego. Uzasadnienie do ustawy powinno precyzować korelację tych przepisów i zgodność projektowanych zapisów z obowiązującym prawem. Proponuję skierować projekt do odpowiednich komisji. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia