2 kadencja, 88 posiedzenie, 2 dzień (12.09.1996)
17 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie projektu uchwały Sejmu RP w sprawie wyznaczenia komisjom sejmowym terminu przedstawienia Sejmowi sprawozdania do projektu ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne oraz zmianie niektórych ustaw oraz wydania opinii dotyczącej orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 lipca 1996 r. w sprawie niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej ustawy o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 1879 i 1879-A).
Poseł Tadeusz Samborski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przemawiając w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego pragnę zwrócić uwagę na ogromne znaczenie właściwej polityki w zakresie emerytur i rent. W ramach przekształceń ustrojowych przyjęliśmy nie czeską drogę stopniowego budowania ustroju politycznego i gospodarczego, ale tzw. terapię szokową. W rezultacie nastąpiło obniżenie poziomu życia prawie połowy społeczeństwa. Polityka ta dotknęła szczególnie emerytów i rencistów. To oni stanowią prawie 8-milionową grupę polskiego społeczeństwa, które najbardziej odczuwa wszelkie wahania koniunktury gospodarczej. Oni to nieraz bardzo boleśnie odczuwają inflację. 17-procentowa inflacja nie oddaje w pełni socjalnego dramatu emerytów i rencistów. Wszelkie zmiany w poziomie życia emerytów i rencistów najboleśniej są odczuwane w małych miasteczkach i na wsi. To tam jest najwięcej tych, co pobierają minimalną emeryturę i rentę. Często jest to poniżej minimum socjalnego.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny PSL konsekwentnie stoi na stanowisku, że potrzebna jest kompleksowa polityka socjalna z trwałym mechanizmem automatycznej rewaloryzacji emerytur i rent. W ciągu ostatnich 7 lat zawsze reagowano w tej materii pod naciskiem napięć społecznych czy też ze względów koniunkturalnych, mając na uwadze takie czy i inne wybory. Dyskusja sejmowa, która odbyła się w marcu tego roku, dostarczyła nam bogatego materiału. Padały tam takie stwierdzenia, że jest to debata żenująca, której należy się wstydzić. Padały tam propozycje zaliczkowej wypłaty na poczet przyszłej rewaloryzacji wrześniowej. Minister finansów stale powtarza, że nie ma środków, ale z drugiej strony z winy tego ministerstwa budżet państwa traci sumę, która wystarczyłaby na rewaloryzację.
Klub Parlamentarny PSL optuje za czytelnymi regułami waloryzacji emerytur i rent, żeby uniknąć stałych debat, które charakteryzują się koniunkturalizmem politycznym, a także żeby uniknąć odwoływania się do Trybunału Konstytucyjnego. Zdaniem klubu słuszny jest wniosek zobowiązujący Komisję Polityki Społecznej oraz Komisję Ustawodawczą do wydania w trybie pilnym opinii dotyczącej orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 16 lipca br. w sprawie niezgodności z konstytucją ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie innych ustaw. Termin ten jednak naszym zdaniem musi być bardziej realny niż zaproponowany przez wnioskodawców. Ale powtarzamy, że wskazana jest debata nad całokształtem polityki socjalnej niezależnie od tego, jakie to stanowi wyzwanie dla rządu i parlamentu.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, kierując się strategicznym celem tworzenia trwałych mechanizmów funkcjonowania w obrębie polityki i gospodarki wysokich urzędników państwowych, w pełni popiera wniosek, żeby wyznaczyć pilny termin Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej do złożenia sprawozdania do poselskiego projektu ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne oraz zmianie niektórych innych ustaw. W życiu politycznym od 1990 r. wybuchają skandale i afery. Niektóre z nich mają dokumentację, ale ze względów politycznych ich rozpatrywanie zostało oddalone przez Sejm. Inne mają charakter skandali sztucznie wywoływanych przez media. Wtedy mamy szum informacyjny, alarmujące artykuły, które służą do rozgrywek politycznych, do tego, żeby zdymisjonować premiera czy ministra. Po osiągnięciu doraźnego celu sprawy te nie trafiają do prokuratora czy sądu, jednak rzuciło się cień podejrzenia na polityka czy na partię polityczną. Dlatego też Klub Parlamentarny PSL, żeby nie stwarzać pretekstów do gier i spektakli politycznych, opowiada się za szybkim dokończeniem dyskusji w komisjach i przystąpieniem do uchwalenia stosownej ustawy.
W dyskusji sejmowej, która odbyła się w kwietniu, wyraźnie podkreśliliśmy, że należy w ustawie rozgraniczyć role polityczne i gospodarcze, żeby politycy byli poza wszelkimi podejrzeniami. Ustawa z 25 lipca 1992 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne wymaga zmiany, tak aby opinia publiczna stała się najskuteczniejszym strażnikiem przestrzegania zasad etycznych w polityce. Politycy, pełniąc publiczne role, nie mogą swoim zachowaniem i postępowaniem pogłębiać stanów kryzysowych czy dewiacyjnych w życiu politycznym. Należy oczyścić nasze życie polityczne z takich oto zjawisk, że pisze się o najwyższych dostojnikach państwowych wmontowanych w dwuznaczne publiczne role. Mamy świadomość, że pewne zjawiska kryzysowe powstawały w okresie rządów różnych środowisk politycznych, dlatego też Klub Parlamentarny PSL pragnie uczestniczyć w przygotowaniu nowoczesnej ustawy, odpowiadającej normom i standardom światowym.
Opowiadając się za pilnym trybem prac, jednocześnie sugerujemy pewien urealniony termin. Myślę, że tutaj wnioskodawcy też będą skłonni pójść na pewne kompromisy. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia