1 kadencja, 24 posiedzenie, 4 dzień (30.09.1992)
14 punkt porządku dziennego:
Informacja ministra obrony narodowej oraz ministra przemysłu i handlu w sprawie przyszłości przemysłu obronnego z uwzględnieniem w pierwszej kolejności przemysłu lotniczego.
Poseł Jerzy Jaskiernia:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten punkt porządku obrad dotyczy przyszłości polskiego przemysłu obronnego. Wydawało się, że będzie to okazja dla rządu, aby mówić nie tylko o aktualnych problemach budżetowo-finansowych i perturbacjach związanych z dostawami sprzętu, ale żeby przedstawić całą filozofię rozwoju przemysłu obronnego, a w szczególności przemysłu lotniczego.
Byłem zdziwiony, że pan minister Onyszkiewicz mówiąc o tych kwestiach nie nawiązał do polskiej doktryny obronnej. Wielokrotnie mówiło się o naszych zabiegach związanych z NATO, z Unią Zachodnioeuropejską, o nowej strukturze bezpieczeństwa europejskiego, a przecież przemysł obronny musi być funkcją bezpieczeństwa państwa i warunków, które muszą być spełnione, żeby ono zostało urzeczywistnione. Jeśli więc można, proszę o rozszerzenie wypowiedzi, bo wydaje się, że tego typu informacja będzie niezwykle potrzebna.
Sprawa druga. Pan minister Niewiarowski powiedział, że były dwa, i to znacznie różniące się, warianty, jeśli chodzi o koncepcję rozwoju przemysłu obronnego, i że Rada Ministrów 19 maja rozstrzygnęła sprawę. Zapytuję: Czy rzeczywiście tak ważna sprawa, decydująca o przyszłości i bezpieczeństwie kraju, powinna zostać rozwiązana na etapie obrad Rady Ministrów? Czy nie powinien się w tej sprawie wypowiedzieć Sejm, a przynajmniej odpowiednie komisje sejmowe? Wydaje się, że jest to jeden z podstawowych dylematów polityki bezpieczeństwa państwa i zasługuje na znacznie poważniejsze potraktowanie niż to, o którym tutaj pan minister mówił.
Sprawa trzecia. Kwestia tzw. listy negatywnej. Pan minister Niewiarowski powiedział, że należy ograniczyć zakres listy negatywnej do krajów objętych restrykcjami ONZ. Nie jest to postulat nowy. Sejm zwracał się już do rządu w tej sprawie. Z tego, co nam wiadomo, Ministerstwo Spraw Zagranicznych wystąpiło z inicjatywą w tej sprawie, są pewne rozbieżności. Prosimy o informacje, o jakie rozbieżności chodzi. Dlaczego ta lista ma tak szeroki zakres? Czy to nie prowadzi do eliminowania Polski na rynku bronią? Czy nasze zakłady nie tracą przez naszą opieszałość? Kto powoduje, że zakres tej listy jest ciągle tak szeroki? Jakie czynniki stoją za tym, że nie została ona ograniczona tylko do tych krajów, w wypadku których w sposób ewidentny można stwierdzić, że jest to uzasadnione, krajów takich jak Irak i Jugosławia. Przecież ta lista jest znacznie szersza. Znamy sprawę Birmy i śmigłowców, a także inne, które przecież bezpośrednio rzutują na nasze interesy gospodarcze.
I wreszcie kwestia, o której podniesienie prosili moi wyborcy z okręgu rzeszowsko-tarnobrzeskiego, a są tam liczne przedsiębiorstwa przemysłu zbrojeniowego. Mam prośbę do panów ministrów o odpowiedź na pytania: Czy będzie dalej tolerowana taka polityka, że przedsiębiorstwa przemysłu zbrojeniowego otrzymują należne zaległości finansowe bez odsetek za zwłokę, co bezpośrednio prowadzi do znacznych strat gospodarczych, uniemożliwiających restrukturyzację? Czy jest to przejściowa polityka, czy rząd chce to tolerować na dłuższą metę? Jakie jest uzasadnienie w wypadku tego współczynnika 0,8, który stosuje rząd przy realizacji zobowiązań z tytułu eksportu do byłego ZSRR? Czy to wynika z jakichś ustaleń międzynarodowych, czy jest to efekt przejściowych trudności finansowych państwa, czy też jest to element szerszej polityki, którą rząd zamierza realizować? Mówię o tym dlatego, że wprawdzie były tutaj prezentowane plany restrukturyzacji i Mielca, i Stalowej Woli, ale przedsiębiorstwa te borykają się w dalszym ciągu z poważnymi problemami finansowymi i chciałyby znać perspektywy na przyszłość.
I ostatnia kwestia. Pragnąłbym, aby panowie ministrowie zechcieli powiedzieć, czy plan, który proponujecie, jeśli chodzi o budżet przyszłoroczny, zabezpieczy interesy tych przedsiębiorstw? Jeśli tak, to w jakim zakresie? Na ile interesy przemysłu obronnego mają priorytet? A może będą inne preferencje w ramach trudnych prac budżetowych?
Przebieg posiedzenia