VI kadencja
Odpowiedź ministra gospodarki
na zapytanie nr 2731
w sprawie złej jakości gazu ziemnego
W odpowiedzi na pismo z dnia 29 października 2008 r. (znak: SPS-024-2731/08), przy którym przesłana została interpelacja pana posła Jana Religi, przedstawiam poniższe informacje w sprawie poruszonej przez pana posła.
Zgodnie z art. 9c ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z późn. zm.) operator systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego odpowiedzialny jest m.in. za prowadzenie ruchu sieciowego w sposób skoordynowany i efektywny, z zachowaniem wymaganej niezawodności dostarczania paliw gazowych i ich jakości. Parametry jakościowe, jakie powinien spełniać gaz ziemny, zostały określone w rozporządzeniu ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci gazowych, ruchu i eksploatacji tych sieci (Dz. U. Nr 105, poz. 1113). Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia w przypadku zastrzeżeń dotyczących jakości dostarczanych paliw gazowych odbiorca może zażądać wykonania badania ich jakości w laboratorium badawczym posiadającym akredytację jednostki certyfikującej. W przypadku gdy uzyskano potwierdzenie, że dostarczane paliwa gazowe nie spełniają wymagań określonych w ww. rozporządzeniu, zgodnie z rozporządzeniem ministra gospodarki z dnia 6 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi (Dz. U. Nr 28, poz. 165) odbiorcy przysługują bonifikaty z tego tytułu. Na podstawie pisemnego wniosku odbiorcy, w przypadku uznania jego zasadności, dostawca udziela bonifikaty w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku przez odbiorcę; wysokość bonifikaty określa taryfa.
Natomiast gdy wyniki badań potwierdzą, że dostarczane paliwa gazowe spełniają wymagania określone w rozporządzeniu, wtedy koszty przeprowadzonego badania pokrywa odbiorca występujący z wnioskiem o badanie. Należy także zaznaczyć, iż zgodnie z rozporządzeniem ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci gazowych, ruchu i eksploatacji tych sieci (Dz. U. Nr 105, poz. 1113), gdy wielkość zużycia gazu ziemnego budzi wątpliwości odbiorcy, to na jego żądanie przedsiębiorstwo energetyczne dokonuje sprawdzenia poprawności działania gazomierza - nie później niż w ciągu 14 dni od dnia zgłoszenia żądania. W przypadku gdy po sprawdzeniu poprawności działania gazomierza przez przedsiębiorstwo energetyczne odbiorca gazu ziemnego podtrzymuje swoje wątpliwości co do poprawności działania gazomierza, może on żądać laboratoryjnego sprawdzenia prawidłowości działania gazomierza. W przypadku gdy laboratoryjne badanie gazomierza nie stwierdzi nieprawidłowości w jego działaniu, odbiorca pokrywa koszty badania laboratoryjnego oraz koszty sprawdzenia poprawności działania wykonane przez przedsiębiorstwo energetyczne. Natomiast gdy zostanie stwierdzona nieprawidłowość działania gazomierza, przedsiębiorstwo energetyczne dokonuje korekty wystawionych faktur na zasadach określonych w taryfie.
Badania jakości gazu dokonywane są przez operatorów sytemu dystrybucyjnego i operatora systemu przesyłowego. Gaz ziemny transportowany systemem przesyłowym pobierany jest do badań jakościowych w 48 punktach poboru zlokalizowanych w systemie przesyłowym, z czego w 21 punktach pomiar wykonywany jest on-line. Ponadto przeprowadzane są interwencyjne kontrole jakości gazu ziemnego na wytypowanych punktach wejścia i wyjścia.
Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM SA wykonuje badania jakości gazu w następujących laboratoriach:
1) Instytut Nafty i Gazu z siedzibą w Krakowie - jednostka badawczo-rozwojowa nadzorowana przez ministra gospdoarki,
2) Zakład Chemii i Technologii Paliw Politechnika Wrocławska - Wrocław,
3) Laboratorium Pomiarów Jakości Gazu, OGP GAZ-SYSTEM SA Oddział Tarnów-Pogórska Wola,
4) Laboratorium PGNiG SA Oddział w Zielonej Górze,
5) Centralne Laboratorium Pomiarowo Badawcze PGNiG SA Oddział Warszawa.
Pomimo że dwa z ww. laboratoriów należą do Grupy Kapitałowej PGNiG SA, trzeba podkreślić, iż laboratoria te posiadają certyfikaty przyznane przez Polskie Centrum Akredytacji stwierdzające posiadanie odpowiednich kompetencji do wykonywania badań jakościowych gazu ziemnego. Akredytacja udzielana jest na okres 4 lat. W okresie ważności certyfikatu PCA monitoruje działalność akredytowanych podmiotów w celu upewnienia się, że stale spełniają one wymagania akredytacyjne oraz warunki zawarte w kontrakcie z akredytowanym podmiotem poprzez: nadzór planowany (co roku przeprowadzany jest audyt kontrolny sprawdzający zgodność działania jednostki z udzielona akredytacją), nieplanowane procesy w nadzorze oraz ponowną ocenę w celu przedłużenia akredytacji.
Ponadto pragnę poinformować o działaniach organów publicznych związanych z badaniem jakości gazu ziemnego. Odpowiadając na napływające skargi odbiorców, prezes Urzędu Regulacji Energetyki wszczął postępowanie wyjaśniające. W jego wyniku prezes URE w dniu 22 kwietnia 2008 r. przedstawił ˝Raport z postępowań prowadzonych w Urzędzie Regulacji Energetyki dotyczący skarg odbiorców na wysokie rachunki za gaz w okresie grudzień 2007-luty 2008˝. Urząd Regulacji Energetyki zlecił do wykonania badania jakości gazu przez niezależne, specjalistyczne laboratorium Instytutu Nafty i Gazu w Krakowie. Po przeprowadzonych badaniach Instytut Nafty i Gazu stwierdza, że gaz pobrany spełniał wymagania dla gazu ziemnego wysokometanowego typu E określone w ww. rozporządzeniu, a także wymagania określone w Polskiej Normie PN-C-04753:2002 Gaz ziemny - jJakość gazu dostarczanego odbiorcom z sieci rozdzielczej, wartość ciepła spalania dla pobranych próbek gazu wynosiła średnio ok. 39,8 MJ/m3.
W wyniku kontroli przeprowadzonej przez prezesa URE nie potwierdzono tezy o zaniżonych parametrach energetycznych gazu ziemnego dostarczanego odbiorcom w okresie listopad 2007-luty 2008. Tym samym nie stwierdza się istnienia podstaw do udzielenia odbiorcom bonifikaty z tytułu pogorszonej jakości gazu ziemnego. Nie wyklucza się istnienia w indywidualnych przypadkach innych przyczyn, takich jak np. błędne odczyty liczników, których wyjaśnienie powinno nastąpić na podstawie pisemnego wniosku odbiorcy skierowanego do dostawcy gazu.
Warto również wspomnieć, że w dniach od 29 maja do 13 grudnia 2007 r. Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę przedsiębiorstw gazowniczych wykonujących obsługę indywidualnych odbiorców gazu ziemnego. Kontrolą został objęty okres od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2007 r. W przedstawionej ˝Informacji o wynikach kontroli obsługi odbiorców końcowych gazu ziemnego˝ z dnia 7 maja 2008 r. wynika, że skontrolowane przedsiębiorstwa gazownicze, wykonując obsługę indywidualnych odbiorców gazu ziemnego, wykonywały badania parametrów jakościowych gazu zgodnie z wymaganą częstotliwością, a niekiedy nawet częściej, co zostało przez NIK ocenione pozytywnie. Badania były przeprowadzone zarówno w laboratoriach własnych, jak i należących do Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM SA, PGNiG SA lub w innych podmiotach, jak np. Instytut Nafty i Gazu w Krakowie.
Podsumowując powyższe informacje, wyrażam przekonanie, że istniejący system kontroli jakości gazu ziemnego w sposób wystarczający zabezpiecza interesy odbiorców gazu i nie są prowadzone działania, które miałyby na celu jego zmianę.
Wyrażam nadzieję, że przedstawione informacje w sposób wyczerpujący odpowiadają na przedstawione w Pana piśmie wątpliwości.
Minister
Waldemar Pawlak
Warszawa, dnia 24 listopada 2008 r.