VI kadencja
Odpowiedź ministra pracy i polityki społecznej
na zapytanie nr 2287
w sprawie zapisu art. 155 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej
W odpowiedzi na otrzymane za pośrednictwem Pana Marszałka, przy piśmie z dnia 20 sierpnia br. znak SPS-024-2287/08, zapytanie pani poseł Beaty Małeckiej-Libery dotyczące zapisu art. 155 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej uprzejmie informuję, że:
Standardy w domach pomocy społecznej w ostatnim okresie stały się tematem nośnym, często poruszanym w mediach, jak również podnoszonym przez parlamentarzystów i samorządowców. W zainteresowaniu standardami nie zauważam jednak troski o poprawę jakości życia osób ciężko doświadczonych przez los, a troskę o utrzymanie obecnego stanu, który ma w podtekście ograniczanie wydatków na organizowanie i finansowanie tej formy pomocy ze strony samorządów terytorialnych oraz lobbowanie na rzecz odraczania terminu zakończenia procesu standaryzacji domów pomocy społecznej.
Chciałabym przypomnieć, że proces standaryzacji rozpoczął się w połowie lat dziewięćdziesiątych, a formalnie został wprowadzony do rozwiązań prawnych w 1997 r. Proces ten miał się zakończyć w 2006 r., jednak wolą parlamentu okres ten został wydłużony do końca 2010 r., co w praktyce oznacza, że samorządy nadal mogą kontynuować prace związane z dostosowywaniem tych jednostek organizacyjnych do wymogów standardów świadczonych usług.
Ze smutkiem przyjmuję informację, iż ˝powiaty raciborski, cieszyński, brzeski i tarnogórski troszczą się o sytuację, w której domy nie osiągną wymaganych standardów˝, gdyż z podtekstu wnoszę, iż powiaty nie koncentrują się na zintensyfikowaniu działań naprawczych w domach, które jeszcze nie zakończyły tego procesu, a na potencjalnej sytuacji, gdzie przenieść mieszkańców z domów, które nie będą posiadały tytułu prawnego do dalszego funkcjonowania po 2010 r.
Zauważyć jednak należy, że na samorządzie powiatowym spoczywa obowiązek wynikający z ustawy o pomocy społecznej zapewnienia mieszkańcom powiatu dostępu do miejsc w domach pomocy społecznej, a także rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej. Tak więc niezależnie od jednostkowych rozstrzygnięć dotyczących pojedynczego domu pomocy społecznej powiat nadal będzie odpowiedzialny za prawidłową realizację tego zadania.
Odpowiadając na pytanie pani poseł o interpretację art. 155 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, decyzje zmieniające w odniesieniu do mieszkańców przebywających w domach pomocy społecznej na starych zasadach wydaje starosta właściwy ze względu na położenie domu pomocy społecznej (tego domu, w którym obecnie mieszkaniec przebywa). W przypadku przeniesienia do innego domu pomocy społecznej osoba zachowuje prawo do dotacji celowej na dofinansowanie swojego pobytu w domu pomocy społecznej.
Równocześnie przypominam, że art. 55 ustawy o pomocy społecznej określa, iż funkcjonowanie domu oparte jest na respektowaniu podstawowych wartości, które zapewniają mieszkańcom m.in. poczucie wolności i niezależności.
Osoba kierowana do domu wyraża zgodę na umieszczenie w domu, co wynika z § 8 rozporządzenia ministra polityki społecznej z dnia 19 października 2005 r. w sprawie domów pomocy społecznej, w którym pkt 1. 1 wskazuje, że osobę kieruje się do domu na podstawie jej pisemnego wniosku, który jest wyrażeniem zgody na umieszczenie w domu.
W związku z powyższym przeniesienie mieszkańca do innego domu może się odbywać w oparciu o jego zgodę na takie przeniesienie.
Natomiast pytanie dotyczące osób, które po 2010 r. będą przebywać w jednostkach nieposiadających zezwolenia na prowadzenie, a więc domach, które nie osiągnęły standardu, uznaję za przedwczesne. Resort na bieżąco monitoruje proces dochodzenia do standardu świadczonych usług i pozostaje w nadziei, że wszystkim domom uda się zakończyć programy naprawcze do końca 2010 r. Tym bardziej iż nadal podejmowane są inicjatywy zmierzające do wykorzystania wszystkich możliwych sposobów pozyskiwania dodatkowych środków, aby ten proces został zwieńczony sukcesem.
Minister
Jolanta Fedak
Warszawa, dnia 8 września 2008 r.