VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska, głównego konserwatora przyrody - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 4736

w sprawie obszaru specjalnej ochrony ptaków Dolina Dolnej Skawy w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 proponowanego na terenie gminy Zator w woj. małopolskim

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana Wiesława Wody, posła na Sejm RP, przekazaną przy piśmie z dnia 14 sierpnia 2008 r., znak: SPS-024-4736/08, w sprawie obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Dolnej Skawy, proponowanego na terenie gminy Zator w woj. małopolskim, Ministerstwo Środowiska przekazuje następujące wyjaśnienia.

   Zgodnie z postanowieniami traktatu akcesyjnego, w ramach procesu integracji z Unią Europejską, Rzeczpospolita Polska zobowiązała się do wyznaczenia na swoim terytorium sieci obszarów Natura 2000, w ramach której chronione są siedliska przyrodnicze oraz siedliska i gatunki zwierząt i roślin zagrożonych w Europie.

   Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 powstaje na terytorium państw członkowskich przy zastosowaniu kryteriów przyrodniczych oraz na podstawie zgromadzonych danych naukowych, zgodnie z postanowieniami:

   - dyrektywy Rady (79/49/EWG) z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dziko żyjącego ptactwa, zwanej dyrektywą ptasią;

   - dyrektywy Rady (92/43/EWG) z dnia 21 maja 1992 r. o ochronie siedlisk przyrodniczych oraz dziko żyjącej fauny i flory, zwanej dyrektywą siedliskową.

   Sieć Natura 2000 składa się z obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO), gdzie ochroną objęte są zagrożone gatunki dziko żyjących ptaków oraz ich siedliska, oraz specjalnych obszarów ochrony siedlisk (SOO), gdzie chronione są zagrożone siedliska przyrodnicze oraz siedliska i gatunki dziko występujących roślin i zwierząt.

   Stosując się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, Komisja Europejska przyjęła, iż w sieci Natura 2000 winny znaleźć się ostoje ptaków o znaczeniu europejskim (Important Bird Areas In Europe), z uwagi na ich niepodważalną wartość naukową. Obszar Dolina Dolnej Skawy uzyskał taką rangę w 2004 r., a w grudniu 2004 r. został zgłoszony przez organizacje pozarządowe jako obszar istotny dla zachowania populacji dziko żyjących ptaków. W ocenie Komisji Europejskiej sieć obszarów Natura 2000 wyznaczona w roku 2004, a następnie rozszerzona w roku 2007, jest niekompletna i wymaga pilnych uzupełnień. Przy wyznaczaniu obszarów specjalnej ochrony ptaków pominięto 17 ważnych ostoi ptaków, m.in. Dolinę Dolnej Skawy, które stanowią najbardziej odpowiednie terytoria ochrony gatunków, z uwagi na liczebność i wielkość występujących tam populacji dziko żyjących ptaków. Z tego tytułu w grudniu 2007 r. Komisja Europejska wniosła skargę przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej w Trybunale Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich za niepełne wyznaczenie sieci obszarów specjalnej ochrony ptaków w Polsce (postępowanie w toku).

   Brak klasyfikacji obszarów najbardziej istotnych dla zachowania populacji dziko żyjących ptaków, specjalnej ochrony ptaków, stwarza zagrożenie wstrzymania inwestycji planowanych do realizacji do czasu wyznaczenia ich jako OSO oraz blokowania środków finansowych UE przeznaczonych na ich realizację. W związku z powyższym Ministerstwo Środowiska podjęło pilne kroki w celu uzupełnienia sieci obszarów.

   Propozycje obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 przechodziły: procedurę opiniowania z władzami samorządowymi, konsultacji społecznych oraz uzgodnień (wewnętrznych, międzyresortowych). Wszystkie uwagi przekazane przez rady gmin w procesie opiniowania (m.in. przekazane przez Radę Gminy Zator) zostały zebrane i przeanalizowane. Z uwagi, iż Ministerstwo Środowiska nie posiada danych naukowych poświadczających, iż propozycje obszarów Natura 2000 przekazane przez organizacje pozarządowe są bezpodstawne, dokonano dodatkowych konsultacji z przedstawicielami: Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Ptaków oraz - jeśli było to konieczne - ornitologami prowadzącymi obserwacje na terenie ww. ostoi w celu zasięgnięcia naukowej opinii co do propozycji wyłączeń przedstawionych przez rady gmin. Część uwag została uznana za merytorycznie słuszne i granice obszarów zostały odpowiednio skorygowane. W odniesieniu do obszaru Doliny Dolnej Skawy teren na zachód od miejscowości Podolsze został uznany za mający znaczenie dla gatunków wymienionych w załączniku I dyrektywy ptasiej (m.in.: derkacza, gąsiorka, srokosza, krwawodzioba, rycyka, kszyka). Teren ten uznany został za istotny dla zachowania spójności obszaru OSO Dolina Dolnej Skawy, nie zdecydowano się więc na dokonanie proponowanego wyłączenia.

   Z uwagi na znaczenie ww. obszaru dla ochrony gatunków dziko żyjących ptaków (np. bączek, mewa czarnogłowa, podgorzałka, rybitwa białowąsa, rybitwa rzeczna, ślepowron) Ministerstwo Środowiska podjęło kroki w celu wyznaczenia obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Dolnej Skawy. W dniu 29 sierpnia 2008 r. projekt rozporządzenia ministra środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 został przyjęty przez Komitet Europejski Rady Ministrów.

   Ponadto uprzejmie informuję, iż istnienie obszaru Natura 2000 na terenie sołectwa Podolsze nie wyklucza dalszego rozwoju miejscowości oraz zagospodarowania terenu zgodnego z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Ostateczne ustalenie co do sposobu zagospodarowania terenu oraz jego wpływu na gatunki i siedliska chronione w obszarze Natura 2000 winno zostać ustalone w drodze procedury oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. W przypadku braku stwierdzenia znaczącego negatywnego wpływu na gatunki i siedliska ptaków będących przedmiotem ochrony przedsięwzięcia będą mogły być zrealizowane.

   Na zakończenie chciałbym podkreślić, iż na zlecenie Ministerstwa Środowiska realizowana jest inwentaryzacja przyrodnicza m.in. w obszarze Doliny Dolnej Skawy, która da rzeczywisty obszar rozmieszczenia i znaczenia poszczególnych terenów dla populacji ptaków występujących w tejże ostoi. Całościowe wyniki prowadzonej inwentaryzacji zostaną opracowane do końca bieżącego roku, a następnie wydane w formie papierowej. Po uzyskaniu ww. wyników Ministerstwo Środowiska planuje dokonać ponownej weryfikacji granic inwentaryzowanych obszarów.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Maciej Trzeciak

   Warszawa, dnia 5 września 2008 r.