VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 18996

w sprawie planów wprowadzenia euro w Polsce

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację poselską pani poseł Anny Elżbiety Sobeckiej w sprawie planów wprowadzenia euro w Polsce (pismo znak: SPS-023-18996/10) uprzejmie informuję.

   W dniu 26 października Rada Ministrów przyjęła Ramy Strategiczne Narodowego Planu Wprowadzenia Euro (Ramy Strategiczne NPWE). Dokument został przygotowany przez biuro pełnomocnika rządu i zaopiniowany przez członków Rady Koordynacyjnej ustanowionej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie powołania Narodowego Komitetu Koordynacyjnego do spraw Euro, Rady Koordynacyjnej oraz Międzyinstytucjonalnych Zespołów Roboczych do spraw Przygotowań do Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską. Głównym celem opracowania Ram Strategicznych NPWE jest zdefiniowanie niezbędnych działań przygotowawczych do wprowadzenia euro w Polsce oraz ich optymalnej sekwencji. Z uwagi na wciąż dużą niepewność dotyczącą skutków najpoważniejszego od czasów wielkiego kryzysu załamania koniunktury w gospodarce światowej, w dokumencie nie określono daty wprowadzenia wspólnej waluty, a harmonogram działań sformułowano warunkowo względem dnia wprowadzenia euro. Rozwinięto i doprecyzowano natomiast, wskazane w uwarunkowaniach realizacji kolejnych etapów Mapy Drogowej Przyjęcia Euro przez Polskę, wymagania formalne wejścia Polski do strefy euro oraz przedstawiono bilans netto przyjęcia przez Polskę wspólnej waluty. Z uwagi na fakt, że - jak pokazał kryzys grecki - bilans ten jest ściśle związany z działaniami podejmowanymi w celu przygotowania gospodarki do funkcjonowania w warunkach wspólnej polityki pieniężnej i kursowej, w dokumencie uzupełniającym do Ram Strategicznych NPWE przedstawiono genezę kryzysu greckiego oraz płynące z niego wnioski zarówno dla strefy euro, jak i polskiej strategii integracji. Stanowi to o uniwersalności dokumentu, który ma pełnić rolę kompleksowego podręcznika przygotowań do wprowadzenia euro, niezależnie od tego, kiedy to nastąpi.

   Pierwsza część Ram Strategicznych NPWE zawiera bilans korzyści i kosztów przyjęcia euro przez Polskę ujęty w kategoriach netto, co stanowi wartość dodaną w porównaniu z opublikowanym w ubiegłym roku przez Narodowy Bank Polski raportem na temat pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej. Druga część Ram Strategicznych NPWE przedstawia warunki wprowadzenia euro w Polsce w kontekście minimalizacji kosztu ich wypełnienia przez Polskę. Najważniejsza, trzecia część dokumentu pt. ˝Praktyczne aspekty przygotowań do wprowadzenia euro w Polsce˝ zawiera omówienie koniecznych działań przygotowawczych do przyjęcia euro przez Polskę w ośmiu obszarach: polityki gospodarczej, dostosowań prawnych, dostosowań w administracji publicznej, sektorze finansowym oraz przedsiębiorstwach niefinansowych, a także w zakresie wprowadzenia banknotów i monet euro, ochrony interesów konsumentów i strategii komunikacyjnej, wraz ze wskazaniem organów struktury organizacyjnej odpowiedzialnych za ich realizację, przy czym szczegółowe omówienie zakresu odpowiedzialności poszczególnych organów zawarto w aneksie pt. ˝Międzyinstytucjonalna struktura organizacyjna do spraw wprowadzenia euro przez Rzeczpospolitą Polską˝. W części trzeciej przedstawiono równocześnie szczegółowy kalendarz tych działań struktury organizacyjnej, które muszą zostać rozpoczęte w pierwszym etapie przygotowań do integracji ze strefą euro, tj. przed włączeniem złotego do ERM II

   Mając na uwadze bardzo wysoki stopień niepewności co do kształtowania się przyszłej sytuacji gospodarczej, określenie aktualnie precyzyjnej daty wprowadzenia euro w Polsce byłoby obarczone bardzo dużym ryzykiem. Niezrealizowanie jednoznacznie wyznaczonego terminu miałoby bowiem konsekwencje w postaci obniżenia wiarygodności strategii integracji walutowej Rzeczypospolitej Polskiej ze strefą euro i związanych z tym niekorzystnych skutków gospodarczych. Opracowanie Ram Strategicznych NPWE jest wyrazem dążenia rządu do możliwie szybkiego przyjęcia euro przy jednoczesnym uwzględnieniu warunków bezpiecznego przyjęcia wspólnej waluty. Stanowisko rządu w sprawie przyjęcia euro wynika z pozytywnego bilansu członkostwa w strefie euro, na który wskazują liczne opracowania, zarówno krajowe, jak i zagraniczne przedstawione w raportach przygotowanych przez Narodowy Bank Polski, Komisję Europejską czy Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Kontynuowanie przygotowań, pomimo braku możliwości określenia terminu przyjęcia przez Polskę euro, ma na celu zapewnienie gotowości do przyjęcia wspólnej waluty w momencie, gdy zostaną spełnione niezbędne warunki ekonomiczne i polityczne.

   Polska jest członkiem Unii Europejskiej o statusie państwa z tzw. derogacją. Procedura uchylania derogacji została określona w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską. Decyzję o uchyleniu derogacji podejmuje Radę Ecofin (kwalifikowaną większością głosów), po spełnianiu przez dane państwo członkowskie UE kryteriów konwergencji. Stan wypełnienia poszczególnych kryteriów konwergencji nominalnej jest na bieżąco przedstawiany w publikacji działającego w ramach Ministerstwa Finansów Biura Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską pt. Monitor Konwergencji Nominalnej. Jak wskazują szacunki Ministerstwa Finansów obecnie Polska nie spełnia większości warunków przyjęcia euro.

   Obecnie Polska wypełnia wyłącznie kryterium stóp procentowych. We wrześniu br. średnia długoterminowa stopa procentowa za ostatnie 12 miesięcy wynosiła 5,9% i była o 0,1 pkt proc. niższa od wartości referencyjnej.

   Dane z września 2010 r. wskazują, że nie wypełniamy kryterium stabilności cen: wartość referencyjna dla kryterium stabilności cen osiągnęła poziom 2,1%, podczas gdy średnioroczna dynamika cen konsumenta w Polsce ukształtowała się na poziomie 2,9%. Na podstawie majowych prognoz Komisji Europejskiej (w połączeniu z ich wrześniową aktualizacją dla największych państw UE, w tym Polski) przewiduje się spełnienie tego kryterium w I-II kwartale 2011 r.

   Obecnie nie jest wypełnione kryterium fiskalne ze względu na nałożoną na Polskę procedurę wynikającą z nadmiernego deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych, który w 2009 r. wyniósł 7,1% PKB. Zgodnie z przyjętą przez Radę Ministrów aktualizacją Programu Konwergencji 2009, przewidującą realizację rekomendacji Rady Ecofin z 7 lipca 2009 r., Polska do 2012 r. powinna ograniczyć nadmierny deficyt sektora finansów publicznych. Realizacja tej rekomendacji umożliwiłaby zakończenie procedury nadmiernego deficytu wobec Polski najpóźniej w 2013 r.

   Kryterium kursu walutowego nie jest wypełnione ze względu na fakt, że Polska nie uczestniczy w mechanizmie ERM II. Ocena stabilności kursowej, której wynik świadczy o spełnieniu bądź nie kryterium, może zostać dokonana po dwuletnim uczestnictwie w tym mechanizmie.

   Kryterium konwergencji prawnej również implikuje konieczność dostosowań w polskim ustawodawstwie, aby po wprowadzeniu euro jego zapisy były zgodne z traktatami europejskimi, jak również Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego.

   Aktualnie w celu optymalnego przygotowania Polski do wprowadzenia europejskiej waluty kontynuowane są niezbędne przygotowania pozwalające na przyjęcie euro tak szybko, jak to będzie możliwe, a jednocześnie w sposób bezpieczny i jak najbardziej korzystny dla gospodarki i społeczeństwa. Za opracowanie odpowiednich działań w tym zakresie odpowiada międzyinstytucjonalna struktura organizacyjna ds. wprowadzenia euro w Polsce, powołana rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2009 r. Powołane organy mają na celu zapewnienie sprawnego i płynnego przebiegu procesu wprowadzenia euro w Polsce. Strukturze przewodniczy pełnomocnik rządu ds. wprowadzenia euro, współprzewodniczy - pełnomocnik Zarządu Narodowego Banku Polskiego ds. wprowadzenia euro, a w jej skład wchodzą ponadto przedstawiciele ponad 30 instytucji, zarówno należących do administracji publicznej, jak i spoza sektora rządowego.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Ludwik Kotecki

   Warszawa, dnia 9 listopada 2010 r.