VI kadencja
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej - z upoważnienia ministra -
na zapytanie nr 6290
w sprawie uczniów przystępujących do egzaminu maturalnego z matematyki posiadających opinię o dyskalkulii
Szanowny Panie Marszałku! W związku z zapytaniem z dnia 10 lutego 2010 r. (SPS-024-6290/10) złożonym przez panią poseł Teresę Wargocką w sprawie uczniów przystępujących do egzaminu maturalnego z matematyki posiadających opinie o dyskalkulii uprzejmie wyjaśniam.
Ad 1. Dla absolwentów posiadających opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej dyrektor szkoły, zgodnie z przepisami § 59 ust. 11 i § 64 ust. 1 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.) dostosowuje warunki przeprowadzania egzaminu maturalnego do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych absolwenta. Szczegółową informację o sposobie dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu maturalnego do potrzeb ww. absolwentów opracowuje i podaje do publicznej wiadomości na stronie internetowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE) jej dyrektor (Komunikat w sprawie szczegółowej informacji o sposobie dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu maturalnego od 2009 r.).
Z informacji przekazanej przez dyrektora CKE wynika również, że podczas egzaminu każdy zdający będzie mógł korzystać z kalkulatora i zestawu wzorów matematycznych (kalkulator zapewni każdemu zdającemu przewodniczący zespołu egzaminacyjnego - dyrektor szkoły, zestaw wzorów - komisja egzaminacyjna). Kalkulator pozwoli uczniom na szybkie wykonanie obliczeń niezbędnych do wykonania zadań i ich sprawdzenia. Zestaw wzorów matematycznych opracowywany jest w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej we współpracy z pracownikami wyższych uczelni oraz w konsultacji z ekspertami z okręgowych komisji egzaminacyjnych i zawiera wzory przydatne do rozwiązania zadań z wszystkich działów matematyki.
Ad 2. Dla absolwentów z dyskalkulią nie ?przygotowuje się odrębnych arkuszy egzaminacyjnych, odrębne arkusze egzaminacyjne dostosowane do rodzaju niepełnosprawności zdających przygotowuje się wyłącznie dla absolwentów niewidomych i słabowidzących, mających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, a w wypadku języka polskiego, historii, wiedzy o społeczeństwie i języka obcego nowożytnego - także dla absolwentów niesłyszących, mających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, o czym stanowi przepis § 59 ust. 7 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.) oraz § 6 ust. 5 i 6 rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 19, poz. 167). W związku z tym przewodniczący zespołu nadzorującego nie oznacza arkuszy egzaminacyjnych uczniów posiadających opinie poradni o występowaniu u nich dyskalkulii.
Ad 3. Dostosowanie warunków i form przeprowadzania egzaminów do dysfunkcji zdających na poszczególnych etapach kształcenia nie mogą być jednolite. Wynika to zarówno z różnego poziomu rozwojowego zdających, jak i różnych umiejętności, które są sprawdzane podczas sprawdzianu i poszczególnych egzaminów. Zadania zawarte w arkuszach egzaminacyjnych egzaminu maturalnego z matematyki na poziomie podstawowym będą:
1) badać znajomość i rozumienie podstawowych pojęć, definicji i twierdzeń oraz umiejętność ich stosowania podczas rozwiązywania problemów matematycznych;
2) sprawdzać umiejętność analizowania i interpretowania tekstów matematycznych, przetwarzania informacji pochodzących z różnych źródeł, takich jak: tabele, schematy, wykresy;
3) sprawdzać umiejętność analizowania i rozwiązywania problemów, argumentowania i prowadzenia rozumowania typu matematycznego, podawania opisu matematycznego danej sytuacji, dobierania algorytmów do wskazanej sytuacji problemowej i oceniania przydatności otrzymanych wyników.
Należy zaznaczyć, że podczas egzaminu sprawdzane są umiejętności, których kształcenie obowiązuje wszystkie szkoły w odniesieniu do wszystkich uczniów. Nie można zatem zrezygnować ze sprawdzania ich podczas egzaminu. Natomiast warunki przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów zostały tak opracowane, aby uczniowie i absolwenci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się mogli skorzystać z dodatkowych udogodnień.
Ad 4. Oceną przygotowania kadry pedagogicznej do udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole, w tym również uczniom z dyskalkulią, zajmuje się bezpośrednio dyrektor szkoły - art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Nadzór pedagogiczny nad szkołami sprawuje kurator oświaty (art. 31 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy). Minister edukacji narodowej natomiast nadzoruje działalność kuratorów oświaty (art. 35 ust. 1 pkt 2 u.s.o.).
W związku z tym w sytuacji, gdy dyrektor szkoły oceni, iż nauczyciele i specjaliści zatrudnieni w szkole nie są dostatecznie przygotowani do pracy dydaktycznej i terapeutycznej z uczniami z dyskalkulią, powinien uznać doskonalenie nauczycieli w tym zakresie za priorytet przy opracowywaniu wieloletniego planu doskonalenia zawodowego nauczycieli. Środki na doskonalenie zawodowe nauczycieli zagwarantowane są przepisami art. 70a ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674).
Ad 5. Z bazy Systemu Informacji Oświatowej, wg stanu na dzień 30 września 2009 r., wynika, że poradnie psychologiczno-pedagogiczne, tak publiczne, jak i niepubliczne, wydały dla uczniów/absolwentów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się łącznie 22 260 opinii w sprawie możliwości przystąpienia absolwenta do egzaminu maturalnego w warunkach i formie dostosowanych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych.
Ad 6. Ministerstwo edukacji narodowej nie posiada informacji na temat odsetka uczniów z dyskalkulią, którzy zdali próbny egzamin maturalny z matematyki. Dane takie nie były zbierane.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że planowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zmiany w poradnictwie i pomocy psychologiczno-pedagogicznej mają na celu zapewnienie świadczeń z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej jak najbliżej ucznia, w środowisku jego nauczania i wychowania, tj. w szkole i placówce. Przygotowywane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zmiany w zasadach udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, zakładają w większym niż dotychczas zakresie udzielanie efektywnej pomocy tym uczniom. Wczesne rozpoznanie ryzyka wystąpienia tych trudności, w tym również dyskalkulii, pozwoli na niezwłoczne zaprojektowanie i realizację działań wspierających ucznia. Do świadczenia tej pomocy zobowiązani są nauczyciele uczący dzieci i młodzież oraz specjaliści prowadzący z nimi zajęcia.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Zbigniew Włodkowski
Warszawa, dnia 24 lutego 2010 r.