VI kadencja

Interpelacja nr 14823

do ministra zdrowia

w sprawie zmodyfikowanej skali Barthel

   Szanowna Pani Minister! Skala Barthel w wielu europejskich państwach stosowana jest do obliczania poziomu zapotrzebowania na opiekę osób wymagających określonego typu pielęgnacji. Nie służy ona do określania zakresu niezbędnej pomocy medycznej czy też oceny stanu zdrowia pacjenta, lecz pozwala na ustalenie wysokości związanych z nią kosztów.

   Ponadto w innych krajach, kwalifikując pacjenta do opieki długoterminowej, bierze się pod uwagę wymiar czasowy (tzw. kanały czasowe), który jest niezbędny dla zapewnienia indywidualnej opieki na dobę. W Niemczech do opieki długoterminowej kwalifikowane są osoby wymagające co najmniej 90 minut opieki na dobę, w tym co najmniej 2/3 czasu tej opieki powinno być przeznaczone na podstawową pielęgnację człowieka (zachowanie higieny osobistej, pomoc w przemieszczaniu się i pomoc w przyjmowaniu posiłków). System obowiązujący w Polsce znacznie odbiega od opisywanych standardów, nie jest w stanie odpowiednio zabezpieczyć większości chorych.

   Bardzo często zdarza się, iż pacjenci mieszczący się w 40 punktach w skali Barthel wymagają około 300 minut opieki indywidualnej. Narodowy Fundusz Zdrowia, przyjmując granicę 40 punktów, ograniczył dostęp do świadczeń opieki długoterminowej dla około 2/3 osób spośród wszystkich potrzebujących.

   Ustalenie granicy 40 punktów, jako obowiązującej, w wielu przypadkach uniemożliwia prowadzenie właściwie zaplanowanej terapii, a co za tym idzie, zaprzecza przyjętemu przez NFZ celowi opieki - usprawnianiu pacjenta i przygotowywaniu go do samoopieki oraz do pobytu w domu. Do opieki domowej trafiają pacjenci w różnym stanie zdrowia, często bez możliwości prowadzenia sprawnej rehabilitacji w warunkach domowych.

   Należy podkreślić fakt, iż skala Barthel służy przede wszystkim ocenie poziomu samodzielności pacjenta, nie obejmuje ona jednak stanu umysłowego osoby chorej, który jest nierzadko kluczową przeszkodą do samodzielnego wypełniania wielu czynności.

   Najistotniejszym problemem związanym z opisywaną skalą jest fakt interpretacji kryteriów kwalifikacji pacjentów w stosunku do samodzielnego spożywania posiłków. Biorąc pod uwagę jedną z definicji, która mówi, że za osobę samodzielną uważa się kogoś, kto nie potrzebuje pomocy, trudno jest wyjaśnić, dlaczego osoba karmiona przetartym posiłkiem za pomocą łyżki jest uznawana za samodzielnie spożywającą pokarm.

   Jedynie pacjenci karmieni sondą są finansowani współczynnikiem 2,8. Natomiast znaczna większość potrzebujących, czyli osoby posiadające 5-40 punktów, jest finansowana stawką za osobodzień.

   Co więcej, w woj. śląskim pacjent (który uzyskał więcej niż 0 punktów w skali Barthel ze względu na interpretację kwestii samodzielnego spożywania posiłków) musi być utrzymany na poziomie 69,86 zł. W takiej sytuacji liczba osób objętych najwyższymi świadczeniami z tego zakresu uległa drastycznemu spadkowi. Oznacza to obniżenie w znacznym stopniu poziomu finansowania zakładów opiekuńczych, co może w szybkim tempie doprowadzić do wyeliminowania z rynku usług opieki długoterminowej.

   Wedle rozporządzenia koszykowego pacjentowi przysługuje opieka w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym czy też opiekuńczo-leczniczym, jeżeli według skali Barthel otrzymał maksymalnie 40 punktów. Ważne jest, aby ustalić, jak będzie rozwiązane owo zagadnienie, gdy dana osoba skierowana na kilkumiesięczny pobyt w placówce, na skutek prawidłowo sprawowanej opieki, w szybkim czasie przekroczy wyznaczony limit punktowy.

   W związku z powyższym zapytuję uprzejmie:

   1. Jakie są założenia Ministerstwa Zdrowia dotyczące zmodyfikowanej skali Barthel i wiążącego się z nią obniżenia poziomu finansowania placówek opiekuńczych w woj. śląskim oraz w całej Polsce?

   2. Jak ministerstwo postrzega rozwiązanie kwestii osób przebywających w opisywanych zakładach, które ze względu na właściwie sprawowaną opiekę medyczną, w krótkim czasie przekroczą granicę 40 punktów omawianej skali?

   Z wyrazami szacunku

   Poseł Beata Małecka-Libera

   Dąbrowa Górnicza, dnia 26 lutego 2010 r.