VI kadencja
Odpowiedź ministra środowiska
na zapytanie nr 24
w sprawie składowania odpadów niebezpiecznych w Zgierzu
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 05.12.2006 r. znak: SPS-024-24/07 dotyczące interpelacji pana Marka Matuszewskiego, posła na Sejm RP, w sprawie składowisk odpadów przemysłowych po zlikwidowanych Zakładach Barwników ˝Boruta˝ SA, uprzejmie informuję o ustaleniach dokonanych przez głównego inspektora ochrony środowiska.
Składowisko odpadów przemysłowych ˝Za Bzurą˝
Składowisko powstało w początkach XX w. jako zakładowe składowisko odpadów poprodukcyjnych, głównie z produkcji barwników i półproduktów. Nie jest znana dokładna ilość zeskładowanych odpadów. Ewidencjonowanie odpadów rozpoczęto od 1990 r.; roczny przychód odpadów poprodukcyjnych na składowisku wynosił ok. 270 Mg/rok.
Parametry składowiska:
- pojemność - 340 tys. m3,
- wymiary: kierunek W-E 340 m, kierunek N-S 110-120 m,
- wysokość: część zachodnia 8-10 m, część środkowa 4-6 m, część wschodnia 2-4 m,
- rzędne składowania odpadów: ok. 189,0 m n.p.m. przy rzędnej terenu od 178,0 m n.p.m. do 178,5 m n.p.m.,
- składowisko nie ma systemu zbierania odcieków.
Odnośnie do badań wpływu składowiska na środowisko należy wskazać, iż były one prowadzone. W latach 1984-1985 Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego w Łodzi wykonywało badania jakości wód podziemnych w rejonie składowiska. W 1994 r. WAMECO opracowało ˝Analizę stanu wód podziemnych, powierzchniowych, gleb, odpadów i gazu emitowanego z wysypiska do powietrza˝ oraz ˝Kompleksową ocenę oddziaływania wysypiska na środowisko˝, która wykazała, że występuje wysoka potencjalna możliwość negatywnego wpływu na środowisko w szczególności na wody podziemne i powierzchniowe, m.in. z powodu braku izolacji poziomej składowiska.
Obecnie składowisko nie jest eksploatowane. Wojewoda łódzki decyzją z dnia 20.04.1993 r., znak: OS.VI.7635-0/60/93 wraz ze zmianami: decyzja z dnia 10.12.1994 r., znak: OS.VI.7635-0/270/94 oraz decyzja z dnia 11.06.1995 r., znak: OS.VI.7635-d/30/95 zobowiązał ówczesne Zakłady Przemysłu Barwników ˝Boruta˝ SA w Zgierzu do zakończenia eksploatacji składowiska do dnia 31.07.1995 r.
Kontrole przeprowadzane przez WIOŚ w Łodzi wykazały postępujący proces osuwania się skarp w kierunku rzeki Bzury. Składowisko stanowiło i stanowi potencjalne zagrożenie dla rzeki, gdyż naruszenie stateczności pryzmy składowiska grozi przedostaniem się odpadów ze składowiska bezpośrednio do koryta rzeki (ustalono, że występowały przypadki zanieczyszczenia wody odpadami pochodzącymi z tego składowiska).
W związku z tym łódzki WIOŚ wystąpił do wojewody łódzkiego z wnioskiem o zastosowanie przepisu art. 362 ustawy z dnia 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r., Nr 129, poz. 902, z późn. zm.), tj. nałożenie na spółkę Eko-Boruta w drodze decyzji obowiązku ograniczenia oddziaływania składowiska na środowisko i jego zagrożenia.
Wojewoda łódzki decyzją z dnia 10.08.2006 r., znak: SR.VI.6622-d/69/2006 zobowiązał Eko-Borutę sp. z o.o. w Zgierzu do ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko składowiska o zwyczajowej nazwie wysypisko ˝Za Bzurą˝, określając sposób wykonania tego ograniczenia (chodziło m.in. o zabezpieczenie zgromadzonej hałdy odpadów przez podmyciem przy wystąpieniu wielkiej wody na rzece Bzurze, osuwania się skarpy oraz ograniczenia przesiąkania wód deszczowych przez warstwy odpadów do wód powierzchniowych i podziemnych). W wyniku złożonego odwołania od tej decyzji minister środowiska decyzją z dnia 30.03.2007 r., znak: DOOŚ-III-sk-138-10806/06/ALK uchylił ww. decyzję wojewody łódzkiego w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Ponowna decyzja została wydana przez wojewodę łódzkiego w dniu 28.09.2007 r., znak: SR.VI.6622-d/83/2007. Jak wynika z uzasadnienia decyzji, wojewoda, biorąc pod uwagę ustalenia dokonane ze spółką w maju 2007 r., określił terminy wykonania poszczególnych obowiązków:
- do 30.09.2009 r. - wykonanie ścianki szczelnej stalowej lub z PCV u podnóża skarpy wzdłuż prawego brzegu Bzury, rowów opaskowych i drenażu,
- do 30.09.2010 r. uszczelnienie terenu hałdy i wykonanie wierzchniej warstwy ziemnej.
˝Suche˝ składowisko odpadów paleniskowych wraz z kwaterami na gipsy
Na ˝suchym˝ składowisku składowane były odpady paleniskowe - popioły i żużle z nieistniejących już Zakładów Przemysłu Barwników ˝Boruta˝ w Zgierzu. Po zakończeniu eksploatacji składowiska, co nastąpiło prawdopodobnie w 1986 r., na zbiorniku nr 2 tego składowiska powstały kwatery na gipsy i sól wapniową. W 1994 r. została urządzona kwatera na zbiorniku nr 1.
Eksploatacja kwater zakończona została w 1995 r. Nie jest znana ilość składowanych odpadów przed rokiem 1990.
Dane składowiska:
- rzędne składowania odpadów od 198,0 m n.p.m. do 203,0 m n.p.m. przy rzędnych terenu od 190,0 m n.p.m. do 195,0 m n.p.m.,
- roczny przychód odpadów na składowisku (dane od 1990 r., kiedy rozpoczęto ewidencjonowanie odpadów) wynosił ok. 1500 Mg/rok,
- grubość warstwy odpadów: > 8 m; wiercenia wykonane w dniu 23 lutego 1991 r. do gł. 8,0 m stwierdziły występowanie gipsów do gł. ca 3,0 m, w tym 0,9 m przewarstwienie popiołu, niżej występowanie wyłącznie popiołu, przy czym do gł. 8,0 m nie osiągnięto spągu odpadów,
- całkowita powierzchnia terenu podlegającego pracom rekultywacyjnym wynosi ok. 5,36 ha, w tym w koronie składowiska ca 5,09 ha, skarpy zewnętrzne ok. 0,34 ha,
- składowisko nie ma systemu zbierania odcieków.
Ocena oddziaływania składowiska na środowisko nie była wykonywana. W 2000 r. Arka Konsorcjum SA w Poznaniu sporządziła dokumentację określającą warunki hydrogeologiczne w rejonie składowiska. Dokumentacja zawiera charakterystykę wyników badań geologiczno-hydrogeologicznych w rejonie i na terenie składowiska oraz wyniki badań próbek gruntu i wody. Ustalono m.in., że:
- w podłożu składowiska nie stwierdzono wód gruntowych,
- podłoże stanowi kompleks gliny piaszczystej o miąższości ok. 20 m,
- pierwsza, podglinowa warstwa wodonośna o charakterze nieciągłym pojawia się jedynie w części wschodniej, w sąsiedztwie składowiska odpadów przemysłowych,
- ze względu na prowadzony monitoring wód podziemnych dla składowiska odpadów przemysłowych, zrezygnowano z umieszczenia odrębnego piezometru dla ˝suchego˝ składowiska odpadów paleniskowych,
- wysoka zawartość sodu, potasu i siarczanów występuje w pierwszej czwartorzędowej warstwie wodonośnej (w poziomie międzyglinowym górnym).
Składowisko odpadów przemysłowych w Zgierzu, ul. Miroszewska
Składowisko powstało w roku 1995, decyzja lokalizacyjna z dnia 18.09.1991 r. znak: AU.DL.8331/96/91 została wydana przez prezydenta miasta Zgierza. Oceny oddziaływania składowiska na środowisko wykonane zostały w 1992 r. i w 1994 r.
Aktualnie na składowisko nie są przyjmowane odpady. Wojewoda łódzki wydał w dniu 29 grudnia 2006 r. decyzję znak: SR.VII-G/6617-2/1239/2006 o jego zamknięciu.
Na składowisku zdeponowano łącznie z odpadami zaliczonymi jako odzysk 40027,746 Mg odpadów, w tym:
- 6 900 Mg odpadów zaliczonych do I, II, III i IV grupy (odpady składowane w latach 1995-1998),
- 25841,42 Mg odpadów niebezpiecznych (odpady składowane w latach 1999-2007),
- 7286,326 Mg odpadów innych niż niebezpieczne (odpady składowane w latach 1999-2007).
Składowisko za:
- drenaż kontrolny o dł. 132 m z odprowadzeniem do kanalizacji miejskiej, a następnie do oczyszczalni ścieków dla m. Zgierza, ułożony pod uszczelnieniem sztucznym, a nad uszczelnieniem naturalnym,
- drenaż odcieków o dł. 140 m z odprowadzeniem do kanalizacji miejskiej, a następnie do oczyszczalni ścieków dla m. Zgierza, ułożony nad uszczelnieniem sztucznym. Odcieki ze składowiska są odprowadzane do kanalizacji miejskiej.
Badania wód podziemnych są wykonywane systematycznie od czerwca 1995 r., próbki pobierane są z 9 piezometrów, zlokalizowanych na odpływie wód podziemnych. Na dopływie wód podziemnych, ze względu na brak technicznych możliwości nie wykonano piezometru.
Planowana rozbudowa składowiska o kwaterę II.
Należy wskazać, iż aktualnie brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu lokalizacji składowiska odpadów przemysłowych w Zgierzu.
Wojewoda łódzki decyzją z dnia 22.07.2005 r., znak: SR.VIII-G/6617-2/d/241/2005 uzgodnił w zakresie ochrony środowiska rozwiązania projektowe dla inwestycji polegającej na budowie kwatery II oraz rekultywacji kwatery I.
Od ww. decyzji zostało wniesione odwołanie przez prezydenta miasta Zgierza. Minister środowiska decyzją z dnia 11.05.2006 r., znak: DIOŚ-III-st-103-8569/05/ALK umorzył postępowanie, uzasadniając to tym, iż prezydent nie jest stroną. Na decyzję z 11.05.2006 r. prezydent miasta Zgierza złożył skargę w WSA w Warszawie. Wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 11.12.2006 r., sygn. akt VII S.A./Wa 1802/06 uchylił zaskarżoną decyzję ministra środowiska; w uzasadnieniu wyroku stwierdził, że organ odwoławczy nie wziął pod uwagę tego, czy odwołanie pochodzi od prezydenta miasta czy od gminy reprezentowanej przez prezydenta. Decyzją z dnia 27.03.2007 r., znak: DOOŚ-III-st-8569/05/07/ALK minister środowiska umorzył postępowanie odwoławcze, uzasadniając to tym, m.in. że przedmiotowa sprawa nie dotyczy obowiązku czy też interesu gminy, w związku z tym gmina nie jest uprawniona do wniesienia odwołania. Decyzja ministra środowiska z dnia 27.03.2007 r. została zaskarżona przez prezydenta miasta Zgierz. Wyrokiem z dnia 14.11.2007 r. WSA w Warszawie oddalił skargę na decyzję ministra środowiska.
Projekt techniczny składowiska odpadów przewidywał, że realizacja kwatery II nastąpi po zakończeniu eksploatacji kwatery I. W projekcie przewidziano niezbędne rozwiązania zabezpieczające środowisko przed wpływem na środowisko.
Jednocześnie pragnę zapewnić Pana Marszałka, że zagadnienia z zakresu ochrony środowiska dotyczące przedmiotowych składowisk pozostawać będą nadal pod kontrolnym nadzorem łódzkiego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.
Z poważaniem
Minister
Maciej Nowicki
Warszawa, dnia 28 grudnia 2007 r.