VI kadencja
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 24000
w sprawie monitorowania celowości wydatkowania środków na świadczenia alimentacyjne wypłacane przez fundusz alimentacyjny
Szanowny Panie Marszałku! W związku z wystąpieniem Pana Marszałka z dnia 4 sierpnia 2011 r., znak: SPS-023-24000/11, dotyczącym interpelacji posłanki Magdaleny Gąsior-Marek w sprawie monitorowania celowości wydatkowania świadczeń alimentacyjnych wypłacanych przez fundusz alimentacyjny uprzejmie informuję.
Zgodnie z art. 10 ust. 4 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Nr 192, poz. 1378, z późn. zm.), w przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej przekazał organowi właściwemu wierzyciela informacje, że osoba uprawniona bądź jej przedstawiciel ustawowy marnotrawią wypłacane świadczenia z funduszu alimentacyjnego, organ właściwy wierzyciela może przekazywać należne osobie świadczenia w całości lub w części w formie rzeczowej.
Organ właściwy wypłaca świadczenia rodzinne w formie rzeczowej tylko w wyjątkowych sytuacjach, kiedy zachodzą ku temu przesłanki, czyli osoba uprawniona lub przedstawiciel ustawowy osoby uprawnionej w sposób ewidentny marnotrawią środki przyznawane w ramach funduszu alimentacyjnego. Należy bowiem podkreślić, że założeniem podstawowym przy przyznawaniu i wypłacie świadczeń z funduszu alimentacyjnego jest fakt, że świadczenia te mają zastępować przyznane alimenty od rodzica dziecka w sytuacji, w której egzekucja świadczeń alimentacyjnych jest bezskuteczna, i świadczenia te mają być zwrócone przez dłużnika alimentacyjnego. Wyżej przywołany art. 10 ust. 4 ww. ustawy został przygotowany do wykorzystania w wyjątkowych sytuacjach, tylko wówczas, kiedy istnieją wyraźne podstawy do zastosowania tego przepisu i zamiany środków finansowych na formę rzeczową. Z założenia więc, wykorzystanie tego przepisu będzie miało zastosowanie w marginalnej liczbie przypadków. Tym samym informacja o jego rzadkim zastosowaniu nie może być oceniona jako niedostateczny monitoring realizacji świadczeń rodzinnych. Nie należy bowiem z góry uznawać, że osoby uprawnione do świadczeń z funduszu alimentacyjnego z założenia nie potrafią gospodarować uzyskanymi środkami finansowymi z funduszu alimentacyjnego.
Jak wynika z informacji NIK o wynikach kontroli wywiązywania się organów samorządu terytorialnego z zadań na rzecz pomocy osobom uprawnionym do alimentów, przeprowadzonej w okresie od sierpnia 2008 r. do września 2010 r. w 35 jednostkach samorządu terytorialnego, w żadnej z gmin ośrodki pomocy społecznej nie sygnalizowały zjawiska marnotrawienia środków i nie wystąpiły przypadki zastosowania rzeczowej formy wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej monitoruje realizację świadczeń z funduszu alimentacyjnego poprzez sprawozdawczość rzeczowo-finansową kierowaną do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, sprawozdawczość budżetową kierowaną do Ministerstwa Finansów, a także poprzez korespondencję z realizatorami świadczeń i z obywatelami. Sporządzane przez gminy raz na kwartał sprawozdania rzeczowo-finansowe z realizacji zadań przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów obejmują m.in. dane na temat kwot i liczby wypłaconych świadczeń, dane charakteryzujące grupę odbiorców świadczeń czy też informacje na temat kosztów związanych z obsługą świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Nie są natomiast zbierane wyodrębnione dane na temat formy wypłaconych świadczeń, ze względu na marginalny charakter formy rzeczowej.
Z szacunkiem
Sekretarz stanu
Jarosław Duda
Warszawa, dnia 25 sierpnia 2011 r.