VI kadencja
Interpelacja nr 7299
do prezesa Rady Ministrów
w sprawie trudnej sytuacji Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Łapach SA - ponowna
Szanowny Panie Premierze! W związku z odpowiedzią na moją interpelację po dotyczącą trudnej sytuacji Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Łapach SA udzieloną z upoważnienia prezesa Rady Ministrów przez sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana Tadeusza Jarmuziewicza w piśmie z dnia 6 lutego 2009 r., z której wynika, że obecna dramatyczna sytuacja tego zakładu jest głównie wynikiem złego nim zarządzania przez kierownictwo tej spółki, chciałbym zwrócić uwagę Pana Premiera na kilka spraw związanych z uzależnieniem Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Łapach SA od PKP Cargo SA.
Faktem jest, że ponad 80% przychodów ZNTK w Łapach jest związanych ze zleceniami od PKP Cargo SA, ale jacy mieliby być inni kontrahenci tego zakładu, jeżeli potencjał przewozowy i udział PKP Cargo SA w całości sektora taboru kolejowego w Polsce jest jeszcze większy niż uzależnienie ZNTK w Łapach od PKP Cargo SA. W takiej samej sytuacji, jak ZNTK w Łapach są również inne zakłady naprawcze taboru kolejowego w Polsce. Obok zaplecza istniejącego, o wystarczających mocach produkcyjnych, tworzy się nowe z wykorzystaniem możliwości naprawczych PKP Cargo SA. W działaniach PKP Cargo SA nie widać jakichkolwiek aspektów rozwojowych przedsiębiorstwa przewidzianych w ˝Strategii dla transportu kolejowego do roku 2013˝ przyjętych przez Radę Ministrów. Mówi się tam o zamiarach przekształcenia spółki z przewoźnika towarów w operatora logistycznego, ale nie wspomina się o tworzeniu zakładów naprawczych taboru. Tworzenie takich zakładów jest sprzeczne z powszechną praktyką stosowania outsourcingu. PKP Cargo SA stosuje sposób odwrotny, dążąc do autarkii - metody zarządzania niestosowanej w nowoczesnej gospodarce.
Rzeczywiście ilość przewozów masowych (paliw stałych, kruszyw) w PKP Cargo SA spada. Należy jednak podkreślić, że w spółkach prywatnych ilość tych przewozów rośnie. W związku ze spadkiem ilości przewozów spada liczba naprawianego taboru, z tym że spadek liczby napraw jest dużo większy, niż wynikałoby to z zaangażowania ilości taboru w przewozy. Kierowanie taboru do napraw do własnych warsztatów opartych na Zakładach Taboru może się odbić niekorzystnie na kondycji PKP Cargo SA z poniższych powodów:
1) zdolność naprawcza spółek z grupy PKP jest niewystarczająca pod względem zarówno ilościowym, jak i jakościowym, co zagraża planom przewozowym i bezpieczeństwu ruchu kolejowego;
2) inwestowanie we własne zaplecze naprawcze, kiedy zaplecze takie, oparte między innymi na ZNTK w Łapach już istnieje, odbije się na programie inwestycyjnym w nowy lub modernizowany tabor, a więc niemożliwa stanie się realizacja działań określonych w ˝Masterplanie dla transportu kolejowego do 2030 roku˝ przyjętym przez Radę Ministrów;
3) koszty napraw w warsztatach naprawczych PKP Cargo SA są wyższe, nie mówiąc już o ich jakości, niż w zakładach zewnętrznych, takich jak ZNTK w Łapach. Prowadzi to do zmniejszenia rentowności, a więc i wartości PKP Cargo SA. Kłóci się to z przyjętą przez Radę Ministrów ˝Strategią dla transportu kolejowego do 2013 roku˝. Naprawy taboru kolejowego mają bowiem rentowość na granicy opłacalności, w przeciwieństwie do budowy nowego taboru lub jego modernizacji;
4) braki w wyposażeniu naprawczym, diagnostycznym i pomiarowym oraz brak wykwalifikowanego personelu we własnych warsztatach naprawczych PKP Cargo SA grożą obecnie bezpieczeństwu ruchu kolejowego. W przyszłym roku sytuacja taka może spowodować całkowite pozbawienie PKP zaplecza naprawczego, gdyż większość warsztatów naprawczych PKP Cargo SA nie uzyska certyfikatu zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/110/WE z dnia 16 grudnia 2008 r., a zewnętrzne zakłady naprawcze taboru kolejowego mogą już zostać zlikwidowane wskutek wyżej opisanych działań;
5) cięty obecnie w ZNTK w Łapach tabor kolejowy jest w większości w lepszym stanie technicznym i młodszy, niż wagony, które w roku 2008 były naprawiane w ZNTK w Łapach.
PKP Cargo SA należy w 100% do Skarbu Państwa, ma status ˝narodowego przewoźnika˝ i nawet po częściowej prywatyzacji pozostawać ma pod nadzorem właścicielskim państwa. Wobec tego organy administracji państwowej mają obowiązek dbać o długofalowe, strategiczne interesy całej gospodarki narodowej, a nie o krótkofalowy interes PKP Cargo SA.
Niedawno DB Schenker kupił jeden z dwóch największych prywatnych przewoźników kolejowych i po całkowitym zliberalizowaniu przewozów kolejowych PKP Cargo SA najprawdopodobniej nie wytrzyma konkurencji, a wówczas państwo będzie musiało wyasygnować, jeżeli oczywiście Komisja Europejska na to pozwoli, ogromne sumy pieniędzy na ratowanie PKP Cargo SA. Wydaje się, że w tej chwili postawienie na nogi naszego największego przewoźnika kolejowego, można by przeprowadzić prawie bezinwestycyjnie, pod warunkiem wymuszenia na nim działań zmierzających w kierunku zapisanym w ˝Strategii dla transportu kolejowego do roku 2013˝, a nie działań idących w kierunku autarkii. Działania PKP Cargo SA związane z obsługą bocznic, magazynów, punktów logistycznych czy zadań związanych z działalnością spedycyjną i logistyczną wymagają odpowiedniego zatrudnienia i tam mogłyby znaleźć zatrudnienie osoby, które musiałyby odejść z innych działów restrukturyzowanego przedsiębiorstwa, a przeszkolenie takich ludzi nie wymaga wielkich nakładów. W chwili obecnej ZNTK w Łapach kończy cięcie na złom wagonów należących do PKP Cargo SA naprawiane są również pojedyncze wagony przewoźników prywatnych. ZNTK w Łapach mają także w planach podpisanie kontraktu na wykonanie drobnych konstrukcji stalowych oraz naprawę kilkudziesięciu i budowę lub modernizację podobnej ilości wagonów. Nie pozwoli to jednak na utrzymanie aktualnego stanu zatrudnienia. Będą musiały być przeprowadzone bardzo duże redukcje wśród 700-osobowej załogi, gdyż kierownictwo zakładu planuje zwolnienie około 400 osób.
Wobec powyższego zwracam się do Pana Premiera o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
1. Czy rząd Rzeczypospolitej Polskiej ma jakikolwiek plan, którego rezultatem będzie uratowanie tysięcy miejsc pracy w polskich zakładach naprawczych taboru kolejowego, w tym w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Łapach Spółka Akcyjna?
2. Jakie działania zamierza Pan podjąć, aby pomóc władzom gminy Łapy, które w ostatnich dwóch latach rządów koalicji Platformy Obywatelskiej - Polskiego Stronnictwa Ludowego muszą radzić sobie ze skutkami likwidacji Cukrowni Łapy, a obecnie z jeszcze trudniejszym zadaniem znalezienia setek miejsc pracy dla zwalnianych pracowników Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Łapach SA?
Z poważaniem
Poseł Kazimierz Gwiazdowski
Warszawa, dnia 18 marca 2009 r.