VI kadencja
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 17347
w sprawie działań edukacyjnych zmierzających do upowszechnienia odpowiedzialnych zachowań w ruchu drogowym
Odpowiadając na interpelację pani poseł Magdaleny Gąsior-Marek, przesłaną przy piśmie z dnia 4 sierpnia br., nr SPS-023-17347/10, w sprawie działań edukacyjnych zmierzających do upowszechnienia odpowiedzialnych zachowań w ruchu drogowym, pragnę podkreślić, że według danych Komendy Głównej Policji od kilku lat liczba wypadków drogowych w Polsce oraz ich ofiar systematycznie spada. W 2009 r. nastąpił nienotowany od lat spadek liczby wypadków - aż o 9,9% (tj. o 4869 wypadków mniej), o 9,8% spadek liczby rannych (tj. o 6069 rannych mniej) oraz spektakularny spadek liczby zabitych - aż o 15,9% (tj. o 865 zabitych mniej). Jest to w dużej mierze wynik ciężkiej pracy wszystkich partnerów na rzecz poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach: rządowych, pozarządowych, samorządowych, biznesowych, w tym członków Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.
Obecnie obowiązujący program szkolenia kandydatów na kierowców jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 27 października 2005 r. w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez kierujących pojazdami, instruktorów i egzaminatorów (Dz. U z 2005 r. Nr 217, poz. 1834, z późn. zm.). Program szkolenia zawiera szereg tematów związanych z zagrożeniami występującymi na drodze, w tym m.in. w zakresie:
a) wpływu na funkcje percepcyjne, podejmowane decyzje, czas reakcji lub zmianę zachowania kierującego pojazdem m.in.:
- alkoholu lub innego podobnie działającego środka,
- wahań stanu emocjonalnego,
- zmęczenia;
b) zagrożeń związanych z niedoświadczeniem innych uczestników ruchu drogowego, najbardziej podatnych na ryzyko, takich osób, jak: dzieci, piesi, rowerzyści lub osoby o ograniczonej sprawności ruchowej;
c) zagrożeń związanych z ruchem drogowym i prowadzeniem różnego rodzaju pojazdów w różnorodnych warunkach widoczności.
Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.) osoby, które uzyskały prawo jazdy kategorii D1, D1+E, D, D+E po dniu 10 września 2008 r. oraz osoby, które uzyskały prawo jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E po 10 września 2009 r., mają dodatkowo obowiązek uzyskania kwalifikacji wstępnej lub kwalifikacji wstępnej przyspieszonej. Bez ukończenia tego szkolenia osoby te nie mają prawa wykonywania zawodowo przewozu osób lub rzeczy. Oprócz kwalifikacji wstępnej jako szkolenia pozwalającego na rozpoczęcie pracy w zawodzie kierowcy, wszyscy kierowcy są zobowiązani do odbywania regularnych szkoleń okresowych.
Zajęcia prowadzone w ramach kwalifikacji wstępnej i szkoleń okresowych obejmują m.in.:
1) uświadomienie kierowcom zagrożenia wypadkami na drodze i w pracy, w tym co najmniej tematy:
a) rodzaje wypadków przy pracy w transporcie drogowym,
b) statystyka wypadków drogowych,
c) udział samochodów ciężarowych/autokarów w wypadkach drogowych,
d) straty materialne i finansowe;
2) świadomość znaczenia predyspozycji fizycznych i psychicznych, w tym co najmniej tematy:
a) zasady zdrowego, regularnego odżywiania,
b) wpływ alkoholu, narkotyków lub innych substancji na zachowanie,
c) objawy, przyczyny, skutki zmęczenia i stresu,
d) zasadnicza rola podstawowego cyklu pracy/odpoczynku;
3) szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa - w tym zajęcia praktyczne doskonalące technikę jazdy kierowców.
Uznając, że obecnie obowiązujące przepisy dotyczące zasad uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami wymagają zmiany oraz w celu poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym resort infrastruktury przygotował projekt ustawy o kierujących pojazdami, który kompleksowo reorganizuje system uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami. Projekt ustawy o kierujących pojazdami jest obecnie przedmiotem prac w parlamencie.
Główne cele projektu ustawy to:
- poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez podniesienie kwalifikacji kierujących pojazdami,
- położenie nacisku na poprawę jakości szkolenia kandydatów na kierowców i kierowców,
- minimalizacja negatywnych zjawisk związanych z procesem uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami, takich jak: oszustwa, korupcja, nierzetelne wykonywanie usług w zakresie szkolenia kierowców.
Projekt zakłada szereg rozwiązań zmierzających do realizacji głównych celów, z których najważniejsze to:
- wprowadzenie okresu próbnego, w trakcie którego kierowca poddany będzie szczególnemu nadzorowi,
- wprowadzenie nowych zasad nadzoru nad ośrodkami szkolenia kierowców i instruktorami nauki jazdy,
- wprowadzenie nowych rozwiązań w zakresie nadzoru nad osobami kierującymi pojazdami,
- wprowadzenie nowych kategorii prawa jazdy w zakresie motorowerów i motocykli,
- poprawa jakości przeprowadzanych egzaminów państwowych na prawo jazdy.
Projekt ustawy przewiduje m.in. przygotowanie nowych programów szkolenia kandydatów na kierowców, przy opracowywaniu których będzie wzięta pod uwagę tematyka związana z bezpieczeństwem ruchu drogowego.
Ministerstwo Infrastruktury, a w jego strukturach Sekretariat Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, aktywnie współpracuje z instytucjami i organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym m.in. z Instytutem Transportu Samochodowego, Polskim Związkiem Motorowym, Partnerstwem dla Bezpieczeństwa Drogowego czy fundacjami, takimi jak: fundacja MIVA Polska księdza Mariana Midury, Fundacja ˝Krzyś˝, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Organizacje te wykorzystują bardzo różne formy - tradycyjne i niekonwencjonalne - uświadamiania kierowców, kandydatów na kierowców i zarządców flot samochodowych w zakresie szeroko rozumianego bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Do najczęściej wykorzystywanych technik w celu jak najlepszego dotarcia do grup docelowych należą: kampanie społeczne, konferencje tematyczne, programy techniczne, niestandardowe działania edukacyjne typu testy zderzeniowe, symulatory samochodowe, alkogogle, imprezy masowe o charakterze edukacyjno-promocyjnym, imprezy o charakterze edukacyjnym (turnieje, konkursy, pogadanki), szkolenia, warsztaty, dystrybucja materiałów promocyjnych, w tym odblaskowych, interaktywne strony internetowe, badania eksperckie oraz ich analiza, patronaty merytoryczne i honorowe nad wydarzeniami z zakresu BRD, prezentacje na targach branżowych.
Współpraca Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego z różnymi partnerami na rzecz poprawy BRD jest rokrocznie szczegółowo przedstawiana w sprawozdaniach pt. ˝Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie˝, które zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym, po przyjęciu przez Radę Ministrów, są przekazywane do Sejmu, Senatu i prezydenta RP, a także publikowane na oficjalnej stronie internetowej Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego: www.krbrd.gov.pl.
Ministerstwo Infrastruktury nie dysponuje danymi umożliwiającymi porównanie skuteczności polskich oraz zagranicznych kampanii społecznych i programów szkolenia ukierunkowanych na problematykę bezpieczeństwa w ruchu drogowym, gdyż - według naszej wiedzy - nie ma danych w tak szerokim zakresie. Skuteczność kampanii prowadzonych w ramach KRBRD jest sprawdzana poprzez zlecane specjalistycznym firmom badania jakościowe i ilościowe prowadzone w grupach docelowych przed i po kampanii, statystyki policyjne w obszarach oddziaływania kampanii, monitoring mediów.
Podsekretarz stanu
Radosław Stępień
Warszawa, dnia 27 sierpnia 2010 r.