VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 15565

w sprawie realizacji ˝Programu oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032˝ na terenie miasta i gminy Kolbuszowa oraz gmin: Tuszów Narodowy, Zaleszany, Harasiuki, Jeżowe, Gorzyce, Bojanów, Borowa, Wiśniowa, Przecław, Niwiska, Majdan Królewski, Cmolas, Dzikowiec, Raniżów

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelacje pana posła Zbigniewa Chmielowca z dnia 15 kwietnia 2010 r., znak: SPS-023-15560-15574/10, dotyczące realizacji ˝Programu oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032˝ na terenie miasta i gminy Kolbuszowa oraz gmin: Tuszów Narodowy, Zaleszany, Harasiuki, Jeżowe, Gorzyce, Bojanów, Borowa, Wiśniowa, Przecław, Niwiska, Majdan Królewski, Cmolas, Dzikowiec, Raniżów, uprzejmie przedkładam poniższą informację.

   W ramach realizacji ˝Programu oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032˝ co roku minister gospodarki prowadzi działania mające na celu poszerzenie świadomości społecznej w zakresie problematyki azbestowej oraz udziela wsparcia jednostkom samorządu terytorialnego na lokalne działania edukacyjno-informacyjne, a także na opracowanie programów usuwania wyrobów zawierających azbest i ich inwentaryzację, z czego już skorzystało 150 jednostek samorządu terytorialnego. Również w następnych latach planowane jest udzielanie jednostkom samorządu terytorialnego dotacji na weryfikację wyników inwentaryzacji wyrobów azbestowych oraz opracowanie programów ich usuwania.

   W celu wzrostu świadomości społecznej, a tym samym eliminowania działań niezgodnych z prawem, co roku przeprowadzane są liczne działania edukacyjno-informacyjne o zasięgu ogólnopolskim, regionalnym i lokalnym. W latach 2009-2010 przeprowadzono konkurs dla szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich, angażując dzieci i młodzież w działania mające na celu zwrócenie uwagi dorosłych na problematykę azbestową. Opracowano i rozdystrybuowano wśród jednostek samorządu terytorialnego poradniki, plakaty i ulotki, wyemitowano w rozgłośniach regionalnych szereg audycji radiowych, przeprowadzono wiele konferencji i seminariów. Zdecydowane przyspieszenie procesu usuwania azbestu oczekiwane jest po zakończeniu inwentaryzacji wyrobów azbestowych i sporządzania programów ich usuwania.

   Informuję uprzejmie, że na zlecenie ministra gospodarki został opracowany, a obecnie jest modernizowany, funkcjonujący na stronie www.bazaazbestowa.pl, bezpłatny ogólnodostępny system gromadzenia danych o wyrobach azbestowych i procesie ich wycofywania z użytkowania, umożliwiający prowadzenie rejestru wyrobów zawierających azbest przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz marszałków województw. W obecnym programie wśród działań priorytetowych znalazły się m.in.:

   - przeprowadzenie do 2012 r. pełnej i rzetelnej inwentaryzacji oraz ustalenie rozmieszczenia terytorialnego azbestu i wyrobów zawierających azbest,

   - utworzenie i uruchomienie elektronicznego Systemu Informacji Przestrzennej do monitoringu usuwania wyrobów zawierających azbest,

   - prace legislacyjne umożliwiające:

   a) egzekwowanie obowiązków nałożonych na podmioty fizyczne i prawne,

   b) zasilanie danymi elektronicznego systemu monitorowania realizacji programu,

   - zwiększenie zaangażowania administracji samorządowej, szczególnie gmin.

   Odnosząc się natomiast do kwestii realizacji programu w poszczególnych gminach wskazanych w interpelacjach pana posła, uprzejmie informuję, że do czasu zakończenia modernizacji bazy azbestowej głównym źródłem informacji na temat realizacji programu w poszczególnych gminach pozostają dla ministra gospodarki informacje pozyskiwane od marszałków województw. Poniżej przekazuję informacje uzyskane od marszałka woj. podkarpackiego:

   - gmina Kolbuszowa ze środków własnych przeprowadziła uproszczoną inwentaryzację wyrobów zawierających azbest oraz opracowała ˝Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest w gminie Kolbuszowa˝. Program zakłada, iż rocznie gmina powinna przeznaczać na ten cel środki w wysokości ok. 200 000 zł, co stanowi istotny wydatek i ogranicza realizację innych zadań. W ramach posiadanych środków w 2009 r. zostały usunięte pokrycia dachowe zawierające azbest z obiektów stanowiących własność gminy (24,200 Mg). Obecnie trwają działania zmierzające do usunięcia wyrobów azbestowych z pozostałych obiektów gminnych,

   - gmina Tuszów Narodowy nie ma jeszcze opracowanego programu oczyszczania terenu gminy z wyrobów zawierających azbest. Przewidywane jest sporządzenie programu w 2011 r. Jednak gmina corocznie dofinansowuje wywóz odpadów azbestowych od mieszkańców gminy,

   - gmina Zaleszany prowadzi działania edukacyjno-informacyjne na swoim terenie. Z budynków użyteczności publicznej będących w posiadaniu gminy zostały usunięte pokrycia dachowe zawierające azbest. Gmina uważa, że stopień usuwania wyrobów zawierających azbest z prywatnych budynków mieszkalnych i gospodarskich jest zadowalający, pomimo braku dofinansowania na ten cel ze strony gminy. Przewiduje się zabezpieczenie środków na ten cel w przyszłości,

   - gmina Harasiuki obecnie opracowuje ˝Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Harasiuki˝. Na terenie gminy przeprowadzono inwentaryzację wyrobów azbestowych. Ponadto gmina prowadzi działania edukacyjno-informacyjne ukierunkowane na inspirowanie właściwej postawy swoich mieszkańców w zakresie postępowania z wyrobami zawierającymi azbest,

   - gmina Jeżowe posiada opracowany program usuwania wyrobów azbestowych. W programie określono priorytetowe zadania, do których zaliczono uruchomienie środków finansowych z budżetu gminy na pomoc finansową dla mieszkańców, co pozwoliłoby wzmocnić proces usuwania pokryć dachowych zawierających azbest. Opracowany program był kilkakrotnie kierowany pod obrady rady gminy, lecz nie został uchwalony wobec braku zgody na udzielanie mieszkańcom dofinansowania na prace związane z usuwaniem wyrobów azbestowych,

   - gmina Gorzyce zadania dotyczące problematyki azbestowej ujęła w ˝Planie gospodarki odpadami dla gminy Gorzyce˝. Znalazły się w nim działania informacyjne, monitoring usuwania i prawidłowego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest oraz aktualizacja inwentaryzacji nagromadzonych na terenie gminy wyrobów zawierających azbest. Na 406 zinwentaryzowanych na terenie gminy obiektów wyroby zawierające azbest usunięto z 21 obiektów. Gmina Gorzyce w latach 2007-2009 dofinansowywała osoby fizyczne w zakresie usuwania pokryć dachowych zawierających azbest. Gmina na bieżąco likwiduje dzikie wysypiskach odpadów zawierających azbest,

   - gmina Bojanów posiada ˝Plan gospodarki odpadami dla gminy Bojanów na lata 2004-2015˝, który obejmuje także gospodarkę odpadami zawierającymi azbest,

   - gmina Borowa planuje w bieżącym roku opracowanie ˝Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Borowa˝. Od 2007 r. udziela mieszkańcom wsparcia, w ramach którego koszt transportu i unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest pokrywano ze środków gminnego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej,

   - gmina Wiśniowa realizuje ˝Związkowy program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest˝ poprzez systematyczne usuwanie odpadów zawierających azbest z terenu gminy. W latach ubiegłych gmina dofinansowywała unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest pochodzących z gospodarstw domowych w ramach gminnego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej,

   - gmina Przecław w 2004 r. dokonała inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest na swoim terenie i dane te zostały wprowadzone do bazy azbestowej. Na terenie tej gminy wszystkie obiekty użyteczności publicznej są wolne od azbestu. Gmina prowadzi szkolenia i przekazuje informacje swoim mieszkańcom o szkodliwości azbestu,

   - gmina Niwiska sukcesywnie - w miarę możliwości finansowych - usuwa wyroby zawierające azbest z obiektów będących własnością gminy; jak dotychczas były to remiza OSP, szatnia sportowa, filia biblioteki. Środki gminnego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej nie pozwalały na udzielanie dotacji mieszkańcom gminy na usuwanie wyrobów zawierających azbest,

   - gmina Majdan Królewski aktualnie przygotowuje się do opracowania i przyjęcia gminnego programu usuwania azbestu

   - gmina Cmolas planuje opracowanie gminnego programu usuwania azbestu. Obecnie na bieżąco aktualizuje i uzupełnia wykaz obiektów, w których występują wyroby zawierające azbest. Przewiduje uruchomienie częściowego dofinansowania do unieszkodliwiania pokryć dachowych zawierających azbest i transportu odpadów w miarę posiadanych środków własnych lub pozyskanych z innych źródeł. Dotychczas taki rodzaj wsparcia nie funkcjonował w gminie,

   - gmina Dzikowiec opracowała projekt programu usuwania wyrobów zawierających azbest na lata 2009-2032. Zinwentaryzowano miejsca występowania wyrobów zawierających azbest oraz przeprowadzono kampanie informacyjne o szkodliwości azbestu, a także bezpiecznym użytkowaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest,

   - gmina Raniżów przeprowadziła inwentaryzację wyrobów zawierających azbest i obecnie jest na etapie opracowywania ˝Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Raniżów na lata 2009-2032˝. Gmina nie dofinansowuje usuwania azbestu z gospodarstw rolnych.

   Powyższe dane wskazują, iż wiele gmin wykazało znaczne zaangażowanie w działania związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest. Jednakże od 1 stycznia 2010 r. wraz ze zmianą ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, która zlikwidowała gminne i powiatowe fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, brak jest podstaw prawnych do finansowania usuwania azbestu z nieruchomości prywatnych właścicieli. Natomiast obowiązujące przepisy ustawy o finansach publicznych określające zasady wykonywania budżetów jednostek samorządu terytorialnego nie przewidują możliwości finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej ze środków tych budżetów w sposób polegający na bezpośrednim przekazywaniu środków publicznych osobom fizycznym na w istocie prywatne inwestycje tych osób, niemniej zgodne z celami określonymi w przepisach ustawy Prawo ochrony środowiska.

   Ze względu na szerokie zainteresowanie ze strony powiatów i gmin przywróceniem instrumentu finansowego działającego w sposób zbliżony do dotacji udzielanych ze środków publicznych gromadzonych na powiatowych funduszach oraz gminnych funduszach oraz doceniając zaangażowanie powiatów i gmin w racjonalne wydatkowanie środków pochodzących z opłat i kar środowiskowych Ministerstwo Środowiska rozważa wprowadzenie odpowiednich uregulowań do ustawy Prawo ochrony środowiska.

   Z wyrazami szacunku

   Podsekretarz stanu

   Rafał Baniak

   Warszawa, dnia 14 maja 2010 r.