VI kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 17968

w sprawie wykorzystania potencjału dotyczącego możliwości rozwoju bazy lotniskowej w Polsce dzięki przekazywaniu samorządom na ten cel składników mienia Skarbu Państwa

   Szanowny Panie Marszałku! Niniejszym odpowiadam na interpelację posła na Sejm RP pana Andrzeja Halickiego, znak: SPS-023-17968/10, w sprawie wykorzystania potencjału dotyczącego możliwości rozwoju bazy lotniskowej w Polsce dzięki przekazywaniu samorządom na ten cel składników mienia Skarbu Państwa.

   Pytanie 1: Czy i w jaki sposób Ministerstwo Obrony Narodowej podejmie i skoordynuje działania w kierunku wyeliminowania barier rozwoju i modernizacji bazy lotniskowej w Polsce, dzięki przekazywanym przezeń terenom?

   Odpowiedź:

   Pytanie skierowane jest bezpośrednio do ministra obrony narodowej, jednak część odpowiedzi na tak zadane pytanie należy do kompetencji ministra infrastruktury, gdyż trzech ministrów: obrony narodowej, infrastruktury i skarbu państwa jest odpowiedzialnych za realizację ustawy z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 163, poz. 1711, z późn. zm.), z mocy której byłe lotniska wojskowe i części istniejących lotnisk przekazywane są do samorządów.

   Udział w podejmowaniu i koordynacji działań w kierunku wyeliminowania barier rozwoju i modernizacji bazy lotniskowej lotnisk wojskowych przekazanych samorządom Ministerstwo Infrastruktury planuje w zakresie kompetencji cywilnych w następujący sposób:

   a) modernizację lub zbudowanie nowej infrastruktury nawigacyjnej poprawiającej bezpieczeństwo i dostępność operacji lotniczych w rejonie przekazanych samorządom lotnisk. Zadania te wykonuje Polska Agencja Żeglugi Powietrznej nadzorowana przez ministra infrastruktury, co wynika z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o PAŻP (Dz. U. z 2006 r. Nr 249, poz. 1829). W tym celu do sieci lotnisk lub ich części powstałych w wyniku przekazania mienia Skarbu Państwa (w dyspozycji Sił Zbrojnych) do samorządów dodano tereny przeznaczone dla PAŻP w celu wzbogacenia infrastruktury nawigacyjnej. Nieruchomości przeznaczone dla PAŻP przeznaczone są na następujące pomoce nawigacyjne oraz środki usprawniające ruch lotniczy:

   - Lotnisko Kraków-Balice: Ośrodek Kontroli Ruchu Lotniczego. Przeznaczenie: pod nową inwestycję. Powierzchnia: 8845 m².

   - Lotnisko Kraków-Balice: radiolatarnia ogólnokierunkowa DVOR/DME. Przeznaczenie: pod nową inwestycję. Powierzchnia: 1600 m².

   - Lotnisko Kraków-Balice: system podejścia do lądowania i ścieżka schodzenia ILS GP/DME. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 500 m².

   - Lotnisko Kraków-Balice: System Meteo Kraków - system określania pogody. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 680 m².

   - Lotnisko Kraków-Balice: Kontener + maszt/obiekt RX TMA, TX-ATIS -zestaw odbiorników radiowych do komunikacji z samolotem wzdłuż drogi startowej. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 100 m².

   - Lotnisko Kraków-Balice: Radiolatarnia bezkierunkowa NDB bliższa. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 0,2 ha.

   - Lotnisko Wrocław-Strachowice: system podejścia do lądowania i schodzenia ILS GP/DME. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 1500 m².

   - Lotnisko Wrocław-Strachowice: radar (teren po dawnej AVII) - urządzenie do wykrywania obiektów powietrznych. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 1500 m².

   - Lotnisko Wrocław-Strachowice: radiolatarnia ogólnokierunkowa DVOR/DME. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 1600 m².

   - Lotnisko Wrocław-Strachowice: System Meteo Wrocław. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 600 m².

   - Lotnisko Bydgoszcz-Szwederowo: radiolatarnia ogólnokierunkowa DVOR/DME. Przeznaczenie: pod nową inwestycję. Powierzchnia: 1600 m².

   - Lotnisko Bydgoszcz-Szwederowo: system podejścia do lądowania i schodzenia ILS/DME. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 1200 m².

   - Lotnisko Bydgoszcz-Szwederowo: radiolatarnia bezkierunkowa NDB bliższa. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 4711 m².

   - Lotnisko Bydgoszcz-Szwederowo: radiolatarnia bezkierunkowa NDB dalsza. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 8249 m².

   - Lotnisko Zielona Góra-Babimost: radiolatarnia bezkierunkowa NDB bliższa. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 1980 m².

   - Lotnisko Zielona Góra-Babimost: radiolatarnia ogólnokierunkowa DVOR/DME. Przeznaczenie: pod nową inwestycję. Powierzchnia: 1600 m².

   - Lotnisko Zielona Góra-Babimost: radiostacja ACC Ośrodek Radiolokacyjny kontroli obszaru. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 1600 m².

   - Lotnisko Zielona Góra-Babimost: System Meteo Zielona Góra-Babimost. Przeznaczenie: pod istniejący obiekt. Powierzchnia: 500 m².

   Należy podkreślić, że całe przedsięwzięcie związane z przekazywaniem lotnisk do samorządów było z założenia pomysłem zintegrowanym. Oznacza to, że dla przekazywanych lotnisk były zapewnione warunki do ich nowoczesnego wyposażenia i sprawnego, bezpiecznego funkcjonowania. Zarówno minister infrastruktury, jak i minister obrony narodowej w swych opiniach dołączonych integralnie do zgody ministra skarbu państwa na przeniesienie tytułu własności lub użytkowania zobowiązali miejscowe władze samorządowe do koordynacji planów zagospodarowania z zarządzającymi lotniskami. Oznacza to możliwość zapewnienia dostępności drogowej i kolejowej nowych lotnisk, co jest kwestią istotną z punktu widzenia zapewniania wysokiej zdolności operacyjnej pozyskanych lotnisk,

   b) zsynchronizowane wdrażanie nowych, satelitarnych systemów nawigacyjnych naprowadzania statków powietrznych do lądowania. W pierwszym rzędzie będzie to system EGNOS, który w chwili obecnej jest na końcowym etapie testowania dla wybranych lotnisk w Polsce: na lotnisku w Mielcu, Katowicach i Warszawie-Okęciu. Należy podkreślić, że system EGNOS jest systemem w zasadzie bezkosztowym dla lotnisk, co w przypadku nowych lotnisk, zaangażowanych w duże przedsięwzięcia inwestycyjne w fazie początkowej, jest kwestią istotnie ważną. Dotychczasowe instrumentalne systemy precyzyjnego naprowadzania do lądowania ILS (Instrumental Landing System) są kosztowne zarówno na etapie zakupu, jak i dalszej eksploatacji (co pół roku jest obowiązek wykonywania oblotów testowych tych systemów, co wiąże się z wydatkowaniem stosunkowo dużych kosztów). W zamierzeniu Ministerstwa Infrastruktury nowo pozyskane lotniska dla samorządów uwolnione mają być od kosztownych, tradycyjnych inwestycji w infrastrukturę nawigacyjną przy zapewnieniu równorzędnych środków naprowadzania samolotów do lądowania. Temu służy system EGNOS, dla którego proces wdrożenia zaplanowany został ze stosownym wyprzedzeniem czasowym.

   PAŻP jest również na końcowym etapie wdrażania systemu P-RNAV. Jest to alternatywny do instrumentalnego (tradycyjnego) systemu naprowadzania. System ten jest dedykowany dla lotnisk jako system nieprecyzyjnego lądowania (co nie oznacza małej dokładności lądowania, a jedynie oznacza nieznacznie większą wysokość przelotu nad przeszkodami przy lądowaniu) w ramach tzw. nawigacji obszarowej (RNAV). Dla lotnisk z już istniejącymi systemami precyzyjnego podejścia do lądowania ILS system lądowania P-RNAV będzie systemem nakładkowym, co dodatkowo wzmacnia bezpieczeństwo operacji lotniczych w każdych warunkach atmosferycznych. Dla lotnisk bez systemu ILS system P-RNAV będzie jedynym system naprowadzania do lądowania. Ważne jest, że system ten w zasadzie jest również systemem bezkosztowym. Jedynym, lecz nieporównywalnie niskim w stosunku do innych inwestycji lotniskowych, kosztem jest niska, jednorazowa opłata za karty podejścia opublikowane w Zbiorze Informacji Lotniczych (AIP).

   W konkluzji należy podkreślić, że Ministerstwo Infrastruktury inspirowało zbudowanie całego systemu pozyskiwania nowych lotnisk (w dyspozycji samorządów) dla ogólnopolskiej sieci lotnisk. System ten składa się z pozyskanych lotnisk i niskokosztowych systemów nawigacyjnych (głównie satelitarnych) umożliwiających bezpieczne lądowanie. Tak zaplanowane przedsięwzięcie jest wyrazem nowoczesnej koncepcji projektowania systemów lotniskowych na świecie. Działania związane z wdrożeniem nowych, satelitarnych systemów nawigacyjnych były podjęte z długoletnim wyprzedzeniem czasowym w celu zsynchronizowania ich z pozyskiwanymi obecnie lotniskami dla samorządów.

   Pytanie 2: Jaki jest stopień zaangażowania przekazanych terenów w celu założenia lub rozbudowy lokalnego, regionalnego albo krajowego lotniska cywilnego użytku publicznego?

   Odpowiedź:

   Przedsięwzięcie polegające na przekazywaniu byłych lub części istniejących lotnisk wojskowych dla samorządów realizowane jest w dwóch etapach: centralnym i lokalnym. W chwili obecnej na szczeblu centralnym zakończono etap przekazywania lotnisk, polegający na uzyskaniu zgody ministra skarbu państwa na darowiznę, użyczenie na co najmniej 30 lat lub użytkowanie wieczyste dla PAŻP. Do tej pory zgody ministra skarbu państwa uzyskały lotniska:

LOTNISKA DAROWANE

	Lotnisko	Ha	Data zgody MSP	Sygnatura zgody ministra skarbu państwa
1	Z. Góra-Babimost	385,3183	04.08.2009 r.	DERiR-MB-555-51/09 i DERiR/4020/RSz/09
2	Zegrze Pomorskie	297,0000	22.01.2010 r.	DERiR-RS-555-11/10 i DERiR/478/RSz/10
3	Katowice-Pyrzowice	24,7612	10.08.2009 r.	DERiR-RS-555-53/09 i DERiR/5284/RSz/09
4	Poznań-Ławica	24,7612	04.08.2009 r.	DERiR-MB-555-51/09 i DERiR/4018/MB/09
5	Kraków-Balice	33,4591	05.11.2009 r.	DERiR-RS-555-53/09 i DERiR/6132/RSz/09
6	Wrocław-Strachowice	413,0000	19.01.2010 r.	DERiR-RS-555-11/10 i DERiR/329/RSz/10
7	Mazury-Szczytno	464,1323	10.08.2009 r.	DERiR-RS-555-53/09 i DERiR/4124/RSz/09
8	Biała Podlaska	327,1073	04.08.2009 r.	DERiR-RS-555-51/09 i DERiR/4021/MB/09
9	Piła	179,2291	06.08.2009 r.	DERiR-RS-555-/09 i DERiR/4060/RSz/09
10	Nowe Miasto n. Pilicą	435,0414	10.08.2009 r.	DERiR-RS-555-53/09 i DERiR/4123/RSz/09
11	Modlin	276,5309	04.08.2009 r.	DERiR-RS-555-51/09 i DERiR/4019/MB/09
12	Radom	22,5905	16.11.2009 r.	DERiR-RS-555-53/09 i DERiR/6341/RSz/09
13	Oleśnica	-	-	Planowana darowizna po oczyszczeniu terenu z niewybuchów
		2 876,5300	Bez Oleśnicy

   Lotnisko w Oleśnicy rozpatrywane będzie po zakończeniu uzgodnień pomiędzy Rejonowym Zarządem Infrastruktury AMW a władzami samorządowymi i oczyszczeniu terenu z niewybuchów. Lotnisko w Oleśnicy, jako jedyne, przeznaczone jest do przekazania starostwu oleśnickiemu bez zachowania charakteru lotniczego (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2008 r. w sprawie wykazu lotnisk wojskowych, które mogą być wykorzystane na potrzeby lotnictwa cywilnego - Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 12).

UŻYCZENIE

	Lotnisko	Ha	Data zgody MSP	Sygnatura zgody ministra skarbu państwa
1	Kraków-Balice	254	11.09.2009 r.	DERiR-RS-555-53/09 DERiR/4818/RSz/09
2	Wrocław-Starachowice	295	24.09.2009 r.	DERiR-RS-555-53/09 DERiR/5268/RSz/09
3	Bydgoszcz-Szwederowo	149	26.01.2010 r.	DERiR-MW-555-15/10 DERiR/574/MW/10
4	Sochacze-Bielice	400	10.09.2009 r.	DERiR-RS-555-53/09 DERiR/4820/RSz/09
5	Gdynia-Kosakowo	242	15.09.2009 r.	DERiR-RS-555-53/09 DERiR/5089/RSz/09
6	Darłowo	0,09	27.04.2010 r.	DMSP-RS-555-23/10 DMSP/2359/RSz/10
7	Radom-Sadków	135	10.09.2009 r.	DERiR-RS-555-53/09 DERiR/4813/RSz/09
		1475,09

   Na szczeblu lokalnym w odniesieniu do darowizn zrealizowano 9 lotnisk w postaci zawartych umów pomiędzy właściwymi wojewodami a odpowiednimi j.s.t. (jednostkami samorządu terytorialnego). Stanowi to 75% pełnego przewłaszczenia nieruchomości lotniskowych ze Skarbu Państwa (w dyspozycji Sił Zbrojnych) do samorządów. Nie zawarto jeszcze umów dla lotnisk w Zegrzu Pomorskim koło Koszalina, Nowym Mieście n. Pilicą i Katowicach.

   Na szczeblu lokalnym w odniesieniu do użyczenia na co najmniej 30 lat zrealizowano 4 lotniska, w tym lotnisko we Wrocławiu nie w pełnym wymiarze planowanego użyczenia. Stanowi to 57% planowanego użyczenia, z zaznaczeniem, że dla lotniska we Wrocławiu pełne przekazanie jest w trakcie realizacji. Następujące lotniska nie podpisały umów użyczenia pomiędzy właściwym wojewodą a j.s.t.: Bydgoszcz-Szwederowo, Sochaczew-Bielice i Darłowo. Niższy niż przy darowiznach procent ostatecznego zrealizowania planowanego przedsięwzięcia wynika z faktu, że zawieranie ostatecznych umów jest procesem bardziej skomplikowanym, gdyż dotyczy to lotnisk aktualnie współużytkowanych z Siłami Powietrznymi. Fakt przeniesienia tytułu użytkowania do samorządów części istniejących lotnisk wojskowych wymaga zawarcia nowych umów operacyjnych wynikających z odrębnych przepisów, wykonanie nowych podziałów geodezyjnych, co w przypadku terenów tzw. zamkniętych jest zwykle procedura długotrwałą. Należy jednak podkreślić, że podmioty cywilne nadal wykonują operacje lotniskowe na dotychczasowych warunkach, co oznacza, że w skali kraju ruch lotniczy nie doznaje uszczerbku i pasażerowie nie odczuwają jakichkolwiek perturbacji związanych z połączeniami lotniczymi. Sam fakt przypisania samorządom tytułu do użyczenia części współużytkowanego lotniska wojskowego w głównej mierze ma istotne znaczenie formalno-prawne, a nie funkcjonalne. Chodzi tu o możliwość wpisania części terenu użytkowanego przez samorząd do rejestru lotnisk cywilnych prowadzonego przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Wtedy ta część lotniska ma status lotniska cywilnego, co wiąże się z możliwością skorzystania z dobrodziejstw funkcjonowania zarządzającego tą cywilną częścią lotniska na gruncie cywilnego Prawa lotniczego.

   Prawie wszystkie pozyskane lotniska wykazują duże zaangażowanie w swój rozwój. Objawia się to faktem posiadania planów generalnych i na ich podstawie szczegółowych studiów wykonalności, dając tym dowód profesjonalnego podejścia do założenia pełnowartościowych portów lotniczych wkomponowanych w ogólnopolską sieć lotnisk lokalnych i regionalnych. Należy podkreślić, że cała procedura pozyskiwania byłych i części istniejących lotnisk wojskowych trwa zaledwie rok (w odniesieniu do działań samorządowych). Oznacza to, że samorządy oczekiwały na zrealizowanie tego bezprecedensowego przedsięwzięcia związanego z pozyskiwaniem nieruchomości Skarbu Państwa w dyspozycji Sił Zbrojnych na ich rzecz. Należy zauważyć, że całe przedsięwzięcie jest postrzegane na poziomie samorządowym jako gospodarna i racjonalna polityka dysponowania mieniem Skarbu Państwa na cele publiczne.

   Pytanie 3: Jaki jest stan infrastruktury dostępnej do przekazania samorządom i jakie są podejmowane działania, by ją maksymalnie wykorzystać w celu rozwiązania problemów związanych z możliwością braku dostatecznej infrastruktury drogowej niezbędnej dla potrzeb organizacji Euro 2012?

   Odpowiedź:

   Stan techniczny infrastruktury pozyskanych lotnisk dla samorządów jest zróżnicowany. W odniesieniu do lotnisk pozyskanych spośród byłych, nieczynnych lotnisk wojskowych stan ich jest niezadowalający i wymaga pilnych, inicjujących nakładów inwestycyjnych w celu przede wszystkim dostosowania tych lotnisk do niezbędnych wymogów bezpieczeństwa operacji lotniczych. Dotyczy to utwardzonych dróg startowych, dróg kołowania oraz płyt postojowych. Te inwestycje są niezbędne i priorytetowe. Byłe lotniska wojskowe z natury rzeczy mają niewielkie płyty postojowe, co związane jest z niewielkimi rozmiarami wojskowych statków powietrznych. Nie posiadają również nieruchomości zabudowanych, nadających się do użytkowania na cele cywilnego portu lotniczego. W praktyce wszystkie obiekty budowlane niezbędne dla potrzeb cywilnego portu lotniczego należy zbudować od nowa. Z kolei praktycznie wszystkie drogi kołowania na byłych lotniskach wojskowych wymagają poszerzenia w celu dostosowania ich wymiarów i współczynników obciążenia nawierzchni utwardzonych (PCN) do cywilnych przepisów zgodnych z międzynarodowymi normami i standardami zawartymi w załączniku 14 do konwencji chicagowskiej o międzynarodowym lotnictwie cywilnym podpisanej w dniu 7 grudnia 1944 r.

   W znacznie lepszym stanie technicznym są lotniska współużytkowane z Siłami Powietrznymi przekazane samorządom w drodze użyczenia na co najmniej 30 lat. Są to lotniska czynne dla Sił Powietrznych i podmiotu cywilnego współużytkującego lotnisko wojskowe. Niezbędne parametry techniczno-operacyjne muszą spełniać normy i standardy zarówno wojskowe, jak i cywilne.

   Przekazywanie lotnisk wojskowych do samorządów miało z założenia na celu również wzbogacenie sieci lotnisk zdolnych zabezpieczyć w odpowiedni sposób potrzeby związane z organizacją rozgrywek Euro 2012. Lotniskiem wspomagającym dla portu lotniczego Gdańsk-Rębiechowo jest lotnisko Gdynia-Kosakowo z drogą startową i drogami kołowania odpowiednimi pod względem technicznym do przyjęcia dodatkowego ruchu pasażerskiego w czasie Euro 2012. Te dwa lotniska przeznaczone są do obsługi Gdańska - miasta gospodarza rozgrywek Euro 2012. Z kolei samorząd województwa wielkopolskiego dla portu lotniczego Poznań-Ławica otrzymał ze Skarbu Państwa w drodze darowizny 18,3599 ha dodatkowego terenu z przeznaczeniem pod obsługę ruchu lotnictwa ogólnego, tzw. General Aviation (GA). Dla Warszawy, głównego gospodarza rozgrywek Euro 2012, przekazano trzy lotniska spełniające rolę wspomagającą port lotniczy Warszawa-Okęcie: Modlin, Sochaczew i Radom.

   Ministerstwo Infrastruktury, ustalając sieć byłych lotnisk wojskowych przeznaczonych do przekazania samorządom, kierowało się potrzebami zwiększenia dostępności komunikacyjnej obszarów z niedostatecznie rozwiniętą siecią drogową. Takimi lotniskami są Zielona Góra-Babimost, Zegrze Pomorskie koło Koszalina i Darłowo. Lotniska Zegrze Pomorskie i Darłowo wypełniają lukę komunikacyjną na środkowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Lotniska te w zasadzie sprofilowane są dla wypełnienia potrzeb turystycznych i biznesowych w tym rejonie kraju, w tym również w okresie rozgrywek Euro 2012, jakkolwiek jest to tylko potrzeba krótkotrwała.

   Z poważaniem

   Sekretarz stanu

   Tadeusz Jarmuziewicz

   Warszawa, dnia 11 października 2010 r.