VI kadencja

Interpelacja nr 9481

do ministra sprawiedliwości

w sprawie powolnej pracy sądów

   Każdy z nas ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, bezstronny, niezależny i niezawisły sąd. Takie zapisy istnieją w konstytucji, ale bywa inaczej, gdyż na deklaracjach prawa obywatela do szybkiego rozstrzygnięcia sprawy kończy się w sądzie.

   W wyniku przystąpienia Polski do europejskiej Konwencji o prawach człowieka i podstawowych wolnościach z 1950 r. oraz wyrażenia w nowej konstytucji w art. 45 prawa do sądu ugruntowana została reguła, że każdy konflikt prawny musi zostać rozpoznany przez bezstronny sąd. W razie braku kompetencji sądu administracyjnego domniemywa się nadto, że właściwym do rozstrzygnięcia sprawy będzie sąd powszechny. Jednocześnie konstytucja wprowadziła zasadę, że postępowanie sądowe musi być co najmniej dwuinstancyjne. Szerokie otwarcie drogi sądowej spowodowało, że wpływa coraz to większa liczba nowych spraw, co prowadzi do przeładowania wymiaru sprawiedliwości.

   Powolność sądów wynika przede wszystkim z ich niedofinansowania, która przekłada się na całościowe funkcjonowanie sądownictwa. Przestarzała baza materialna, złe wyposażenie techniczne, brak sal rozpraw to tylko niektóre z bolączek dnia codziennego funkcjonowania polskich sądów. Oprócz wyżej wymienionych czynników obiektywnych na złą ocenę pracy polskich sądów mają wpływ także czynniki subiektywne. Można do nich zaliczyć także niedostateczny nadzór administracyjny, złą organizację pracy, nieuzasadnione przerwy i zwłokę w dokonywaniu poszczególnych czynności procesowych, niepotrzebne odraczanie posiedzeń sądowych, a także często niepoprawne rozumienie niezawisłości sędziowskiej.

   Ocena roli sądów nie może abstrahować od warunków materialno-organizacyjnych, w jakich funkcjonują sądy i sędziowie. Ogromne skomplikowanie spraw, brak szerokiej kadry sędziów utrudniają szybkie i sprawne rozstrzyganie konfliktów prawnych, zgodne ze standardami i wymaganiami Konwencji o prawach człowieka. W tej sytuacji godna jest podkreślenia twórcza judykatura sądów cywilnych wypełniająca istniejące luki i rozwiązująca sprzeczności w obowiązujących aktach normatywnych oraz dostrzegająca znaczenie precedensowych rozstrzygnięć sądowych w formowaniu demokratycznego państwa prawnego.

   W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra z następującymi pytaniami:

   1. Czy dla dobra polskiego sądownictwa przewidywane jest zwiększenie liczby etatów zarówno na stanowiska sędziów, jak również pracowników administracyjnych?

   2. Czy planowane jest zwiększenie budżetu dla Krajowej Rady Sądownictwa w przeciągu najbliższych lat?

   Poseł Waldemar Andzel

   Warszawa, dnia 6 maja 2009 r.