VI kadencja

Zapytanie nr 4053

do ministra kultury i dziedzictwa narodowego

w sprawie objęcia szczególną ochroną prawną jako pomnika historii tzw. kopca Kościuszki w Chebdziu w woj. świętokrzyskim

   Szanowny Panie Ministrze! Kopiec Kościuszki w Chebdziu to niewielkie wzniesienie usypane przez ludność w miejscu, gdzie według przekazów ustnych w dniu 6 czerwca 1794 r. Tadeusz Kościuszko dowodził wojskami w jednej z największych bitew powstania. Została tam stoczona bitwa przeciwko połączonym siłom rosyjskim i pruskim, znana jako bitwa pod Szczekocinami.

   W 190 rocznicę bitwy, tj. 6 czerwca 1984 r., przy współudziale PTTK w Częstochowie i Kielcach oraz gmin: Moskorzew, Słupia i Szczekociny, dokonano otwarcia szlaku turystycznego wiodącego przez pola bitwy, który corocznie odwiedzała m.in. młodzież szkolna ucząca się pamięci o tych szczytnych historycznych zrywach niepodległościowych, jakim na pewno była insurekcja kościuszkowska.

   Dodać należy, iż miejscowa ludność, chcąc w sposób szczególny uczcić uczestników powstania, nadała gimnazjum w Moskorzewie imię Bohaterów Insurekcji Kościuszkowskiej i na pamiątkę tego wydarzenia umieszczono na terenie kopca pamiątkową tablicę, wymieniono ogrodzenie oraz ułożono chodnik. Wszystko to w celu zachowania pamięci narodowej o wydarzeniach, które rozegrały się na tamtym terenie.

   Warto dodać, iż w bitwie pod Szczekocinami brało udział ok. 1500 żołnierzy po stronie polskiej i prawie dwudziestosześciotysięczna armia Prusaków i Rosjan po przeciwnej stronie. W tej krwawej bitwie zginęło ponad tysiąc Polaków, w tym dwóch generałów - Grochowski i Wodzicki oraz śmiertelnie raniono bohatera z bitwy pod Racławicami - Bartosza Głowackiego. Ziemia wokół kopca kryje prochy Polaków, którzy pokazali swoją patriotyczną postawę, oddając swoje życie za ideę niepodległości i walcząc o wolną ojczyznę dla przyszłych pokoleń. W połowie XIX w. miejscowi właściciele majątku uporządkowali teren, na którym rozgrywała się bitwa i zezwolili miejscowej społeczności na swobodny dostęp do miejsca, w którym potem usypano kopiec.

   Niestety, w roku 2008 prywatna osoba uzyskała wyrok sądowy, którym nakazano usunięcie z kopca zarówno tablicy pamiątkowej, jak i innych elementów upamiętniających stoczoną w tamtym miejscu bitwę. Starosta włoszczowski występował do właściwego miejscowo sądu o zasiedzenie terenu wokół kopca, którym od dziesiątek lat opiekowała się miejscowa gmina, jednak wniosek ten został oddalony. W związku z zapadnięciem wyroku, o którym mowa powyżej, po zdemontowaniu elementów w postaci ogrodzenia, tablicy oraz chodnika prowadzącego do kopca, właściciel tamtego terenu zaorał ziemię wokół i zasiał zboże. Wójt gminy Moskorzew próbował wykupić teren kopca, jednak ostatecznie nie udało się to, gdyż właściciel podnosił cenę, aż w końcu mieszkańcy gminy przeciwstawili się wykupie gruntów, które według nich już w roku 1924 do wspólnego użytkowania oddała Maria Potocka. Stwierdzić można z całą stanowczością, iż w obecnej chwili miejsce tak ważnej i krwawej bitwy, gdzie ginęli polscy bohaterowie, zarasta zbożem, a prochom poległych nie jest oddany należyty szacunek.

   Szanowny Panie Ministrze! Troska o pamięć historyczną narodu oraz szczególną ochronę miejsc pamięci narodowej powinna być jednym z priorytetów naszych działań. W przedmiotowej kwestii należałoby więc rozpatrzyć możliwość nadania statusu pomnika historii miejscu tak ważnej dla naszej historii bitwy, jaka została stoczona pod Szczekocinami. Jako naród nie możemy pozwolić sobie na to, żeby przeszłość wojsk polskich była zaorywana, a miejsca takie, jak kopiec Kościuszki w Chebdziu ulegał degradacji i zapomnieniu.

   Jak powiedział wielki Polak, papież Jan Paweł II: Narody, które tracą pamięć, tracą życie. Cytat ten jak najbardziej oddaje ducha zrywów niepodległościowych. Wszak gdyby bohaterowie tamtych dni, którzy zginęli m.in. pod Szczekocinami, nie pamiętali o niepodległości swej ukochanej ojczyzny, to nie walczyliby o suwerenność, a późniejsze pokolenia rodaków nie wybiłyby się na niepodległość.

   Dlatego też, apelując do Pana Ministra o szczególne zainteresowanie się problematyką degradacji kopca Kościuszki w Chebdziu, proszę o odpowiedź na następujące pytania:

   1. Jakie działania ma zamiar podjąć Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego w celu przeciwdziałania degradacji kopca Kościuszki w Chebdziu w woj. świętokrzyskim?

   2. Jakie działania zamierza podjąć Pan Minister w celu nadania tak znaczącemu miejscu, jakim był teren bitwy pod Szczekocinami, statusu pomnika historii?

   3. Czy według Pana Ministra teren kopca powinien być wykupiony i udostępniony dla społeczeństwa ku podtrzymywaniu pamięci o wydarzeniach historycznych, jakie się tam rozegrały?

   4. Jakie działania były dotychczas podejmowane przez służby podległe Panu Ministrowi w celu uratowania terenu kopca Kościuszki przed dewastacją?

   Z poważaniem

   Poseł Przemysław Gosiewski

   Kielce, dnia 19 maja 2009 r.