VI kadencja
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 6316
w sprawie zapewnienia środków finansowych na utrzymanie oraz wykonanie niezbędnych robót budowlanych na byłym odcinku drogi krajowej nr 3 od km 294+500 do km 311+350 w granicach administracyjnych gmin Zielona Góra, Otyń, Nowa Sól oraz Nowa Sól-miasto, po wybudowaniu i oddaniu do użytkowania północnej obwodnicy Nowej Soli
Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację pana posła Bogdana Bojki (pismo znak: SPS-023-6316/08 z dnia 15 listopada 2008 r.) w sprawie w sprawie zapewnienia środków finansowych na utrzymanie oraz wykonanie niezbędnych robót budowlanych na byłym odcinku drogi krajowej nr 3 od km 294+500 do km 311+350 w granicach administracyjnych gmin Zielona Góra, Otyń, Nowa Sól oraz Nowa Sól miasto, po wybudowaniu i oddaniu do użytkowania północnej obwodnicy Nowej Soli, uprzejmie przekazuję następujące informacje.
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wykonała wszystkie prace określone w dokumentacji technicznej w ramach kontraktu 603 - budowa północnego obejścia Nowej Soli w ciągu drogi krajowej nr 3 Świnoujście - Jakuszyce od km 293+930 do km 309+090. W ramach tego kontraktu wyremontowane zostało 1200 m odcinka drogi krajowej nr 3 w obrębie m. Niedoradz (wjazd i wyjazd z drogi ekspresowej S3) w celu dostosowania stanu nawierzchni do zatwierdzonego projektu organizacji ruchu. Również w latach wcześniejszych, przygotowując się do budowy obwodnicy, wykonano modernizacje ulic Zielonogórskiej i Staszica łącznie z remontem wiaduktu w Nowej Soli w ciągu drogi krajowej nr 3. Jednocześnie uprzejmie wyjaśniam, że za ewentualne zniszczenia powstałe m.in. na drogach publicznych w związku z budową obwodnicy, zgodnie z zawartą umową na wybudowanie obwodnicy, odpowiedzialny jest wykonawca.
Należy ponadto pamiętać, iż zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.) odcinek drogi zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem drogi z chwilą oddania go do użytkowania zostaje pozbawiony dotychczasowej kategorii i zaliczony do kategorii drogi gminnej. Przepis ten wyraża zatem zasadę nabywania ex lege przez gminę własności dróg należących dotychczas do Skarbu Państwa lub innych jednostek samorządu terytorialnego. Każdorazowe bowiem zastąpienie odcinka drogi należącego do innego podmiotu niż gmina odcinkiem nowym wiąże się z zaliczeniem odcinka zastąpionego do kategorii dróg gminnych. Drogi gminne stanowią przedmiot własności gminy. Przekwalifikowanie następujące z mocy prawa oznacza, po pierwsze, powiększenie zasobu własności gminy (zwiększenie jej majątku), po drugie zaś automatycznie wiąże się z powstaniem obciążeń w postaci konieczności wykonywania przez właściciela obowiązków zarządcy drogi. Nie ulega wątpliwości, że nabycie własności przez gminę (zwiększenie aktywów majątku gminy) wiąże się z licznymi obowiązkami ciążącymi na gminie jako na zarządcy drogi.
Dodatkowym źródłem dofinansowania dróg gminnych jest ˝Narodowy program przebudowy dróg lokalnych 2008-2011˝. W ramach programu mogą być dofinansowywane następujące zadania:
- przebudowa i remont dróg,
- budowa drogi,
- działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego dróg istniejących.
Jednostką organizacyjną koordynującą wykonanie programu jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Resort infrastruktury dysponuje środkami jedynie na drogi krajowe zarządzane przez generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad i nie ma możliwości finansowania zadań na drogach zarządzanych przez samorządy.
Jeśli chodzi o kwestie stanu drogi w momencie przekazania. Zarówno fakt przekazania gminie własności drogi, jak i obarczenie gminy obowiązkiem utrzymania dróg przebiegających przez jej terytorium co do zasady nie stanowi naruszenia samodzielności finansowej gminy, zwłaszcza że dotyczy to jednoczesnego uwłaszczenia gmin majątkiem nieruchomym i stworzenia lepszych warunków bezpieczeństwa i wygody dla miejscowej społeczności. Drogi, których własność gmina nabywa ex lege, są drogami, które były utrzymywane w stanie nadającym się do eksploatacji przez dotychczasowego zarządcę, na którym ciążyły w tym zakresie identyczne powinności jak na gminie nabywającej własność spornego odcinka. W tej sytuacji nabycie własności nie powinno się wiązać bezpośrednio z koniecznością czynienia nieoczekiwanych, istotnych nakładów na utrzymanie nabytego odcinka drogi. Gdyby jednak np. okazało się, że odcinek drogi, jakim gminę uwłaszczono, został przekazany w stanie gorszym niż wynikający ze standardu utrzymania drogi w należytym stanie przez dotychczasowego zarządcę drogi, to dla uwłaszczonej gminy otwiera się ewentualność sporu odszkodowawczego, wymagającego wykazania zaniedbań czy stopnia dewastacji drogi (co wiąże się z nagłym poziomem wzrostu kosztów jej utrzymania) w okresie, w którym dotychczasowy zarządca drogi wiedział o obligatoryjnej zmianie właściciela i zarządcy.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Zbigniew Rapciak
Warszawa, dnia 10 grudnia 2008 r.