VI kadencja

Interpelacja nr 3534

do ministra sprawiedliwości

w sprawie wpisywania na listę radców prawnych osób legitymujących się zdanym prawniczym egzaminem zawodowym, w tym m.in. egzaminem prokuratorskim

   Szanowny Panie Ministrze! Uprzejmie proszę o przedstawienie sytuacji absolwentów wydziałów prawa i administracji, którzy mimo posiadanych kwalifikacji i doświadczenia zawodowego nie uzyskali wpisu na listę radców prawnych. Problem dotyczy w szczególności osób, które nie odbyły aplikacji radcowskiej i nie składały egzaminu radcowskiego, lecz legitymują się zdanym prawniczym egzaminem zawodowym, w tym m.in. egzaminem prokuratorskim.

   W uzasadnieniu negatywnych decyzji zapadających pod adresem ubiegających się o wpis na listę osób wskazywany jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 listopada 2006 r. (sygn. akt K/30/06), który stwierdził niekonstytucyjność art. 25 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zakresie, w jakim stwarza możliwość dopuszczenia do wykonywania zawodu radcy prawnego osób, które po złożeniu wskazanych w nim egzaminów nie wykazują się odpowiednią praktyką w zawodzie prawniczym. Jak wskazują interweniujący, zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Trybunału Konstytucyjnego wyrokowi stwierdzającemu niekonstytucyjność przepisu w zakresie, w jakim pomija on określoną treść normatywną, można przypisać tylko i wyłącznie skutek ustalający niekonstytucyjność pominięcia i zobowiązujący do stosownej zmiany tego przepisu, niezbędnej dla realizacji norm konstytucyjnych. Zdaniem samego Trybunału przyjęcie poglądu, iż wyrok TK wywołuje skutek rozporządzający (uzupełnia przepis o elementy brakujące), wyraźnie wykracza poza konstytucyjne kompetencje TK. Zatem zakwestionowany przez TK w taki sposób przepis mimo pozbawienia go waloru konstytucyjności obowiązuje nadal w brzmieniu nadanym mu przez ustawodawcę.

   Począwszy od dnia wejścia w życie błędnie interpretowanego przez samorząd radcowski orzeczenia TK dotyczącego wpisu na listę radców prawnych, odmówiono niemalże wszystkim osobom, które, nie odbywszy aplikacji radcowskiej, wnosiły o taki wpis, legitymując się złożonym egzaminem sędziowskim lub prokuratorskim. Zwracam uwagę na fakt, iż wskazane osoby mają tylko iluzoryczne szanse na dalszy zawodowy rozwój zgodny ze złożonym egzaminem. Zwłaszcza, że przykładowo w okręgu olsztyńskim na jednym roku aplikację prokuratorską lub sędziowską w ostatnich latach odbywało po ok. 30 osób na każdej z nich, a liczba nowych etatów asesorskich w okręgu kształtuje się na poziomie 2-3 w skali roku. Dlatego po ukończeniu aplikacji, przy braku realnych szans na zatrudnienie w organach wymiaru sprawiedliwości osoby te pracują na potrzeby innych adwokatów i radców prawnych, podczas gdy są już gotowe do samodzielnego świadczenia pomocy prawnej i powiększania konkurencji na rynku usług prawniczych.

   Osoby interweniujące wskazały również na fakt załączania do wniosków o wpisanie na listę radców prawnych opinii i rekomendacji kilkunastu radców prawnych i adwokatów, które jednoznacznie potwierdziły wiedzę merytoryczną i doświadczenie zawodowe gwarantujące właściwe wykonywanie zawodu radcy prawnego. Dodatkowo osoby te zwracały uwagę na fakt, iż podczas bezpośrednich rozmów z kandydatami, dziekan odwoływał się do rzekomo otrzymanych w Krajowej Radzie Radców Prawnych wytycznych, z których wynika kategoryczny zakaz wpisywania na listę radców prawnych osób znajdujących się w opisanej sytuacji.

   Czy opisane wyżej negatywne decyzje mają służyć obronie organów samorządu radcowskiego przez zwiększeniem konkurencji na rynku?

   Panie Ministrze: Czy i jakie działania zamierza Pan podjąć, aby organy samorządu radcowskiego nie podejmowały opisanych działań? Czy organy te nie powinny oceniać kandydatów indywidualnie, uwzględniając posiadane przez nich doświadczenie zawodowe?

   Z poważaniem

   Poseł Lidia Staroń

   Olsztyn, dnia 27 maja 2008 r.