VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 7987

w sprawie projektu zniesienia Urzędu Skarbowego Poznań-Śródmieście

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z przekazanym przy piśmie nr SPS-024-7987/10 z dnia 27 października 2010 r. zapytaniem posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pana Dariusza Lipińskiego w sprawie przewidywanego przez projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie ministra finansów z dnia 19 listopada 2003 r. w sprawie terytorialnego zasięgu działania oraz siedzib naczelników urzędów skarbowych i dyrektorów izb skarbowych (Dz. U. Nr 209, poz. 2027, z późn. zm.) zniesienia Urzędu Skarbowego Poznań-Śródmieście uprzejmie informuję, co następuje.

   Prace nad zmianą ww. rozporządzenia zostały rozpoczęte w czerwcu 2009 r. w ramach podejmowanych przez Ministerstwo Finansów działań mających na celu zapobieganie niekorzystnym dla poboru podatków oraz sprawnej obsługi podatnika skutkom negatywnych zjawisk oddziałujących na funkcjonowanie administracji podatkowej. Przyjęte w projekcie rozwiązania mają na celu zniwelowanie narastających pomiędzy urzędami skarbowymi dysproporcji w obciążeniu pracą oraz wielkości zatrudnienia będących pochodną występującego w dużych aglomeracjach zjawiska, jakim jest migracja podatników z centrum miasta do rozwijających się pod względem gospodarczym i urbanistycznym gmin ościennych. W odniesieniu do Poznania proces ten w sposób szczególny oddziałuje na urzędy skarbowe obsługujące podatników mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w centrum tego miasta oraz na Pierwszy Urząd Skarbowy w Poznaniu, który obsługuje gminy powiatu poznańskiego.

   Z przedstawionych przez Izbę Skarbową w Poznaniu danych wynika, iż obciążenia pracą występujące w poznańskich urzędach skarbowych (z wyłączeniem Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu ds. obsługi tzw. dużych podatników), mierzone liczbą aktywnych podatników przypadających na jeden etat, kształtują się następująco:

   - Urząd Skarbowy Poznań-Śródmieście - 339,03,

   - Urząd Skarbowy Poznań-Wilda - 482,01,

   - Urząd Skarbowy Poznań-Jeżyce - 529,57,

   - Urząd Skarbowy Poznań-Grunwald - 608,25,

   - Urząd Skarbowy Poznań-Winogrady - 656,65,

   - Urząd Skarbowy Poznań-Nowe Miasto - 660,35,

   - Pierwszy Urząd Skarbowy w Poznaniu - 806,12.

   Zwraca uwagę fakt, iż liczby podatników przypadających na jeden etat w Urzędzie Skarbowym Poznań-Śródmieście oraz w Urzędzie Skarbowym Poznań-Wilda znacznie odbiegają wielkością od pozostałych poznańskich urzędów skarbowych. W przypadku Urzędu Skarbowego Poznań-Śródmieście jest ona ok. dwukrotnie niższa niż w większości pozostałych urzędów, czego nie wyrównuje specyfika tego urzędu związana zarówno z lokalizacją w ścisłym centrum miasta, jak i ze szczególnymi zadaniami realizowanymi w zakresie postępowań w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe z zawiadomień prezydenta miasta Poznania i wyznaczoną przez dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu właściwością dla prowadzenia określonych postępowań karnych skarbowych. Obok nierównomiernego obciążenia pracą konsekwencją tych dysproporcji jest m.in. nieefektywne wykorzystanie sił i środków, jakimi dysponują poznańskie urzędy skarbowe oraz pogarszanie się możliwości skutecznego monitorowania poprawności realizowania obowiązków podatkowych przez podatników obsługiwanych przez najbardziej obciążony Pierwszy Urząd Skarbowy w Poznaniu. Utrzymywanie tego stanu rzeczy w negatywny sposób wpływa także na poziom obsługi podatników.

   Zgodnie z przedstawionym przez dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu wnioskiem o dokonanie zmian w zakresie terytorialnego zasięgu działania oraz siedzib naczelników niektórych urzędów skarbowych w województwie wielkopolskim do poprawy funkcjonowania poznańskiej administracji podatkowej powinno przyczynić się m.in. skupienie struktury organizacyjnej urzędów skarbowych na terenie miasta Poznania w drodze objęcia przez naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań-Wilda terytorialnego zasięgu działania naczelnika dotychczasowego Urzędu Skarbowego Poznań-Śródmieście. Dzięki temu scaleniu wielkość zatrudnienia w Urzędzie Skarbowym Poznań-Wilda oraz liczba obsługiwanych przez ten urząd podatników będą po reorganizacji porównywalne w relacji do innych urzędów skarbowych w Poznaniu. W miejsce 2 urzędów, z których 1 posiada aktualnie 92 etaty (US Poznań-Śródmieście), a drugi 109 etatów (US Poznań-Wilda), powstanie jednostka zatrudniająca ok. 200 pracowników, co mieścić się będzie w granicach optymalnego poziomu zatrudnienia, który powinien kształtować się w przedziale od 150 do 200 osób.

   Jak wykazały wyniki przeprowadzonej przez resort finansów analizy ekonomicznej i oceny funkcjonowania sieci urzędów skarbowych, jednostki, w których liczba zatrudnionych pracowników jest niższa od poziomu optymalnego, wykazują się niższą efektywnością realizacji zadań niż urzędy większe. Struktury organizacyjne tych urzędów wymagają utrzymywania odpowiedniej liczby pracowników realizujących zadania logistyczno-wspomagające oraz powołania odpowiedniej liczby stanowisk kierowniczych - im mniejszy urząd, tym większy jest udział kadry kierowniczej i pracowników obsługi w zatrudnieniu ogółem. Poza wyższym udziałem wynagrodzeń w kosztach ogółem wyższe są także wydatki rzeczowe, przede wszystkim dotyczące kosztów eksploatacji zajmowanego budynku w przeliczeniu na jednego zatrudnionego pracownika oraz koszty obsługi podatników, które pozostają w relacji odwrotnie proporcjonalnej do wielkości urzędu. Tak więc do korzyści, jakie przyniesie połączenie ww. urzędów, będzie można zaliczyć zmniejszenie się liczby pracowników zatrudnionych w komórkach wspomagających (możliwość wzmocnienia kadrowego komórek merytorycznych) oraz ogólnej liczby osób zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych (oszczędności w funduszu wynagrodzeń, które będzie można wykorzystać na motywacyjne podwyżki dla pracowników).

   Projektowane zmiany obejmą także Pierwszy Urząd Skarbowy w Poznaniu oraz urzędy skarbowe, które przejmą część gmin powiatu poznańskiego obsługiwanego dotychczas w całości w przez ww. urząd. Zgodnie z wnioskiem dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu projekt rozporządzenia zakłada, iż terytorialny zasięg działania Urzędu Skarbowego Poznań-Wilda powiększy się dodatkowo o miasta Luboń i Puszczykowo, Urzędu Skarbowego Poznań -Jeżyce o gminy Rokietnica i Tarnowo Podgórne, a Urzędu Skarbowego Poznań-Winogrady o gminę Suchy Las. Zmianom tym towarzyszyć będą przeniesienia pracowników, dzięki którym będzie możliwe zmniejszenie poziomu zatrudnienia w Pierwszym Urzędzie Skarbowym (aktualnie 316 etatów).

   W świetle przedstawionych powyżej zmian oraz następstw, jakie przyniesie ze sobą projektowane rozporządzenie, nie można zgodzić się ze stwierdzeniem, iż dominującym sposobem reorganizacji administracji skarbowej w Wielkopolsce jest tworzenie dużych, trudnych w zarządzaniu i nieefektywnych w związku z tym urzędów.

   Pragnę poinformować Pana Marszałka, iż odstąpienie od pierwotnej koncepcji utworzenia Urzędu Skarbowego Poznań-Centrum w drodze połączenia Urzędu Skarbowego Poznań-Wilda z Urzędem Skarbowym Poznań-Śródmieście zostało wymuszone uwarunkowaniami technicznymi sytemu Poltax i innych systemów operujących na pochodzących z tego systemu danych, które nie są przystosowane do obsłużenia sytuacji likwidacji urzędu skarbowego (automatyczna migracja danych). Z uwagi na powyższe przyjęto rozwiązanie, zgodnie z którym połączenie ww. urzędów nastąpi w drodze przejęcia terytorialnego zasięgu działania, sił i środków oraz komputerowych baz danych Urzędu Skarbowego Poznań-Śródmieście przez Urząd Skarbowy Poznań-Wilda. Przyjęcie tego rozwiązania pozwoli na znaczne ograniczenie zakresu zmian kadrowych i technicznych (Urząd Skarbowy Poznań-Wilda zachowa zarówno swoich pracowników, jak i bazę danych). Konieczne zmiany ograniczą się jedynie do przeniesienia pracowników i baz danych Urzędu Poznań-Śródmieście.

   Wejście w życie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie ministra finansów z dnia 19 listopada 2003 r. w sprawie terytorialnego zasięgu działania oraz siedzib naczelników urzędów skarbowych i dyrektorów izb skarbowych umożliwi lepsze wykorzystanie zasobów kadrowych i lokalowych, jakimi dysponuje administracja podatkowa działająca na terenie miasta Poznania i doprowadzi do znacznego zniwelowania różnic zarówno w poziomie zatrudnienia, jak i obciążeniu pracą poszczególnych urzędów. Przeniesienie części pracowników do innych jednostek lub lokali pozwolił na zmniejszenie nadmiernego zagęszczenia, jakie występuje w części zajmowanych pomieszczeń i na poprawę warunków pracy. Stanie się także okazją do wymiany zużytego sprzętu komputerowego i części mebli. Zaznaczyć przy tym należy, iż planowane zmiany nie spowodują wzrostu bieżących kosztów funkcjonowania urzędów skarbowych, w tym także wydatków płacowych.

   Nawiązując do poruszonego w zapytaniu aspektu ludzkiego projektowanych zmian, pragnę poinformować, iż negatywne zjawiska, takie jak przeciążenie pracą, presja czasu i inne czynniki mające wpływ na kondycję psychiczną i motywacje pracowników, oddziałują na całą administrację podatkową. Biorąc jednak pod uwagę przedstawioną na wstępie skalę obciążenia pracą w poszczególnych poznańskich urzędach skarbowych, zaproponowane w projekcie zmiany powinny pozytywnie wpłynąć na sytuację pracowników zatrudnionych w najbardziej obciążonych pracą urzędach skarbowych.

   Jednocześnie uprzejmie informuję Pana Marszałka, że szczegółowe omówienie zagadnień formalno-technicznych i procedur związanych z przeprowadzeniem scalania urzędów skarbowych i zmianami terytorialnego zasięgu działania naczelników urzędów skarbowych zostanie przedstawione w piśmie, które zostanie przekazane zainteresowanym podmiotom po wejściu w życie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie terytorialnego zasięgu działania oraz siedzib naczelników urzędów skarbowych i dyrektorów izb skarbowych.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Andrzej Parafianowicz

   Warszawa, dnia 18 listopada 2010 r.