VI kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 4371

w sprawie wyjaśnienia sytuacji Stowarzyszenia na Rzecz Integracji Osób Bezrobotnych po 45. Roku Życia ˝Nasz sukces˝

   Szanowny Panie Marszałku! Nawiązując do pisma Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 2009 r., znak: SPS-024-4371/09, w sprawie zapytania posła na Sejm pana Jarosława Rusieckiego dotyczącego problematyki tworzenia spółdzielni socjalnych, proszę o przyjęcie poniższej odpowiedzi.

   Zagadnienia dotyczące tworzenia spółdzielni socjalnych na podstawie rozwiązań prawno-ekonomicznych znowelizowanej w 2009 r. ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych od momentu obowiązywania zmodyfikowanych rozwiązań są na tyle nowe, iż trudno jest dokonywać ocen ich skuteczności. Wiele z obecnie wprowadzonych rozwiązań jest jednak wynikiem propozycji, jakie powstały w okresie pierwszych dwóch lat obowiązywania ustawy o spółdzielniach socjalnych. Przykładem jest umożliwienie tworzenia spółdzielni socjalnych przez osoby prawne - samorząd terytorialny, organizacje pozarządowe oraz kościelne osoby prawne. Wspierając procesy rozwoju spółdzielczości socjalnej w kraju, kontynuowany jest w 2009 r. resortowy program ˝Wspieranie rozwoju spółdzielczości socjalnej˝, dzięki któremu funkcjonuje w Polsce około 10 ośrodków wsparcia spółdzielni socjalnych, w tym w woj. świętokrzyskim prowadzony przez Caritas Diecezji Kieleckiej w Kielcach. Rolą tych ośrodków jest prowadzenie usług doradczo-edukacyjnych, a także udzielanie wsparcia finansowego (poza Funduszem Pracy) grupom założycielskim nowych spółdzielni socjalnych.

   Poruszone w pytaniach pana posła zagadnienia dotyczą rozwiązań ustawy o spółdzielniach socjalnych, skierowanych głównie do osób prawnych, których rolą w pierwszym okresie ewentualnego rozpoczęcia działalności spółdzielni socjalnej jest udzielanie wsparcia w sferze zarządzająco-organizacyjnej, a następnie po pewnym czasie przekazanie działającej spółdzielni socjalnej ˝w zarządzanie˝ osobom zaliczanym do grup ryzyka wykluczeniem społecznym. Dlatego też, przyjmując prośbę pana posła w imieniu grupy osób działających w Stowarzyszeniu na Rzecz Integracji Osób Bezrobotnych po 45. Roku Życia ˝Nasz sukces˝ z Ostrowca Świętokrzyskiego, poniżej przedstawiam szczegółowe informacje związane siedmioma pytaniami:

   Pytanie nr 1: Czy spółdzielnia socjalna może być formą działalności gospodarczej prowadzonej przez stowarzyszenie?

   Odpowiedź: Przepis art. 5 ust. l ustawy o spółdzielniach socjalnych wskazuje, że dla założenia spółdzielni socjalnej przez osoby prawne, w tym przypadku organizacje pozarządowe, konieczne jest podjęcie uchwały założycielskiej przez dwa podmioty. Dlatego też spółdzielnia socjalna jako oddzielnie powstały podmiot nie może być formą działalności gospodarczej prowadzonej przez stowarzyszenie.

   Pytanie nr 2: Czy spółdzielnia socjalna jest zwolniona z opłat sądowych związanych z wpisem do KRS, skoro stowarzyszenie jest zarejestrowane w KRS?

   Odpowiedź: Przepis art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach socjalnych wprowadza zwolnienia od opłat sądowych związanych z procesem rejestracji w KRS. Należy pamiętać, że oba podmioty są rejestrowane w KRS w innych obszarach, bowiem są oddzielnymi instytucjami posiadającymi po wpisie osobowość prawną.

   Pytanie nr 3: Jak wygląda kwestia uiszczania podatków przez spółdzielnię socjalną?

   Odpowiedź: Udzielenie w tej kwestii informacji wymaga doprecyzowania pytania o rodzaj podatków.

   Pytanie nr 4: Czy nadwyżka bilansowa spółdzielni socjalnej powinna być podzielona zgodnie ze statutem spółdzielni na jej własne cele, czy też przeniesiona na działalność stowarzyszenia?

   Odpowiedź: Kwestie uregulowania nadwyżki bilansowej wskazane są w przepisie art. 10 ustawy o spółdzielniach socjalnych, a więc może ona zostać przeznaczona na:

   - zwiększenie funduszu zasobowego - nie mniej niż 40%,

   - cele, o których mowa w art. 2 ust. 2 i 3 - nie mniej niż 40%,

   - fundusz inwestycyjny.

   Pytanie nr 5: Jaką treść powinien mieć statut spółdzielni socjalnej, czy w jego treści powinien się znaleźć zapis dotyczący stowarzyszenia?

   Odpowiedź: Statut spółdzielni socjalnej jest jednym z podstawowych dokumentów regulujących kwestie organizacyjne tego podmiotu, w tym również kwestię założycieli spółdzielni socjalnej, ich praw i obowiązków.

   Pytanie nr 6: Czy łatwiejsze pod względem prawnym i księgowym będzie założenie spółdzielni socjalnej na bazie stowarzyszenia, czy nie?

   Odpowiedź: Tak jak wskazano już wcześniej, ustawa o spółdzielniach socjalnych daje możliwość tworzenia tego podmiotu zarówno osobom fizycznym, jak i prawnym. Okres ostatnich dwóch lat przyniósł w procesie tworzenia tych podmiotów doświadczenia zarówno pozytywne, jak i negatywne. W przypadku tworzenia podmiotu przez osoby fizyczne niezmiernie ważnym elementem decyzji o wspólnym prowadzeniu działalności jest kwestia wzajemnego zaufania. Ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej jest duże (tak jak w przypadku również innych formuł prawno-organizacyjnych). Dlatego wprowadzono rozwiązanie dające możliwość utworzenia podmiotu przez osoby prawne.

   Pytanie nr 7: Jak pani ocenia tę sytuację prawną i czym ją uzasadnia?

   Odpowiedź: Częściowo udzielona została odpowiedź na to pytanie na wstępie niniejszego pisma. O efektach nowych rozwiązań będzie można mówić po pewnym okresie ich praktycznego funkcjonowania.

   Szanowny Panie Pośle! Tworzenie spółdzielni socjalnych nie jest procesem łatwym, zwłaszcza w odniesieniu do osób bezrobotnych, które znajdują się w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Przygotowanie, przemyślane rozwiązania gospodarcze (np. biznesplan) wymagają procesu konsultacji i dyskusji. Dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie przez stowarzyszenie z możliwości konsultacyjnych z niektórymi specjalistami w tej dziedzinie. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, dysponując informacjami z monitoringu rozwiązań ustawy o spółdzielniach socjalnych, korzysta również z wiedzy i doświadczeń praktyków, np.: Stowarzyszenia na Rzecz Spółdzielni Socjalnych z Poznania czy Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych z Byczyny (woj. opolskie). Przedstawiciele tych organizacji uczestniczą już w III edycji programu resortowego, prowadząc ośrodki wsparcia spółdzielni socjalnych, oraz dysponują wiedzą prawniczą i ekonomiczną. Warto, aby przedstawiciele Stowarzyszenia na Rzecz Integracji Osób Bezrobotnych po 45. Roku Życia ˝Nasz sukces˝ z Ostrowca Świętokrzyskiego skorzystali również z tych usług.

   Z szacunkiem

   Sekretarz stanu

   Jarosław Duda

   Warszawa, dnia 31 lipca 2009 r.