VI kadencja

Odpowiedź ministra obrony narodowej

na interpelację nr 13457

w sprawie wojskowych uprawnień socjalno-bytowych oraz innych dodatkowych należności

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację pani poseł Izabelli Sierakowskiej w sprawie wojskowych uprawnień socjalno-bytowych oraz innych dodatkowych należności (SPS-023-13457/09), uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.

   W związku z aktualną sytuacją finansową Ministerstwa Obrony Narodowej dokonano analizy funkcjonowania niektórych należności pieniężnych oraz świadczeń socjalnych. Miała ona na celu wykazanie wielkości ewentualnych oszczędności możliwych do uzyskania w obszarze wydatków osobowych żołnierzy zawodowych. W szczególności analizie poddane zostały należności wypłacane żołnierzom zawodowym w ramach dodatkowego wynagrodzenia, dodatku specjalnego za wykonywanie lotów przez pilotów-instruktorów, świadczenia przysługujące żołnierzom zawodowym wyznaczonym do pełnienia służby poza granicami państwa, a także świadczenia z tytułu umundurowania. Wszelkie propozycje zmian w powyższym zakresie zostały skonsultowane z właściwymi komórkami i jednostkami organizacyjnymi resortu obrony narodowej, w tym także z Konwentem Dziekanów Korpusu Oficerów Wojska Polskiego.

   Z uwagi na fakt, że obecny stan finansów resortu obrony narodowej w części dotyczącej wydatków osobowych nie powoduje konieczności wprowadzania rozwiązań ograniczających wydatki budżetowe, wstrzymane zostały prace zmierzające do wprowadzenia ograniczeń w zakresie wypłacania żołnierzom zawodowym dodatkowego wynagrodzenia za pełnienie całodobowych nieetatowych służb dyżurnych i garnizonowych, służb dyżurnych w ramach systemu obrony Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i lotniczych dyżurów poszukiwawczo-ratowniczych, a także za wykonywanie czynności wykraczających poza zakres zajmowanego stanowiska służbowego. Obecnie nie przewiduje się również dokonywania jakichkolwiek zmian dotyczących wypłacania dodatku specjalnego żołnierzom zawodowym zajmującym stanowiska służbowe pilotów-instruktorów oraz świadczeń otrzymywanych przez żołnierzy zawodowych wyznaczonych do pełnienia służby poza granicami państwa.

   Niezależnie od działań na rzecz utrzymania właściwego poziomu uposażeń resort obrony narodowej dąży również do rozszerzenia programu osłon socjalnych, głównie przez zwiększenie wysokości środków finansowych skierowanych do rodzin żołnierzy znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Zgodnie z postanowieniami decyzji budżetowej na 2009 r. nr 39/MON z dnia 9 lutego 2009 r. (Dz. Urz. MON Nr 1a, poz. 16) w 2009 r. na wypłatę zapomóg dla żołnierzy zaplanowano środki w wysokości 12 683 000 zł. Ponadto, uwzględniając przypadki trudnej sytuacji materialnej kadry zawodowej, w grudniu 2009 r. wyasygnowano dodatkowe środki budżetowe w wysokości 1 341 000 zł na wypłatę pomocy finansowej dla żołnierzy zawodowych. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska wojskowego, w grudniu 2009 r. resort obrony narodowej wykupił również uprawnienia do przejazdów kolejowych PKP z 50% ulgą w 2010 r. dla ponad 14 tys. żołnierzy.

   Z kolei z programu ˝Tanie wczasy˝, umożliwiającego rodzinom wojskowym o najniższych dochodach korzystanie po preferencyjnych cenach z wypoczynku w wojskowych domach wypoczynkowych, w 2008 r. skorzystały łącznie 9 823 osoby (w 2007 r. - 6526 osób). Z dofinansowania kolonii i obozów skorzystało łącznie w 2008 r. 1662 dzieci, w tym 1376 wypoczywało w placówkach resortu obrony narodowej, a 286 - w ośrodkach cywilnych. Z programu umożliwiającego pełne pokrycie przez Ministerstwo Obrony Narodowej kosztów wypoczynku kolonijnego skorzystało 132 dzieci. Ogółem na sfinansowanie powyższych programów wydatkowano w 2008 r. kwotę 10,7 mln zł (dane za 2009 r. będą dostępne w połowie stycznia br.).

   Ponadto z dniem 28 grudnia 2008 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 208, poz. 1308), rozszerzające pakiet świadczeń socjalnych. Zapewniono przyznanie zapomogi pieniężnej małżonkowi, dzieciom lub rodzicom zmarłego żołnierza zawodowego bez względu na okoliczności śmierci, przewidziano pomoc finansową na kontynuowanie nauki dla dzieci, które pobierają rentę rodzinną po żołnierzu, którego śmierć nastąpiła w związku z wykonywaniem zadań służbowych, wprowadzono również przepis pozwalający na udzielanie bezterminowej pomocy rekonwersyjnej z zakresu przekwalifikowania, doradztwa zawodowego i pośrednictwa pracy dla żołnierzy zwalnianych ze służby wojskowej ze względu na skutki choroby lub wypadku związanych z pełnieniem służby poza granicami kraju oraz dla małżonków i dzieci żołnierzy, którzy zaginęli lub ponieśli śmierć w związku z wykonywaniem zadań służbowych.

   W odniesieniu do kwestii zakresu świadczeń socjalnych dla emerytów i rencistów wojskowych uprzejmie informuję, że nie są planowane żadne ich ograniczenia, a w związku z tym również potencjalne oszczędności. Niezależnie od powyższego na podstawie obecnego brzmienia przepisu art. 27 ust. 7 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66, ze zm.) oraz rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 24 czerwca 2009 r. w sprawie funduszu socjalnego dla emerytów i rencistów wojskowych oraz przekazywania środków funduszu socjalnego między wojskowymi organami emerytalnymi (Dz. U. Nr 107, poz. 890) zwiększono z 0,5% do 0,6% środków planowanych na emerytury i renty wielkość odpisu rocznego na tworzony fundusz socjalny. Zmieniono również na korzystniejsze dla uprawnionych progi dochodów uprawniające do ubiegania się o świadczenie socjalne (z 70% do 90% trzykrotności najniższej emerytury na członka rodziny oraz z 85% do 95% w gospodarstwie jednoosobowym). Umożliwiono również, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, przyznanie zapomogi pieniężnej bez względu na osiągany przez świadczeniobiorcę dochód.

   Pragnę zapewnić, że projekt rozporządzenia w sprawie funduszu socjalnego dla emerytów i rencistów wojskowych oraz przekazywania środków funduszu socjalnego między wojskowymi organami emerytalnymi został skonsultowany z Konwentem Dziekanów Korpusu Oficerów Wojska Polskiego, a także z organizacjami zrzeszającymi osoby, których mogłyby dotyczyć ewentualne zmiany prawa, tj. Zarządem Głównym Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego oraz Fundacją Pomocy Emerytom i Rencistom Wojskowym.

   Dodatkowo do katalogu świadczeń socjalnych wprowadzono częściowy zwrot kosztów leczenia w sanatoriach, uzdrowiskach oraz zakładach rehabilitacyjnych. Ponadto złagodzono wymogi dla osób kwalifikujących się do opieki paliatywno-hospicyjnej. Uproszczono również sposób obliczania dochodu netto w rodzinie, odliczając kwotę dodatku pielęgnacyjnego. Wprowadzono ujednoliconą formę wniosku, co ułatwiło emerytom i rencistom występowanie o pomoc socjalną. Z kolei osoby, które pełniły służbę w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego w zakresie uprawnień socjalnych objęte zostały podobnymi przepisami jak pozostali funkcjonariusze tzw. służb mundurowych, a nie jak żołnierze zawodowi. Przedmiotowe przepisy zostały wprowadzone w 2006 r. w związku z powołaniem wspomnianych służb i są spójne z innymi rozwiązaniami dotyczącymi funkcjonariuszy wszystkich służb mundurowych.

   W odniesieniu do kwestii wysokości czynszów za korzystanie z lokali mieszkalnych z zasobu Wojskowej Agencji Mieszkaniowej uprzejmie informuję, że zasady ustalania opłat za używanie tych lokali regulują przepisy ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398, ze zm.) oraz rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 12 stycznia 2005 r. w sprawie opłat za używanie lokali mieszkalnych i opłat pośrednich (Dz. U. Nr 14, poz. 118, ze zm.). Od dnia 1 listopada 2009 r. wysokość opłat za używanie lokali mieszkalnych w budynkach Skarbu Państwa wzrosła średnio o 2,6%, podczas gdy w przypadku lokali położonych w budynkach wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych koszt utrzymania 1 m² powierzchni użytkowej wzrósł średnio o 1,88%, bez uwzględnienia wnoszonych na rzecz wspólnot i spółdzielni miesięcznych opłat, zgodnie z podjętymi przez nie uchwałami. Jednocześnie został zachowany maksymalny wskaźnik wzrostu stawek opłat na poziomie inflacji w wysokości 3,6%.

   Wprowadzenie nowej wysokości powyższych opłat spowodowane jest m.in. rosnącymi kosztami towarów i usług związanych z utrzymaniem budynków (energia cieplna i elektryczna, woda, utrzymanie czystości). Duże znaczenie ma również wzrost wysokości odpisu na fundusz remontowy Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, który stanowi 0,5% wartości odtworzeniowej 1 m² lokalu mieszkalnego. W 2009 r. wysokość miesięcznego odpisu wynosiła 1,16 zł za 1 m², podczas gdy w 2008 r. była to kwota 1,04 zł. Duże znaczenie ma również wysokość opłat na fundusz remontowy i eksploatacyjny wnoszonych przez Wojskową Agencje Mieszkaniową na rzecz wspólnot oraz spółdzielni mieszkaniowych. Niejednokrotnie są one bardzo wysokie, co ma wpływ na ostateczną należność uiszczaną przez lokatorów.

   Odnosząc się do kwestii wykupu lokali mieszkalnych z zasobu Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, pragnę wskazać, że w dniu 17 grudnia 2009 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił nowelizację ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, która została skierowana do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Na podstawie postanowień ustawy zmieniającej sprzedaż lokali mieszkalnych na dotychczas obowiązujących zasadach, tj. z zastosowaniem pomniejszeń w wysokości 95% oraz 90% wartości lokalu, możliwa będzie do dnia 31 grudnia 2012 r. Po tym terminie sprzedaż będzie odbywała się przy stosowaniu bonifikat w wysokości 60% oraz 30%.

   Odpowiadając na pytanie pani poseł Izabelli Sierakowskiej dotyczące przyszłości wojskowych stołówek oraz wojskowej służby żywnościowej, uprzejmie informuję, że z dniem 1 stycznia br. uprawnienie do otrzymywania bezpłatnego posiłku przez żołnierzy wykonujących obowiązki służbowe zastąpione zostało przyznaniem im bezpłatnego wyżywienia podczas szkoleń i ćwiczeń poligonowych. Jednocześnie niektóre grupy żołnierzy w dalszym ciągu posiadają prawo do bezpłatnego wyżywienia ze względu na charakter wykonywanych obowiązków służbowych.

   W celu utrzymania zdolności służby żywnościowej do wykonywania jej dotychczasowych zadań nadal będą eksploatowane jej obiekty (kuchnie, stołówki). Stołówki wojskowe, obok przygotowywania bezpłatnych posiłków, będą także prowadzić odpłatne, ofertowe żywienie osób uprawnionych, tj. żołnierzy i pracowników wojska. Planuje się również podjęcie działań na rzecz przekazania obiektów gastronomicznych podmiotom zewnętrznym w celu zapewnienia realizacji zarówno nieodpłatnego, jak i odpłatnego wyżywienia. Powyższe obiekty byłyby czasowo wyłączane z eksploatacji jedynie w sytuacji braku zainteresowania ze strony podmiotów zewnętrznych świadczeniem wspomnianych usług. W jednostkach organizacyjnych utrzymane zostaną niezbędne stanowiska służby żywnościowej z zakresem obowiązków obejmującym zapewnienie wyżywienia, a także utrzymania czasowo wyłączonych z eksploatacji obiektów.

   Uprzejmie informuję również, że od dnia 1 stycznia br. obowiązuje nowa wysokość diety przysługującej żołnierzom zawodowym w czasie odbywania podróży służbowych w celu udziału w ćwiczeniach i szkoleniach na poligonie oraz w związku z czasową zmianą dyslokacji jednostki wojskowej. Wysokość diet z tego tytułu będzie wynosić 25% stawki diety za każdą dobę przebywania w podróży służbowej. Wprowadzenie powyższego rozwiązania ma związek z ograniczeniem środków finansowych przydzielanych na podróże służbowe. Podkreślenia wymaga fakt, że dieta jest należnością służącą do pokrywania zwiększonych kosztów wyżywienia, ponoszonych podczas odbywania podróży służbowych, podczas gdy w czasie ćwiczeń i szkoleń poligonowych oraz w czasie czasowej zmiany dyslokacji jednostki wojskowej żołnierze zawodowi uprawnieni są do otrzymywania całodziennego bezpłatnego wyżywienia.

   Przedstawiając powyższe wyjaśnienia, pozostaję w przekonaniu, że uzna je Pan Marszałek za wyczerpujące.

   Łączę wyrazy szacunku i poważania

   Minister

   Bogdan Klich

   Warszawa, dnia 8 stycznia 2010 r.