VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 8893

w sprawie obowiązku uiszczenia opłaty celnej za auto

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z przekazanym przez Pana Marszałka przy piśmie, nr SPS-024-8893/11, z dnia 11.03.2011 r. zapytaniem posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pana Jarosława Rusieckiego w sprawie obowiązku uiszczenia opłaty celnej od sprowadzonego z zagranicy samochodu, uprzejmie przekazuję wyjaśnienia w ww. sprawie.

   W przedmiotowej sprawie Ministerstwo Finansów wystąpiło o informacje i udzielenie szczegółowych wyjaśnień do dyrektora Izby Celnej we Wrocławiu, tj. organu celnego, który dokonywał w sprawie niektórych czynności administracyjnych i który jest jednocześnie organem nadzoru w stosunku do naczelnika Urzędu Celnego w Wałbrzychu prowadzącego postępowanie celne.

   Z wyjaśnień uzyskanych od ww. organu wynika, iż w dniu 13.08.2002 r. pan S. Ł. dokonał wprowadzenia na polski obszar celny samochodu osobowego na zagranicznych numerach rejestracyjnych w trybie odprawy celnej czasowej. Ww. procedura celna pozwala na wykorzystanie na polskim obszarze celnym towarów niekrajowych przeznaczonych do powrotnego wywozu za granicę bez dokonywania żadnych zmian z wyjątkiem zwykłego zużycia z całkowitym lub z częściowym zwolnieniem od należności celnych.

   W świetle przepisów Prawa celnego obowiązujących w dniu wprowadzenia ww. samochodu, w tym m. in. § 128 pkt 2, § 129 i § 130 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia ministra finansów z dnia 8 marca 2001 r. w sprawie gospodarczych procedur celnych (Dz. U. Nr 18, poz. 214, z późn. zm.), przedmiotem odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych mogły być m.in. pojazdy samochodowe zarejestrowane za granicą przywiezione przez osobę krajową przebywającą za granicą w związku z zatrudnieniem, studiami, działalnością naukowo-badawczą lub leczeniem, jeżeli będą użytkowane wyłącznie przez osobę uprawnioną do korzystania z procedury odprawy czasowej.

   Zgodnie z postanowieniami § 30 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia ministra finansów z dnia 7 września 2001r. w sprawie deklaracji skróconych i zgłoszeń celnych (Dz. U. Nr 117, poz. 1250, z późn.zm.) ww. pojazdy samochodowe mogły być zgłaszane do odprawy czasowej w formie innej czynności niż forma pisemna lub ustna. Jako zgłoszenie do procedury traktowane było więc wprowadzenie pojazdu przez przejście graniczne drogowe pasem ruchu z zieloną sygnalizacją świetlną i napisem: nic do oclenia. Zgłoszenie celne przedmiotowego samochodu miało zatem charakter nieudokumentowany.

   Mając na uwadze ww. przepisy Prawa celnego, należy stwierdzić, iż dokonując wprowadzenia samochodu na polski obszar celny, pan S. Ł. nie spełniał warunków do skorzystania z procedury odprawy celnej czasowej. Pobyt za granicą pana S. Ł. nie był bowiem związany z zatrudnieniem, studiami, działalnością naukowo-badawczą lub leczeniem.

   Sprowadzony z zagranicy samochód nie został przy przywozie zatrzymany, ponieważ pan S. Ł. skorzystał z tzw. nieudokumentowanej formy dokonywania zgłoszeń celnych, tj. przejazd pasem ruchu z zieloną sygnalizacją świetlną. Dokonanie zgłoszenia celnego w ww. formie spowodowało objęcie pojazdu samochodowego procedurą odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych, jednakże z naruszeniem warunków wymaganych do objęcia towaru tą procedurą. W świetle natomiast postanowień art. 212 § 1 pkt 2 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 9 stycznia 19097 r. Kodeks celny (Dz. U. z 2001 r. Nr 75, poz. 802, z późn. zm.) niedopełnienie warunku wymaganego do objęcia towaru procedurą celną skutkuje powstaniem długu celnego w przywozie.

   Po ujawnieniu (w wyniku zatrzymania samochodu przez Policję) okoliczności wprowadzenia na polski obszar celny pojazdu samochodowego z naruszeniem warunków procedury celnej i bez uiszczenia należności celnych organ celny decyzją z dnia 25.08.2003 r. nakazał wywóz przedmiotowego pojazdu poza polski obszar celny. W związku z tym, iż pan S. Ł. nie zastosował się do ww. wezwania i nie dokonał powrotnego wywozu samochodu za granicę, organ celny wszczął z urzędu postępowanie celne, w wyniku którego w dniu 20.05.2005 r. wydał decyzję nr 4540000-RPC-4603-16/05/AW, którą określił kwotę wynikającą z długu celnego, kwotę odsetek, o których mowa w art. 242 § 3 ww. ustawy Kodeks celny, oraz wymierzył opłatę za przechowanie towaru w depozycie urzędu celnego.

   Należności określone w ww. decyzji nie zostały uiszczone. W związku z powyższym, po uprzednim wysłaniu upomnienia, dyrektor Izby Celnej we Wrocławiu w dniu 2.11.2005 r. wystawił tytuł wykonawczy nr W2329/05/MK obejmujący należności celne i opłatę depozytową, a w dniu 7.02.2006 r. wystawił tytuły wykonawcze nr W358/06/MK i nr W/359/06/MK obejmujące podatek VAT i podatek akcyzowy. Po otrzymaniu ww. tytułów egzekucyjnych przez organ egzekucyjny, tj. dyrektora Izby Celnej w Krakowie, organ ten dokonał szeregu czynności w celu ustalenia miejsca zatrudnienia, aktualnego adresu i ewentualnego majątku dłużnika. Z raportu poborcy skarbowego wynikało, iż dłużnik nie przebywał w miejscu swojego zamieszkania i prawdopodobnie przebywa za granicą.

   Wszczęcie egzekucji poprzez doręczenie zobowiązanemu tytułu wykonawczego wraz z zawiadomieniem o zajęciu rachunku bankowego w Banku Pekao SA nastąpiło dopiero w dniu 11.10.2008 r. Pismem z dnia 2.10.2008 r. bank poinformował organ egzekucyjny, iż zajęcie rachunku jest skuteczne, ale wkład na rachunku nie przekracza kwoty wolnej od zajęcia. W dniu 13.01.2009 r. organ egzekucyjny został poinformowany o zamknięciu rachunku dłużnika. Pismem z dnia 6.07.2010 r. organ egzekucyjny został poinformowany przez wierzyciela, tj. dyrektora Izby Celnej we Wrocławiu, iż upłynął termin na dochodzenie należności podatkowych i uległy one przedawnieniu.

   Niezależnie od ww. czynności podjętych przez organ egzekucyjny w maju 2008 r. dyrektor Izby Celnej we Wrocławiu, działając w trybie art. 241 § 2 ww. ustawy Kodeks celny, podjął pierwszą próbę sprzedaży zajętego samochodu. W świetle postanowień ww. przepisu organ celny mógł dokonać sprzedaży towaru uprzednio zatrzymanego lub zajętego w celu zabezpieczenia należności. Sprzedaż taka mogła być dokonana w celu pokrycia ciążących na tym towarze należności. Pierwsza informacja o przystąpieniu do sprzedaży zajętego samochodu została skierowana do pana S. Ł. w dniu 6.05.2008 r. Ze względu na niemożność doręczenia pisma samochód został wycofany z przetargu. Ponowne informacje kierowano do zobowiązanego kolejno w dniach: 13.06.2008 r., 13.10.2008 r., 17.11.2008 r. i 17.08.2009 r. Zawiadomienie o przystąpieniu do sprzedaży samochodu zostało doręczone (w trybie doręczenia zastępczego) w dniu 21.10.2009 r. Wobec powyższego organ celny po zebraniu większej liczby pojazdów w dniu 18.03.2010 r. ponownie przystąpił do sprzedaży zajętego samochodu. Sprzedaż samochodu nastąpiła ostatecznie w trybie przetargu ofert w dniu 25.05.2010 r., przy czym kwota uzyskana ze sprzedaży nie pokryła ciążących na towarze należności celnych.

   Pismem z dnia 5.01.2011 r. pan S. Ł. zwrócił się do dyrektora Izby Celnej we Wrocławiu o odwołanie decyzji o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i umorzenie. W odpowiedzi organ celny wyjaśnił, iż ze względu na przedawnienie zobowiązania podatkowego umorzone zostało postępowanie egzekucyjne w tym zakresie. Przedawnieniem nie były natomiast objęte należności celne. W zakresie poboru ww. należności zastosowanie miał przepis art. 242 § 5 ww. ustawy Kodeks celny, zgodnie z którym 5-letni termin na dochodzenie należności przerywa m.in. wszczęcie egzekucji. W przedmiotowej sprawie w wyniku doręczenia tytułu wykonawczego wraz z zawiadomieniem o zajęciu rachunku bankowego w dniu 11.10.2008 r. nastąpiło przerwanie terminu na dochodzenie należności celnych i tym samym nie uległy one przedawnieniu.

   Reasumując, pragnę podkreślić, iż w przedmiotowej sprawie pan S. Ł. dokonał wprowadzenia na polski obszar celny pojazdu samochodowego bez uiszczenia należności celnych z naruszeniem warunków procedury odprawy celnej czasowej. Ze względu na formę zgłoszenia celnego, z którego pan S. Ł. skorzystał, organ celny nie miał możliwości zatrzymania pojazdu w chwili wprowadzenia. Z tytułu niedopełnienia warunku wymaganego do objęcia towaru procedurą powstał dług celny w przywozie i pan S. Ł. był i jest w dalszym ciągu zobowiązany do uiszczenia kwoty należności wynikającej z tego długu. Podnoszony przez pana S. Ł. argument braku znajomości przepisów celnych nie może być okolicznością usprawiedliwiającą i jednocześnie wyłączającą stosowanie przez organ celny przepisów prawa w tym zakresie. Przed wydaniem decyzji określającej kwotę należności celnych organ celny wezwał pana S. Ł. do wywozu samochodu za granicę, co nie zostało dokonane mimo dość długiego czasu na tę czynność. W przedmiotowej sprawie kwestią niewątpliwą jest również, iż w związku z nieuiszczeniem należności celnych ciążących na towarze organ celny miał prawo dokonać sprzedaży zajętego samochodu. Wprawdzie sprzedaż tego samochodu mogła nastąpić wcześniej, niemniej jednak dyrektor Izby Celnej oczekiwał na skuteczne podjęcie czynności przez organ egzekucyjny i zaspokojenie roszczeń w inny sposób. Brak efektów w postępowaniu egzekucyjnym spowodował podjęcie decyzji o sprzedaży.

   Mając na uwadze okoliczności sprawy i czynności podejmowane w tej sprawie przez organy administracji państwowej, należy zauważyć, iż w pewnym zakresie pan S. Ł. najprawdopodobniej ponosi konsekwencje nieodbierania osobiście licznej korespondencji z urzędów z powodu pobytu za granicą. Nie jest to jednak okoliczność wyłączająca odpowiedzialność za uiszczenie wymaganych należności. Fakt zatrzymania pojazdu samochodowego przez organ celny był znany i pan S. Ł. mógł spodziewać się ze strony organów celnych podjęcia czynności administracyjnych, a jako osoba przebywająca za granicą powinien ustanowić w kraju pełnomocnika dla doręczeń. W ww. sprawie nieuzasadnione są również zarzuty dotyczące przedawnienia należności celnych. Do dnia dzisiejszego ww. należności nie uległy przedawnieniu i mogą być dochodzone.

   Mając powyższe na uwadze, uprzejmie proszę o przyjęcie i uwzględnienie przedłożonych wyjaśnień.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Jacek Kapica

   Warszawa, dnia 30 marca 2011 r.