VI kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 1577

w sprawie możliwości wspierania działalności polskich służb konsularnych przez konsulaty honorowe na przykładzie Wielkiej Brytanii

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła Jana Kaźmierczaka (pismo nr SPS-023-1577/08 z dnia 6 marca 2008 r.) w sprawie możliwości wspierania działalności polskich służb konsularnych przez konsulaty honorowe, na przykładzie Wielkiej Brytanii, uprzejmie informuję, co następuje.

   Instytucja konsulatów kierowanych przez konsulów honorowych była powszechnie stosowana przez niepodległe Państwo Polskie w okresie międzywojennym. Konsulowie honorowi powrócili do polskiej służby konsularnej w 1987 r. Dziś na całym świecie wykonuje swoje funkcje 147 konsulów honorowych. Zgodnie z postanowieniami rozporządzenia ministra spraw zagranicznych z dnia 7 grudnia 2006 r. w sprawie konsulów honorowych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 239, poz. 1735) z tytułu wykonywania swoich funkcji konsul honorowy nie otrzymuje wynagrodzenia, nie nabywa uprawnień przewidzianych przez polskie przepisy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń. Ponosi koszty związane z wykonywaniem swoich funkcji - dotyczy to w szczególności kosztów najmu, wyposażenia i utrzymania lokalu oraz zatrudnienia przez niego personelu, a także opłat telefonicznych, internetowych i pocztowych, podatków i innych świadczeń publicznych.

   Na terenie Wielkiej Brytanii działają obecnie trzej konsulowie honorowi: w Gibraltarze, Hull oraz St. Helier. Trwają przygotowania do utworzenia konsulatu i powołania konsula honorowego w Newry. Ponadto posiadamy urzędy konsularne w Bristolu, Kidderminster i Sheffield, które są jednak nieobsadzone - z różnych powodów - przez konsulów honorowych. Zaawansowane są procedury związane z powołaniem konsula honorowego w Kidderminster. Ambasada RP w Londynie poszukuje kandydatów na stanowiska konsulów honorowych w Bristolu i Sheffield. Znalezienie odpowiednich osób jest jednak sprawą skomplikowaną. Zdarza się, że kandydat gotów jest działać na rzecz promocji naszego kraju w wąskiej dziedzinie związanej np. z jego firmą czy działalnością zawodową, wycofuje się jednak w chwili zobowiązywania go do opieki nad migracją zarobkową. Przykładem jest wspomniany w interpelacji pan G.E. W., którego przerosły obowiązki związane z opieką konsularną, co doprowadziło do jego rezygnacji z pełnionej funkcji.

   Tworzenie urzędów konsularnych kierowanych przez konsulów honorowych bez gwarancji, że ich szefowie będą angażować się w opiekę konsularną, wydaje się niecelowe, ponieważ nasz rodak, zwracając się do takiego urzędu, ma prawo oczekiwać profesjonalnej pomocy. Pierwszy obszar działań konsulów honorowych obejmuje szeroki zakres problematyki promocji kontaktów gospodarczych, handlowych oraz współpracy naukowej i kulturalnej z naszym krajem. Pozycja, jaką zajmują konsulowie honorowi w kręgach lokalnego biznesu oraz w środowiskach kulturalnych i naukowych, w sposób szczególny predysponuje ich urzędy do realizacji tych zadań.

   Drugi obszar działań konsulów honorowych obejmuje zagadnienia związane z ochroną praw i interesów obywateli polskich podczas ich pobytu za granicą. Znaczny wzrost liczby wyjazdów turystów polskich, zarówno w ramach turystyki zorganizowanej, jak i wyjazdów indywidualnych, powoduje, że potrzeba udzielania pomocy w ramach opieki konsularnej stale rośnie.

   Uwzględniając dotychczasowe pozytywne doświadczenia w zakresie działań konsulatów kierowanych przez konsulów honorowych, Ministerstwo Spraw Zagranicznych będzie nadal rozbudowywać sieć urzędów konsularnych kierowanych przez konsulów honorowych. Jesteśmy zainteresowani tym, aby polskie konsulaty zawodowe były wspierane silną siecią konsulatów kierowanych przez konsulów honorowych, realizując w pełni zadania stojące przed służbą konsularną Rzeczypospolitej Polskiej.

   W związku z niezwykle trudną sytuacją w polskich urzędach konsularnych na terenie Wielkiej Brytanii, wynikającą ze wzrostu zadań spowodowanego aktywnością emigracyjną Polaków, zwiększono obsadę w Konsulacie Generalnym RP w Londynie oraz podjęto decyzję o utworzeniu Konsulatu Generalnego RP w Manchesterze. Nowy konsulat kończy ostatnią fazę przygotowań do rozpoczęcia funkcjonowania, w najbliższych tygodniach zatem możemy liczyć na zasadniczą poprawę sytuacji w kwestii obsługi konsularnej naszych rodaków przebywających na terenie Zjednoczonego Królestwa.

   Łączę wyrazy szacunku

   Sekretarz stanu

   Jan Borkowski

   Warszawa, dnia 2 kwietnia 2008 r.