VI kadencja

Interpelacja nr 24369

do ministra pracy i polityki społecznej

w sprawie problemów osób oczekujących na przyjęcie do domów opieki społecznej i braku rozwiązań systemowych w zakresie nadzoru administracji państwowej nad realizacją zadań związanych z opieką społeczną realizowaną przez samorządy

   Szanowna Pani Minister! Stosownie do art. 54 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.) osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Osobę, o której mowa, kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej jej miejsca zamieszkania. W przypadku gdy przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej danego typu zlokalizowanym najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej wynosi ponad 3 miesiące, osobę zainteresowaną kieruje się, na jej wniosek, do domu pomocy społecznej tego samego typu zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, w którym przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie jest krótszy niż 3 miesiące.

   W praktyce dochodzi jednak do sytuacji, w których jest bardzo dużo osób oczekujących na umieszczenie w domach pomocy społecznej zlokalizowanych na przykład w dużych miastach, natomiast w domach pomocy zlokalizowanych w mniejszych miejscowościach są wolne miejsca. Niejednokrotnie dochodzi do paradoksów związanych z faktem, iż w kolejce oczekujących są osoby bezwzględnie wymagające całodobowej opieki, wobec których wydano decyzje o skierowaniu z tzw. rygorem natychmiastowej wykonalności (art. 108 K.p.a. dotyczący sytuacji, gdy wykonanie decyzji jest konieczne z uwagi na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego). Domy pomocy społecznej - jako ostatnie ogniwo na szczeblu lokalnym - bardzo często odbierają sygnały od osób i rodzin potrzebujących pomocy w formie całodobowych usług opiekuńczych, nie są jednak w stanie - mimo wolnych miejsc - pomóc potrzebującym, bowiem nie są organem właściwym do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach pomocy społecznej.

   Decyzje o skierowaniu i umieszczeniu w domu pomocy wydawane są odpowiednio przez organy gminy i powiatu (decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej; decyzję o umieszczeniu w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy prowadzącej dom pomocy społecznej lub starosta powiatu prowadzącego dom pomocy społecznej). Długie listy osób oczekujących na umieszczenie w placówkach pomocy oraz wolne, nieobsadzone miejsca w innych domach, a także informacje płynące ze środowiska lokalnego świadczą o niedoinformowaniu osób będących w potrzebie i, co się z tym wiąże, niewystarczającym zaangażowaniu służb społecznych w pracę socjalną.

   Dlatego pytam Panią Minister:

   1. Czy kierownictwo resortu zna opisane powyżej problemy?

   2. Czy wystarczająco sprawnie działa system nadzoru nad realizacją zadań samorządu gminnego i powiatowego, w tym nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej - art. 22 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej, za który odpowiedzialni są wojewodowie? Czy Pani Minister kontroluje działalność wojewodów w tym zakresie? Jakie wnioski i działania podejmuje ministerstwo w oparciu o wyniki ewentualnych kontroli?

   3. Jakie rozwiązania legislacyjne zamierza podjąć Pani Minister w celu usprawnienia procedur przyjmowania osób do domów pomocy społecznej, aby zlikwidować kolejki oczekujących?

   Z wyrazami szacunku

   Poseł Zbigniew Dolata

   Warszawa, dnia 16 września 2011 r.