VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 10352

w sprawie projektu zmian do ustawy o doradztwie podatkowym w powiązaniu z art. 180 § 2 Kodeksu postępowania karnego, umożliwiającym przesłuchanie doradców podatkowych w sprawach dotyczących ich klientów bez zgody właściwego sądu

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła Tadeusza Arkita oraz grupy posłów w sprawie objęcia doradcy podatkowego dyspozycją art. 180 § 2 Kodeksu postępowania karnego, przekazaną przy piśmie z dnia 7 lipca 2009 r., nr SPS-023-10352/09, uprzejmie przedstawiam, co następuje.

   W interpelacji zawarto postulat dokonania nowelizacji art. 180 § 2 Kodeksu postępowania karnego, polegającej na włączeniu doradcy podatkowego do kręgu osób, które mogą być przesłuchane co do faktów objętych tajemnicą zawodową jedynie w warunkach określonych w tym przepisie, a więc wyłącznie po zwolnieniu przez sąd z obowiązku zachowania tajemnicy, i tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu.

   Zgodnie z postulowanym rozwiązaniem doradca podatkowy dołączyłby do grona zawodów, których tajemnica zawodowa jest w sposób szczególny chroniona, takich jak adwokat, radca prawny, notariusz, lekarz oraz dziennikarz. W ocenie autorów interpelacji postulat znajduje uzasadnienie w okoliczności, że choć zawód doradcy podatkowego jest zawodem zaufania społecznego, to według obowiązującego stanu prawnego doradcy podatkowi pozbawieni są ˝ochrony sądu przed prokuratorskimi przesłuchaniami˝, co przyczynia się do zachwiania poczucia wzajemnego zaufania między doradcą podatkowym a jego klientem.

   W interpelacji wyrażono również pogląd, że za wprowadzeniem postulowanego rozwiązania przemawia także treść dyrektywy nr 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r., dotyczącej usług na rynku wewnętrznym, w zakresie odnoszącym się do działalności multidyscyplinarnej. Możliwość tworzenia spółek multidyscyplinarnych pomiędzy adwokatami, radcami prawnymi i doradcami podatkowymi, przewidywana przez dyrektywę, może bowiem zostać praktycznie wykluczona w sytuacji braku zrównania uprawnień doradcy podatkowego z uprawnieniami adwokatów i radców prawnych, wynikającymi z art. 180 § 2 K.p.k.

   Dla rozstrzygnięcia kwestii, czy doradcę podatkowego należałoby objąć regulacją art. 180 § 2 K.p.k., niezbędnie jest dokonanie analizy przepisów procedury karnej w zakresie zwalniania z tajemnicy służbowej oraz tajemnicy związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji, a także analizy przepisów ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2008 r. Nr 74, poz. 443, z poźn. zm.), z uwzględnieniem rationis legis powyższych przepisów oraz roli, jaką doradcy podatkowi pełnią w systemie prawa. Konieczne jest również dokonanie analizy przepisów dyrektywy nr 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r., dotyczącej usług na rynku wewnętrznym w zakresie dotyczącym działalności multidysyplinarnej.

   1. Przepisy prawa krajowego

   Procedura karna nie wkracza w sferę prawa normującego istnienie i zakres poszczególnych rodzajów tajemnic zawodowych. Kwestie te są regulowane odrębnymi przepisami. Kodeks postępowania karnego normuje jedynie warunki zwolnienia danej osoby z tajemnicy zawodowej w postępowaniu karnym. Art. 180 K.p.k. przyjął w tej mierze dwa rozwiązania: zwolnienie na zasadach ogólnych (art. 180 § 1) i zwolnienie na zasadach specjalnych (art. 180 § 2).

   Zgodnie z art. 180 § 1 K.p.k. ogólną zasadą jest, że w procesie karnym od obowiązku zachowania tajemnicy służbowej lub zawodowej zwalnia - w zależności od stadium postępowania - sąd lub prokurator. Nie mają tego uprawnienia inne organy procesowe, np. prowadząca dochodzenie Policja. Zwolnienie to nie jest obwarowane żadnymi warunkami. Jest oczywiste, że powinno ono nastąpić w sytuacji, gdy przeprowadzenie dowodu z zeznań osoby, którą obowiązuje tajemnica, jest niezbędne dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy. Na podstawie art. 180 § 1 K.p.k. zwalnia się od obowiązku zachowania tajemnicy m.in. sędziów, prokuratorów, pracowników banku, pracowników urzędów skarbowych i innych urzędów państwowych w zakresie, w jakim treść ich zeznań nie jest objęta tajemnicą państwową.

   Specjalne zasady zwalniania od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, unormowane w art. 180 § 2 K.p.k., dotyczą notariuszy, adwokatów, radców prawnych, lekarzy i dziennikarzy. Zwolnienie przedstawicieli tych zawodów z obowiązku zachowania tajemnicy należy do wyłącznej kompetencji sądu, i to także w fazie postępowania przygotowawczego. Jest ono również obwarowane dodatkowymi warunkami - może mieć miejsce tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może zostać ustalona na podstawie innego dowodu.

   Cechę wspólną zawodów wymienionych w art. 180 § 2 K.p.k. stanowi fakt, że należą one do zawodów zaufania publicznego. Łączy je również specyfika informacji, jakie są przekazywane dobrowolnie ich przedstawicielom przez osoby trzecie. Specyfika ta nie polega jedynie na tym, że informacje przekazywane osobom obowiązanym do zachowania tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcowskiej, lekarskiej lub dziennikarskiej są co do zasady informacjami o charakterze poufnym. W przypadku tajemnicy dziennikarskiej kryterium poufności przekazywanych informacji ma zresztą niewielkie zastosowanie, ponieważ są to zazwyczaj informacje przekazywane w celu rozpowszechnienia, zaś tajemnica dziennikarska rozciąga się przede wszystkim na informacje co do osoby informatora. Zasadniczą cechą, która odróżnia te rodzaje tajemnicy od innych rodzajów tajemnicy zawodowej, jest to, że w przypadku ujawnienia treści informacji bądź osoby, która je przekazała, może dojść do naruszenia nie tylko prywatności konkretnej osoby, lecz również innych jej dóbr. Rozpowszechnianie informacji o stanie zdrowia pacjenta może pacjenta ośmieszyć lub narazić na społeczne odrzucenie. Rozpowszechnianie informacji o czynnościach wykonanych na rzecz danej osoby przez notariusza lub adwokata może spowodować w życiu tej osoby istotne komplikacje osobiste lub majątkowe albo narazić ją na odpowiedzialność karną. Ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa przez radcę prawnego może doprowadzić do pogorszenia sytuacji rynkowej tego przedsiębiorstwa. Ujawnienie przez dziennikarza osoby informatora może tę osobę narazić na szykany, a nawet działania przestępcze, mające charakter retorsji za ujawnienie informacji mediom.

   Jednak racje uzasadniające rozwiązanie zawarte w art. 180 § 2 K.p.k. nie zachodzą w przypadku każdego zawodu, którego przedstawiciele są obowiązani do zachowania tajemnicy zawodowej.

   Zgodnie z art. 2 powołanej na wstępie ustawy o doradztwie podatkowym czynności doradztwa podatkowego obejmują:

   - udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom - na ich zlecenie lub na ich rzecz - porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych,

   - prowadzenie - w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów - ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie pomocy w tym zakresie,

   - sporządzanie - w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów - zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie pomocy w tym zakresie.

   Natomiast stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy doradca podatkowy obowiązany jest w szczególności postępować zgodnie z przepisami prawa, ze złożonym ślubowaniem i z zasadami etyki zawodowej.

   Jak z powyższego wynika, doradca podatkowy ma za zadanie pomagać swoim klientom w realizowaniu ich zobowiązań podatkowych. Doradca podatkowy jest zatem swoistym pomocnikiem klienta w sferze danin publiczno-prawnych, jakimi są podatki, w zakresie zarówno doradztwa, jak i sporządzania odpowiedniej dokumentacji. Już pobieżna analiza powyższych przepisów wskazuje, iż doradca podatkowy przy wykonywaniu czynności musi bezwzględnie postępować zgodnie z przepisami prawa. Ustawa o doradztwie podatkowym nie zobowiązuje wprost doradcy podatkowego do działania na korzyść klienta, doradca podatkowy nie może zatem pouczać klienta co do działań sprzecznych z ustawą (contra legem) lub zmierzających do obejścia ustawy (praeter legem). Może natomiast proponować podatnikowi lub płatnikowi korzystne dla nich rozwiązania (np. korzystną formę opodatkowania). Działania doradcy podatkowego powinny być nie tylko zgodne z prawem, ale także cechować się transparentnością. Kwestie podatkowe są zaś nieraz kluczowym dowodem przesądzającym o rezultacie postępowania karnego sensu largo, a w szczególności tej jego szczególnej formy, jaką stanowi postępowanie karno-skarbowe.

   Zgodnie z art. 41 omawianej ustawy doradca podatkowy może być pełnomocnikiem w postępowaniu przed organami administracji publicznej w sprawach obowiązków podatkowych oraz w postępowaniu w zakresie sądowej kontroli decyzji administracyjnych w sprawach dotyczących obowiązków podatkowych. Zakres reprezentacji, do jakiego uprawniony jest doradca podatkowy, jest zatem znacznie mniejszy niż w przypadku adwokata lub radcy prawnego. Na podstawie art. 3 pkt 2 omawianej ustawy adwokaci i radcowie prawni mogą zawodowo wykonywać czynności doradców podatkowych, jednak doradca nie jest uprawniony do wykonywania czynności adwokatów i radców prawnych. Ta nierównomierność uprawnień ukazuje rzeczywistą relację pomiędzy tymi zawodami.

   Nierównomierność ta została również podkreślona w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2007 r., sygn. K 2/07, w którym wskazano, że ˝adwokaci oraz radcowie prawni muszą być uznani za pełniących funkcje, których sprawowanie jest równoznaczne z podejmowaniem działań wpływających bezpośrednio na sytuację prawną innych osób lub łączy się co najmniej z przygotowywaniem decyzji dotyczących innych podmiotów, tak jak to ujmowano na użytek definiowania osoby pełniącej funkcje publiczne, w sprawie o sygn. K 17/05˝. To samo, zgodnie z powołanym wyrokiem, dotyczy notariuszy. Tymczasem w odniesieniu do doradców podatkowych i biegłych rewidentów Trybunał Konstytucyjny orzekł: ˝osoby te nie wykonują żadnych władczych funkcji ani w sferze imperium, ani w sferze dominium. Ich działalność czy raczej aktywność zawodowa ma cechy wyłącznie usługowe lub doradcze na użytek różnych podmiotów, także niepublicznych˝. Doradcy podatkowi i biegli rewidenci nie należą do osób pełniących funkcje publiczne.

   Nie sposób zatem podzielić poglądu o szczególnej misji doradcy podatkowego, stawiającej go na równi z adwokatem, radcą prawnym czy notariuszem w hierarchii zawodów zaufania publicznego i sprawiającej, że tajemnica związana z wykonywaniem jego zawodu miałaby być chroniona znacznie bardziej niż tajemnice związane z wykonywaniem funkcji policjanta, prokuratora, sędziego albo np. doradcy inwestycyjnego w banku. Nie znajduje tu również zastosowania argument oparty na konstytucyjnym prawie do prywatności, uzasadniającym objęcie tajemnicy zawodowej wyjątkową ochroną i uzależnienie jej ujawnienia od szczególnych warunków. Trudno bowiem twierdzić, że z punktu widzenia państwa zobowiązania podatkowe obywateli i ich realizacja należą do prywatnej sfery ich życia, w którą państwo może ingerować tylko w sposób ograniczony i obwarowany warunkami.

   Należy zasygnalizować, że do wykonywania czynności doradców podatkowych uprawnieni są również biegli rewidenci. Zgodnie z argumentacją prezentowaną w interpelacji oni również powinni zostać objęci gwarancjami procesowymi przewidzianymi w art. 180 § 2 K.p.k., zaś w takiej sytuacji przepis ten powinien objąć również maklerów giełdowych, licencjonowanych księgowych i doradców prawnych, którzy także zajmują się sprawami majątkowymi osób fizycznych i prawnych, podobnie jak doradcy podatkowi. Wykaz zawodów, których przedstawiciele mają dostęp do informacji o innych osobach, jest zresztą znacznie szerszy, jednak szczególna funkcja gwarancyjna art. 180 § 2 K.p.k. powinna zachować swój szczególny charakter, zaś wynikający z niego tryb zwalniania z tajemnicy zawodowej nie powinien być bez dostatecznego uzasadnienia ekstensywnie modyfikowany.

   Jak z powyższego wynika, rozwiązania przyjęte w prawie krajowym nie uzasadniają objęcia tajemnicy zawodowej doradców podatkowych szczególną ochroną przewidzianą w art. 180 § 2 K.p.k.

   2. Przepisy prawa unijnego

   Powołana w interpelacji dyrektywa nr 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie usług na rynku wewnętrznym dotyczy m.in. usług doradców podatkowych. Zgodnie z pkt 33 preambuły dyrektywą objęte są różne usługi dla przedsiębiorstw, takie jak doradztwo w dziedzinie zarządzania, certyfikacja i testowanie, zarządzanie obiektami, w tym utrzymanie biur, reklama, usługi rekrutacji, usługi pośredników handlowych, doradztwo prawne lub podatkowe, usługi dotyczące nieruchomości, takie jak usługi agencji nieruchomości, usługi budowlane, w tym architektoniczne, dystrybucja, organizacja targów, wynajem samochodów i usługi biur podróży, usługi dla konsumentów, takie jak usługi turystyczne, w tym usługi przewodników turystycznych, usługi rekreacyjne, ośrodki sportowe i parki rozrywki oraz usługi pomocy domowej, takie jak pomoc dla osób starszych.

   Art. 25 dyrektywy, dotyczący działalności wielodyscyplinarnej, stanowi zaś co następuje:

   ˝1. Państwa członkowskie zapewniają, że na usługodawców nie nakłada się wymogów, które zobowiązują ich do prowadzenia wyłącznie danej działalności lub które ograniczają prowadzenie różnych rodzajów działalności wspólnie lub uczestniczenie w nich.

   Jednakże takim wymogom mogą podlegać następujący usługodawcy:

   a) zawody regulowane, o ile jest to uzasadnione w celu zagwarantowania zgodności z uregulowaniami dotyczącymi etyki zawodowej i postępowania zawodowego, które są różne w zależności od szczególnej natury danego zawodu oraz o ile jest to niezbędne w celu zapewnienia ich niezależności i bezstronności;

   b) usługodawcy świadczący usługi w zakresie certyfikacji, akredytacji, monitorowania technicznego, badań lub prób, o ile jest to uzasadnione w celu zapewnienia ich niezależności i bezstronności.

   2. W przypadku gdy wykonywanie działalności wielodyscyplinarnej przez usługodawców określonych w ust. 1 lit. a i b jest dozwolone, państwa członkowskie zapewniają, co następuje:

   a) zapobieganie konfliktom interesów i niezgodnościom pomiędzy niektórymi rodzajami działalności;

   b) zapewnienie niezależności i bezstronności wymaganej w przypadku niektórych rodzajów działalności;

   c) wzajemną zgodność uregulowań dotyczących etyki zawodowej i postępowania zawodowego w przypadku różnych rodzajów działalności, w szczególności w odniesieniu do zagadnień związanych z tajemnicą zawodową.

   3. W sprawozdaniu, o którym mowa w art. 39 ust. 1, państwa członkowskie określają, którzy usługodawcy podlegają wymogom określonym w ust. 1 niniejszego artykułu, treść tych wymogów oraz przyczyny, dla których uważają je za uzasadnione˝.

   Art. 25 zabrania więc wprowadzania takich wymogów wobec doradców podatkowych, które utrudniłyby im prowadzenie działalności wspólnie z innymi usługodawcami. W tym kontekście należy zauważyć, że art. 180 § 2 K.p.k. nie ustanawia żadnych wymogów wobec tej grupy zawodowej. Dyrektywa nr 2006/123/WE nie nakłada natomiast na państwa członkowskie obowiązku objęcia doradców podatkowych przywilejami nadanymi innym zawodom.

   Art. 25 dyrektywy nr 2006/123/WE wyraźnie stanowi, że dopuszczalne jest wprowadzenie odmiennych rozwiązań dla różnych zawodów regulowanych. Rozwiązanie takie jest jak najbardziej racjonalne, przede wszystkim z uwagi na znaczną liczbę zawodów regulowanych i nieuniknioną odmienność ich specyfiki. Regulacje dotyczące poszczególnych zawodów regulowanych nie mogą być zatem identyczne. Art. 25 powołanej dyrektywy nie ustanawia bynajmniej prawa przedstawicieli wszystkich zawodów regulowanych do wykonywania działalności wspólnie z przedstawicielami innych zawodów -wręcz przeciwnie, jak wskazuje treść art. 25 ust 1 oraz ust. 2 a contrario, wykonywanie takiej działalności jest dozwolone o tyle tylko, o ile pozwalają na to odmienne regulacje dotyczące poszczególnych zawodów regulowanych. Z przepisu art. 25 wynika jasno, że nawet jeśli założenie spółki wielodyscyplinarnej przez adwokata i doradcę podatkowego okaże się niemożliwe w świetle prawa krajowego z uwagi na odmienne wymagania ustawowe co do przedstawicieli zawodów regulowanych, stan taki będzie z dyrektywą zgodny.

   Poza zakresem prawa karnego znajdują się rozważania dotyczące relacji zawodowych między adwokatami i radcami prawnymi z jednej strony a doradcami podatkowymi z drugiej. W kontekście poruszanego w interpelacji problemu można jedynie podkreślić, że nie są to relacje ani równorzędne, ani nawet komplementarne. Jak już bowiem wskazano wyżej, adwokaci i radcy prawni mogą wykonywać czynności doradców podatkowych, podczas gdy doradcy podatkowi nie mogą wykonywać czynności adwokatów ani radców prawnych. Z uwagi na to z punktu widzenia adwokatów i radców prawnych potrzeba tworzenia spółek wielodyscyplinarnych z doradcami podatkowymi nie jest bynajmniej oczywista. Obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują zresztą takiej możliwości.

   W sytuacji, gdy przepisy prawa krajowego dopuszczają tworzenie spółek wielodyscyplinarnych między przedstawicielami konkretnych zawodów, państwo członkowskie, zgodnie z art. 25 ust. 2, powinno zapobiegać ewentualnym niezgodnościom i konfliktom interesów między nimi, jak również zapewniać wzajemną zgodność uregulowań dotyczących etyki zawodowej i postępowania zawodowego w odniesieniu do kwestii tajemnicy zawodowej.

   Również jednak i w takiej sytuacji - obecnie wciąż hipotetycznej - nie wydaje się, aby art. 25 ust. 2 dyrektywy miał zastosowanie w postępowaniu karnym. Zagadnienia, których przepis ten dotyczy, nie należą do dziedziny prawa karnego, lecz do dziedziny ustaw regulujących działanie poszczególnych zawodów. Można jedynie wysunąć przypuszczenie, że objęcie doradców podatkowych szczególnymi gwarancjami, przewidzianymi w art. 180 § 2 K.p.k. dla radców i adwokatów, sprzyjałoby nie tyle zapobieganiu, ile raczej powstaniu pola ewentualnego konfliktu.

   Art. 180 § 2 K.p.k. nie dotyczy kwestii interdyscyplinarnej zgodności uregulowań dotyczących etyki zawodowej i postępowania zawodowego, w tym także w odniesieniu do zagadnień związanych z tajemnicą zawodową. Przepis ten nie normuje bowiem ani istnienia, ani zakresu tajemnicy zawodowej, ani też ewentualnych konsekwencji nieuprawnionego złamania takiej tajemnicy. Art. 180 § 2 K.p.k. nie obejmuje swym zakresem zasad etyki zawodowej i zasad postępowania zawodowego, lecz jedynie warunki zwolnienia z tajemnicy w postępowaniu karnym.

   Nie przesądzając w tym miejscu o możliwości czy celowości powstawania - po ewentualnej zmianie przepisów - spółek wielodyscyplinarnych między adwokatami i radcami prawnymi a doradcami podatkowymi, należy zauważyć, że tok rozumowania, na którym opiera się przedmiotowa interpelacja, opiera się na błędnym założeniu, że wspólna działalność dwóch podmiotów jest możliwa tylko wówczas, gdy regulacje dotyczące sposobu zwalniania tych podmiotów z tajemnicy zawodowej są identyczne. Tymczasem jedno nie ma związku z drugim. Zgodnie z prezentowanym w interpelacji rozumowaniem powstanie spółki interdyscyplinarnej między adwokatem i doradcą podatkowym będzie możliwe tylko wtedy, gdy art. 180 § 2 K.p.k. obejmie ochroną również doradców podatkowych. Łatwo wykazać na przykładzie, że wymóg taki w rzeczywistości nie istnieje. W myśl dyrektywy nr 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych zawodem regulowanym jest również zawód lekarza i lekarza dentysty, higienistki dentystycznej, optyka okularowego, dietetyka czy terapeuty zajęciowego. Wedle rozumowania prezentowanego w interpelacji lekarz okulista nie będzie zatem mógł utworzyć spółki interdyscyplinarnej z optykiem okularowym, jeżeli optyk nie uzyska takich samych jak lekarz gwarancji, o których stanowi art. 180 § 2 K.p.k.

   Jak wskazuje powyższe, rozwiązania prawne w zakresie prawa karnego nie mają tu odniesienia do rozwiązań w zakresie prawa gospodarczego. Klient spółki wielodyscyplinarnej będzie mógł - tak jak ma to miejsce w obecnym stanie prawnym - uzyskać poradę czy to od radcy prawnego, czy to od doradcy podatkowego, wedle swego wyboru. Oba te podmioty mają obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej. Oba mogą zostać zwolnione z obowiązku zachowania tajemnicy w postępowaniu karnym. Ponieważ jednak zakres udzielanej porady jest różny w przypadku każdego z nich, zasadne jest też zróżnicowanie trybu zwalniania od tajemnicy. Okoliczność, który organ procesu karnego zwalnia radcę prawnego i doradcę podatkowego z obowiązku zachowania tajemnicy, pozostaje natomiast irrelewantna dla prawnych możliwości założenia takiej spółki. Ponieważ okoliczność ta nie dotyczy etyki zawodowej ani postępowania zawodowego, nie jest ona objęta dyspozycją art. 25 ust. 3 lit. c dyrektywy.

   Reasumując, należy stwierdzić, że objęcie doradców podatkowych regulacją art. 180 § 2 K.p.k. nie znajduje dostatecznego uzasadnienia w przepisach prawa unijnego. Nic nie wskazuje, aby obecne brzmienie tego przepisu miało wpływ na możliwość tworzenia spółek wielodyscyplinarnych z udziałem doradców podatkowych. Zasadnicze znaczenie w tej mierze mają bowiem przepisy normujące zakres kompetencji zawodowych adwokatów, radców prawnych i doradców podatkowych, zaś przepisy karnoprocesowe stanowią jedynie konsekwencję regulacji ustrojowych.

   Na marginesie można dodać, że ewentualne rozszerzenie zakresu art. 180 § 2 K.p.k. o doradców podatkowych otworzyłoby drogę do analogicznych roszczeń ze strony innych grup zawodowych, wykonujących te same lub podobne czynności - biegłych rewidentów, doradców inwestycyjnych, maklerów giełdowych, rzeczników patentowych, licencjonowanych księgowych itd. Nic bowiem nie stoi na przeszkodzie, aby - w świetle powołanej dyrektywy nr 2006/123/WE - również przedstawiciele tych zawodów zawierali spółki wielodyscyplinarne z adwokatami i radcami prawnymi. Można tu zauważyć, że Stowarzyszenie Biegłych Rewidentów, Księgowych, Doradców Podatkowych, Prawników i Ekonomistów ˝Libertas˝ w toku prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym oraz niektórych innych ustaw zgłaszało już postulat, aby ustawa ta umożliwiła również biegłym rewidentom zakładanie spółek doradztwa podatkowego. Włączenie pod zakres art. 180 § 2 K.p.k. tylko doradców podatkowych, przy jednoczesnym pozostawieniu poza tym zakresem wyżej opisanych grup zawodowych, w szczególności zaś biegłych rewidentów, mogłoby zrodzić wątpliwości co do ewentualnego naruszenia art. 32 konstytucji, bowiem zawody te nie zostałyby potraktowane równo mimo pokrywającego się lub bardzo zbliżonego zakresu działalności.

   Z tych względów w ocenie ministra sprawiedliwości nie ma podstaw do inicjowania prac legislacyjnych w zakresie i kierunku postulowanym w interpelacji.

   Z wyrazami szacunku

   Podsekretarz stanu

   Zbigniew Wrona

   Warszawa, dnia 3 sierpnia 2009 r.