VI kadencja
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 23509
w sprawie wysokiego odsetka uczniów, którzy nie zdali matury w tym roku
Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację pana posła Johna Godsona (SPS-023-23509/11) w sprawie wysokiego odsetka uczniów, którzy nie zdali matury w tym roku oraz systemu nauczania w szkołach, uprzejmie wyjaśniam.
Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa w podstawie programowej kształcenia ogólnego zestawy celów i treści nauczania oraz umiejętności, a także zadania wychowawcze dla wszystkich typów szkół. Podstawa programowa stanowi obowiązkowy na danym etapie edukacyjnym zestaw treści nauczania oraz umiejętności, które muszą być uwzględnione w programie nauczania.
Dla szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, cele kształcenia i treści nauczania poszczególnych przedmiotów objętych szkolnym planem nauczania definiuje rozporządzenie ministra edukacji narodowej i sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458, z późn. zm.).
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym program nauczania dla zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły, na wniosek nauczyciela lub kilku nauczycieli, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej. Program nauczania musi zawierać treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne wybiera również podręcznik, przy czym zarówno program nauczania, jaki i podręcznik powinien być dostosowany do możliwości psychofizycznych i potrzeb danej grupy uczniów.
Podstawę do przeprowadzenia egzaminu maturalnego do roku szkolnego 2013/2014 włącznie ?stanowią jednolite w całym kraju standardy wymagań egzaminacyjnych określone w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z dnia 10 sierpnia 2001 r. w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów (Dz. U. Nr 92, poz. 1020, z późn. zm.), skonstruowane na podstawie podstawy programowej, o której mowa powyżej. Ponadto Centralna Komisja Egzaminacyjna (CKE) we współpracy z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi (OKE) opracowuje i ogłasza informator zawierający w szczególności przykładowe pytania i zadania wraz z rozwiązaniami, jakie mogą wystąpić na egzaminie maturalnym. Informator ogłaszany jest na dwa lata przed terminem przeprowadzenia egzaminu maturalnego.
Zasady przeprowadzania egzaminu maturalnego reguluje rozporządzenie ministra edukacji narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.).
Do egzaminu maturalnego może przystąpić absolwent, który otrzymał świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego oraz technikum i technikum uzupełniającego.
Egzamin maturalny obejmuje następujące przedmioty obowiązkowe:
1) w części ustnej:
a) język polski,
b) język obcy nowożytny,
c) język mniejszości narodowej - dla absolwentów szkół lub oddziałów z nauczaniem języka danej mniejszości narodowej;
2) w części pisemnej:
a) język polski,
b) język obcy nowożytny,
c) matematyka,
d) język mniejszości narodowej - dla absolwentów szkół lub oddziałów z nauczaniem języka danej mniejszości narodowej.
Należy zwrócić uwagę, że wszystkie ww. egzaminy są zdawane na poziomie podstawowym, z wyjątkiem części ustnej egzaminu z przedmiotów obowiązkowych, dla których nie określa się poziomu, a zdający, aby otrzymać świadectwo dojrzałości, musi uzyskać 30% możliwych do uzyskania punktów z tych przedmiotów.
Odnosząc się do wstępnych wyników tegorocznej matury, uprzejmie wyjaśniam, że do egzaminu maturalnego w maju 2011 r. przystąpiło 355 116 osób ubiegających się o świadectwo dojrzałości. Tegoroczni absolwenci stanowili 97% wszystkich zdających. Pozostali to absolwenci z lat ubiegłych.
Do egzaminu przystąpili również absolwenci, którzy uzyskali świadectwo dojrzałości we wcześniejszych latach, w celu podwyższenia wyniku egzaminacyjnego.
Jednocześnie pragnę zwrócić uwagę na fakt, iż egzaminu maturalnego w bieżącym roku szkolnym nie zdało ok. 7% zdających, i jest to odsetek porównywalny z rokiem ubiegłym. Natomiast 17,5% tegorocznych absolwentów nie zdało egzaminu maturalnego tylko z jednego przedmiotu i ma prawo przystąpić do egzaminu poprawkowego w sierpniu br. Ostateczne wyniki egzaminu maturalnego roku szkolnego 2010/2011 będą znane po przeprowadzeniu tych egzaminów.
System egzaminów zewnętrznych istnieje w Polsce od 2002 r., a w 2005 r. przeprowadzony został pierwszy egzamin maturalny w nowej, zreformowanej formule. Egzamin maturalny w nowej formule pełni dwie zasadnicze funkcje:
1) diagnostyczną - potwierdza wykształcenie średnie (jest formą oceny poziomu wykształcenia ogólnego dla absolwentów szkół ponadgimnazjalnych: liceów ogólnokształcących, uzupełniających liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych, techników i techników uzupełniających);
2) selekcyjną - otwiera dostęp do kształcenia w szkołach wyższych (wyniki egzaminu maturalnego stanowią podstawę przyjęcia na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie).
Egzaminy zewnętrzne mogą mieć pozytywny wpływ na to, co dzieje się w szkole w zakresie nauczania i oceniania. Każdego roku nauczyciele pozyskują bowiem informację zarówno o mocnych, jak i słabych aspektach wyników, z którymi ich uczniowie opuścili szkołę, i informacja ta może zostać wykorzystana do doskonalenia procesu nauczania, uczenia się w każdej szkole. CKE i OKE publikują każdego roku szczegółowe sprawozdania o wynikach egzaminów. Sprawozdania zawierają nie tylko dane ilościowe (wyniki), ale także analizy jakościowe arkuszy egzaminacyjnych i poszczególnych zadań. Analizy umożliwiają uchwycenie umiejętności dobrze opanowanych i tych obszarów wiedzy i umiejętności, które zaliczyć można do słabych stron uczniów. Konsekwencją analiz są rekomendacje dla nauczycieli mające na celu ułatwić dostosowywanie szczegółów programów nauczania do potrzeb uczniów. Komisje okręgowe nie tylko publikują raporty (sprawozdania) znajdujące się na stronach internetowych OKE, publikują też opracowania monograficzne, analizy przedmiotowe i artykuły dotyczące analizy wyników i pracy z uczniami. Organizowanych jest też wiele konferencji i spotkań z dyrektorami szkół, wizytatorami, doradcami, nauczycielami dotyczących wyników egzaminów. Niektóre konferencje organizowane są wspólnie z uczelniami.
Z poważaniem
Sekretarz stanu
Krystyna Szumilas
Warszawa, dnia 29 lipca 2011 r.