VI kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 10867

w sprawie realizacji rządowego programu ˝Szklanka mleka˝

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana Romualda Ajchlera, posła na Sejm RP, przekazaną przy piśmie nr SPS-023-10867/09 z dnia 13 sierpnia br., w sprawie realizacji rządowego programu ˝Szklanka mleka˝ uprzejmie informuję Pana Marszałka, co następuje.

   Mechanizm ˝Dopłat do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych˝, określany jako ˝Szklanka mleka˝, został wprowadzony wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej, a jego administrowaniem zajmuje się Agencja Rynku Rolnego. Program ˝Szklanka mleka˝ jest skierowany do dzieci i młodzieży w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach średnich. Jego celem, dzięki codziennym dostawom mleka lub, opcjonalnie, przetworów mlecznych, takich jak sery oraz jogurty i serki naturalne lub smakowe, do szkół i przedszkoli, jest promowanie wśród dzieci i młodzieży zdrowego odżywiania się oraz walki z nadwagą, a także uzupełnianie dziennej diety, co jest szczególnie istotne w przypadku dzieci z ubogich rodzin. W rezultacie program wspiera polskie rolnictwo poprzez zwiększanie popytu na mleko i jego przetwory, przyczyniając się tym samym do poprawy opłacalności produkcji mleka. Wraz ze wzrostem zainteresowania mechanizmem wśród dzieci i młodzieży rośnie także absorpcja środków przewidzianych na ten cel z budżetu Unii Europejskiej.

   Program ˝Szklanka mleka˝ finansowany jest z trzech niezależnych źródeł, tj.:

   - środków pochodzących z budżetu UE (lata 2004-2009) przeznaczonych dla wszystkich dopuszczonych przepisami UE placówek oświatowych,

   - dodatkowego finansowania ze środków Funduszu Promocji Mleczarstwa, wprowadzonego począwszy od 2006 r., przeznaczonego dla przedszkoli i gimnazjów,

   - dopłaty krajowej pochodzącej z budżetu państwa dla szkół podstawowych, dzięki której od września 2007 r. mleko białe (bez dodatkowych smakowych) udostępniane jest dzieciom w szkołach podstawowych bezpłatnie.

Tabela 1. Koszty dopłat w ramach mechanizmu "Szklanka mleka"

Specyfikacja	2004/2005	2006/2007	2008/2009
Dopłata unijna mln PLN	7,9	8,7	54,9
Specyfikacja	2007	2008	2009
Funduszu Promocji Mleczarstwa mln PLN	4	3,9	ok. 0,5
Dopłata krajowa mln PLN	8,5	96,6	141

Źródło: MRiRW na podstawie danych ARR.

   Beneficjentem dopłaty mogą być placówki oświatowe, dostawcy (mleczarnie, firmy pośredniczące), urzędy gmin i organizacje.

   Przez wiele lat, zgodnie z obowiązkiem nałożonym przez przepisy UE, państwa członkowskie były zobligowane do corocznego wyznaczania poziomów cen maksymalnych na mleko i przetwory mleczne w programie ˝Szklanka mleka˝. Unia Europejska odstąpiła od tego wymogu począwszy od roku szkolnego 2008/2009. Polska nadal ustala ceny maksymalne ze względu na ich połączenie z dopłatą krajową, dla której są one podstawą do wyliczeń. W Polsce ceny maksymalne są wyznaczane w taki sposób, aby zapewnić dostarczanie mleka do placówek oświatowych po jak najniższych cenach, ale nie poniżej kosztów wytworzenia produktu wychodzącego z mleczarni.

   W porównaniu z rokiem szkolnym 2004/2005, w roku szkolnym 2008/2009 liczba placówek oświatowych uczestniczących w programie wzrosła ponadtrzykrotnie z 4,4 tys. do 13,9 tys. (24% ogółu placówek), zaś liczba uczniów blisko czterokrotnie z 638 tys. do 2330 tys. (35% ogółu uczniów). Największy wzrost zainteresowania programem dokonał się w szkołach podstawowych w latach 2007-2009, co wskazuje, iż to dopłata krajowa w szybki i skuteczny sposób zwiększyła zainteresowanie dzieci i młodzieży konsumpcją mleka i przetworów mlecznych.

Tabela 2. Zainteresowanie mechanizmem "Szklanka mleka" w latach 2004-2009

Wyszczególnienie	2004/2005	2005/2006	2006/2007	2007/2008	2008/2009
Placówki oświatowe uczestniczące w programie	4,4 tys.	5,5 tys.	6 tys.	12 tys.	13,9 tys.
Liczba uczniów objętych programem	638 tys.	772 tys.	776 tys.	2157 tys.	2330 tys.
Rozdysponowanie ilości mleka i przetworów mlecznych	10,2 tys. ton	13,4 tys. ton	13,9 tys. ton	53 tys. ton	74,6 tys. ton

Źródło: MRiRW na podstawie danych ARR.

   W dniu 15 czerwca 2009 r. na mocy art. 42a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 11, poz. 65) Rada Ministrów określiła w rozporządzeniu na rok szkolny 2009/2010 maksymalne ceny mleka i przetworów mlecznych dostarczanych w ramach mechanizmu dopłat do spożycia mleka i przetworów mlecznych w przedszkolach i szkołach. Z uwagi na spadek cen przyjęte w powyższym rozporządzeniu ceny maksymalne zostały obniżone średnio o około 20% w stosunku do poziomów obowiązujących w roku szkolnym 2008/2009.

   Uwzględniając cel i rozwój ˝Szklanki mleka˝, jak również mając na uwadze fakt, iż przez kilka lat Polska prowadziła zakończone sukcesem starania o rozszerzenie przez Komisję Europejską listy produktów objętych systemem dofinansowania w ramach omawianego programu oraz uzyskała pozycję lidera wśród państw członkowskich UE w zakresie absorpcji unijnych środków budżetowych na przedmiotowy mechanizm, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uważa za celowe kontynuowanie mechanizmu ˝Szklanka mleka˝.

   Sekretarz stanu

   Kazimierz Plocke

   Warszawa, dnia 4 września 2009 r.