VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 23088

w sprawie zmiany przepisów uniemożliwiających egzekucję decyzji administracyjnych przed rozstrzygnięciem skargi przez sąd administracyjny

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana Adama Krupy, posła na Sejm RP, która została przesłana przy piśmie Marszałka Sejmu RP z dnia 20 czerwca 2011 r., znak: SPS-023-23088/11, w sprawie zmiany przepisów uniemożliwiających egzekucję decyzji administracyjnych przed rozstrzygnięciem skargi przez sąd administracyjny, uprzejmie wyjaśniam i informuję.

   W przypadku złożenia skargi do sądu administracyjnego na decyzję organu nadzoru budowlanego nakazującą rozbiórkę obiektu budowlanego zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.).

   Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w przepisie art. 61 § 1 przedmiotowej ustawy wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Orzecznictwo sądowe potwierdza, że ˝wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania zaskarżonej decyzji lub postanowienia. Postanowienie sądu o wstrzymaniu wykonania aktu w całości lub części stanowi zatem odstępstwo od tej generalnej reguły i jest dopuszczalne jedynie po spełnieniu określonych w art. 61 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przesłanek, których istnienie musi wykazać wnioskodawca˝ - postanowienie Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 15 grudnia 2005 r., II FZ 596/10 (LEX nr 742655).

   Przepisy ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przewidują możliwość wstrzymania wykonania decyzji administracyjnej lub postanowienia, gdy wnoszona jest skarga do sądu administracyjnego, w dwojaki sposób.

   Zgodnie z art. 61 § 2 pkt 1 ustawy w razie wniesienia skargi na decyzję lub postanowienie organ, który wydał decyzję lub postanowienie, może wstrzymać z urzędu lub na wniosek skarżącego ich wykonanie w całości lub w części, chyba że zachodzą przesłanki, od których w postępowaniu administracyjnym uzależnione jest nadanie decyzji lub postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności albo gdy ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania.

   Natomiast po przekazaniu skargi sądowi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania (art. 61 § 3 przedmiotowej ustawy). Wstrzymanie wykonania decyzji powoduje, że organ nadzoru budowlanego nie może żądać od zobowiązanego wykonania decyzji oraz nie może uruchomić postępowania egzekucyjnego w danej sprawie.

   Jednakże nie zmienia to faktu, że taki tryb postępowania jest wyjątkiem od ogólnej zasady wykonalności decyzji i postanowień administracyjnych oraz jest dopuszczalny tylko w wyjątkowych, uzasadnionych przypadkach. Zgodnie z postanowieniem NSA z dnia 9 marca 2011 r., II FSK 229/11 (LEX nr 783781), ˝postępowanie w przedmiocie wstrzymania wykonania decyzji dotyczy wyjątku od zasady wykonalności ostatecznych decyzji administracyjnych. Z uwagi na powyższe, na wnioskodawcy ciąży obowiązek choćby uprawdopodobnienia, iż jego wniosek zasługuje na uwzględnienie. Aby wniosek mógł być rozpatrzony pozytywnie, strona musi wskazać konkretne zagrożenia płynące z wykonania decyzji. Sąd musi bowiem dysponować wiarygodnie wykazanymi faktami, które pozwolą mu na zastosowanie przedmiotowej instytucji, która jest wyjątkiem do zasady wynikającej z art. 61 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi˝.

   Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że w obowiązującym stanie prawnym istnieje możliwość wstrzymania wykonania decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego, w przypadku złożenia skargi do sądu administracyjnego, gdy strona wystąpi w tej kwestii z odpowiednim wnioskiem do organu lub sądu. Tak więc istniejące regulacje prawne umożliwiają ochronę interesu prawnego stron postępowania.

   Jednocześnie należy wskazać, że nawet w przypadku uruchomienia postępowania egzekucyjnego (brak wstrzymania wykonania decyzji) uczestnikom postępowania egzekucyjnego, niezależnie od toczącego się postępowania sądowo-administracyjnego, przysługują środki ochrony prawnej umożliwiające wstrzymanie czynności egzekucyjnych. Należy zaznaczyć, że na wydawane w toku postępowania egzekucyjnego postanowienia, np. o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia, przysługuje możliwość złożenia skargi do sądu administracyjnego. Wówczas wykonanie postanowienia może zostać wstrzymane przez sąd na zasadach określonych w art. 61 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (art. 3 § 2 pkt 3 przedmiotowej ustawy).

   Ponadto należy mieć na uwadze, że złożenie zażalenia na postanowienie wydane w toku postępowania egzekucyjnego nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, jednakże organ egzekucyjny lub organ odwoławczy może w uzasadnionych przypadkach wstrzymać postępowanie egzekucyjne do czasu rozpatrzenia zażalenia (art. 17 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.). Analogiczny mechanizm dotyczy składanych w postępowaniu egzekucyjnym zarzutów oraz skarg na bezczynność. W ich przypadku organ egzekucyjny może w uzasadnionych przypadkach również wstrzymać prowadzenie postępowania egzekucyjnego (art. 35 § 1 oraz art. 54 § 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).

   Tak więc odpowiadając na pytanie pana posła dotyczące potrzeby dokonania zmian przepisów w przedmiotowym zakresie, należy wskazać, że przepisy ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zawierają odpowiednie rozwiązania prawne umożliwiające wstrzymanie egzekucji administracyjnej.

   W odpowiedzi na pytanie dotyczące wprowadzenia obowiązku przekazania odpowiednim jednostkom inspektoratu nadzoru budowlanego informacji dotyczącej realizacji budowy lub robót budowlanych w ramach procedury zgłoszenia, uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 30 w powiązaniu z art. 81, 82 i 82b ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.) odnosi się ona do postępowania prowadzonego w organach administracji architektoniczno-budowlanej oraz służy wyrażeniu zgody przez ten organ na przystąpienie do realizacji zamierzonej działalności budowlanej przez inwestora.

   Na podstawie art. 82b ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.) kopie zgłoszeń są bezzwłocznie przekazywane przez organy administracji architektoniczno-budowlanej organom nadzoru budowlanego, które są upoważnione do kontroli zgodności wykonywanych robót budowlanych ze skutecznie dokonanym zgłoszeniem. Ponadto organy te są właściwe do przyjmowania zawiadomień o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę (art. 41 ust. 4 ustawy Prawo budowlane).

   Zatem w ocenie Ministerstwa Infrastruktury nie ma potrzeby zmiany wskazanych rozwiązań prawnych.

   Z wyrazami szacunku

   Podsekretarz stanu

   Janusz Żbik

   Warszawa, dnia 20 lipca 2011 r.