VI kadencja
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji - z upoważnienia ministra -
na zapytanie nr 10109
w sprawie regulacji i odszkodowań dla byłych pracowników i studentów Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarnictwa, zlikwidowanej wskutek represji stanu wojennego
Szanowny panie Marszałku! W nawiązaniu do pisma z dnia 29 czerwca 2011 r. (sygn. SPS-024-10109/11) przekazującego zapytanie posła na Sejm RP pana Jana Kulasa w sprawie regulacji i odszkodowań dla byłych pracowników i studentów Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarnictwa, zlikwidowanej wskutek represji stanu wojennego, uprzejmie przedstawiam następujące informacje.
Wydarzenia, które doprowadziły do rozwiązania Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarnictwa miały miejsce na przełomie listopada i grudnia 1981 r. Główną przyczyną napiętej sytuacji było miejsce WOSP w systemie szkolnictwa wyższego w Polsce. Studenci sprzeciwiali się podporządkowaniu WOSP przepisom ustawy o szkolnictwie wojskowym oraz sugerowali, by uczelnia została objęta projektem ustawy o szkolnictwie wyższym. Począwszy od 18 listopada 1981 r. na terenie uczelni miały miejsce liczne wiece i spotkania dyskusyjne, a w dniu 25 listopada 1981 r. studenci WOSP proklamowali strajk okupacyjny. Komitet strajkowy w dniu 27 listopada 1981 r. zgłosił gotowość podjęcia rozmów z komisją międzyresortową składającą się z przedstawicieli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz Komendy Głównej Straży Pożarnych. Następnego dnia rozmowy zostały zawieszone. W związku z przerwaniem rozmów, pobytem na terenie uczelni osób niezwiązanych z WOSP oraz z możliwością włączenia do akcji solidarnościowej uczniów szkół ponadpodstawowych, minister spraw wewnętrznych podjął decyzję o użyciu sił porządkowych do rozwiązania konfliktu. O godz. 10 w dniu 2 grudnia 1981 r. na teren WOSP wkroczyły jednostki ZOMO. W wyniku akcji zmuszono podchorążych i pracowników uczestniczących w strajku oraz osoby niebędące pracownikami szkoły do opuszczenia terenu uczelni.
W dniu 30 listopada 1981 r., na wniosek ministra spraw wewnętrznych, Wyższa Oficerska Szkoła Pożarnicza została rozwiązana przez ówczesną Radę Ministrów. Jednocześnie, rozporządzeniem z dnia 18 stycznia 1982 r. w sprawie utworzenia Szkoły Głównej Służby Pożarniczej (Dz. U. Nr 3, poz. 21) utworzona została Szkoła Główna Służby Pożarniczej (SGSP).
Z informacji uzyskanych z SGSP wynika, iż komisja rekrutacyjna powołana przez ówczesnego komendanta głównego straży pożarnych dokonała kwalifikacji kandydatów na studia w SGSP - podchorążych byłej Wyższej Oficerskiej Szkoły Podchorążych, którzy złożyli deklaracje o gotowości podjęcia nauki w uczelni pożarniczej. W pierwszej kolejności zostali zakwalifikowani podchorążowie byłej WOSP, którzy nie posiadali zaległości w obowiązujących zaliczeniach i egzaminach. Warunkowo zakwalifikowani zostali także podchorążowie, którzy posiadali zaległości w zaliczeniach i egzaminach, ale rokowali nadzieje na uzupełnienie braków w terminie jednego miesiąca od uruchomienia studiów. Natomiast podchorążowie, którzy posiadali znaczne zaległości w nauce i nie byli w stanie ich uzupełnić w ciągu jednego miesiąca od rozpoczęcia studiów w SGSP, zostali przesunięci na niższy rok studiów. Zakwalifikowani zostali również podchorążowie przebywający wówczas na urlopach zdrowotnych i dziekańskich.
Wszyscy podchorążowie zakwalifikowani do nauki w SGSP, w ocenie komisji rekrutacyjnej, podczas nauki w WOSP nie stwarzali problemów wychowawczych i dyscyplinarnych.
Zgodnie ze złożonym sprawozdaniem, komisja nie zakwalifikowała na studia w SGSP podchorążych byłej Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej, którzy nie wykazywali postępów w nauce oraz nie przestrzegali obowiązującej dyscypliny i regulaminów WOSP oraz stwarzali problemy wychowawcze. Podobnie nie zostali zakwalifikowani do nauki w SGSP podchorążowie, którzy zadeklarowali kontynuację nauki zarówno w uczelni pożarniczej, jak i na Politechnice Warszawskiej.
We wnioskach końcowych komisja ustaliła, iż należy przeprowadzić rozmowy wyjaśniające z podchorążymi byłej Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej zakwalifikowanymi warunkowo i przesuniętymi na niższy rok. Komisja wskazała również, że należy zwiększyć dyscyplinę kształcenia wynikającą z regulaminu studiów i warunków wprowadzonego stanu wojennego.
Podchorążowie byłej WOSP, którzy nie spełnili warunków określonych przez komisję, zostali skierowani do rocznej pracy w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, z jednoczesnym obowiązkiem uzyskania w tym okresie brakujących zaliczeń i egzaminów. Wskazać należy, że podchorążym umożliwiono składanie odwołań od postanowień komisji.
Odnośnie do pracowników byłej Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej, na podstawie kilku losowo wybranych teczek personalnych byłych pracowników, z informacji przekazanych przez Szkołę Główną Służby Pożarniczej wynika, iż w kilku przypadkach zostały wypłacone odprawy, w niektórych świadectwach pracy podstawę rozwiązania umowy o prace stanowiło porozumienie zakładów pracy w zawiązku z likwidacją WOSP. Z częścią pracowników byłej WOSP nie rozwiązano umowy o pracę (brak zapisów w rejestrze zwolnionych), osoby te od razu podjęły zatrudnienie w nowo powstałej uczelni. Niestety, z rejestrów osób przyjętych i zwolnionych nie wynika jednoznacznie, ilu spośród pracowników, z którymi rozwiązano umowę o pracę w związku z likwidacją WOSP, ponownie zatrudniono w SGSP.
Wskazać należy, iż w materiałach archiwalnych SGSP znajduje się publikacja: XXV Rocznica strajku WOSP (Warszawa 2006). Aktualnie przygotowywana jest publikacja materiałów z okazji 30-lecia strajku. Uroczystości obchodów Jubileuszu 30-lecia strajku są planowane na dzień 2 grudnia 2011 r.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Zbigniew Sosnowski
Warszawa, dnia 14 lipca 2011 r.