VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 2865

w sprawie możliwości realizacji wkładów na książeczkach PKO stanowiących dar prezydenta RP wniesionych w okresie II Rzeczypospolitej, na przykładzie mieszkańca Libiąża w woj. małopolskim

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na zapytanie pana posła Tadeusza Arkita z dnia 18 listopada br., przesłane przez pana Krzysztofa Putrę, wicemarszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, przy piśmie z dnia 20 listopada br. znak: SPS-024-2865/08, w sprawie możliwości realizacji wkładów na książeczkach Pocztowej Kasy Oszczędności stanowiących dar prezydenta RP wniesionych w okresie II Rzeczypospolitej, na przykładzie mieszkańca Libiąża, uprzejmie przedstawiam następujące stanowisko.

   Pocztowa Kasa Oszczędności była przed wrześniem 1939 r. państwowym bankiem oszczędnościowym o zasięgu ogólnokrajowym. Po II wojnie światowej Pocztowa Kasa Oszczędności została zlikwidowana, tak jak i inne przedwojenne instytucje bankowe, zgodnie z przepisami dekretu z dnia 25 października 1948 r. o reformie bankowej (t.j. Dz. U. z 1951 r. Nr 36, poz. 279, z późn. zm.). W związku z likwidacją Pocztowej Kasy Oszczędności jej zobowiązania z tytułu wkładów (książeczek) oszczędnościowych były rejestrowane w okresie od 9 maja 1945 r. do 31 grudnia 1949 r., a następnie wpisywane na listę wierzytelności (zgodnie z art. 27 ust. 5 powołanego dekretu) i zaspokajane w trybie przepisów dekretu z dnia 25 października 1948 r. o zasadach i trybie likwidacji niektórych przedsiębiorstw bankowych (Dz. U. Nr 52, poz. 410, z późn. zm.).

   Ogłoszenia o rejestracji wkładów Pocztowej Kasy Oszczędności oraz o wypłatach tych wkładów były opublikowane w M.P. Nr B-6 z dnia 25 stycznia 1950 r. oraz w M.P. Nr B-15 z dnia 21 kwietnia 1951 r.

   Wypłaty z tytułu zobowiązań Pocztowej Kasy Oszczędności były realizowane do dnia 5 maja 1952 r., po którym to terminie, jako tzw. terminie zawitym, wypłat nie dokonywano.

   Z prawnego punktu widzenia Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania Pocztowej Kasy Oszczędności. Obowiązujące wówczas przepisy prawne nie przewidywały ogólnej sukcesji ani też innego następstwa prawnego po bankach, które uległy likwidacji.

   W chwili obecnej roszczenia z tytułu posiadania przedmiotowych wkładów uległy przedawnieniu na podstawie art. 118 Kodeksu cywilnego i w związku z tym dokonanie zwrotu jakichkolwiek środków pieniężnych z tego tytułu jest już niemożliwe.

   W interesie osób, które jako chrześniacy domagały się od Skarbu Państwa wypłaty równowartości kwot zdeponowanych na książeczkach Pocztowej Kasy Oszczędności, działało Krajowe Stowarzyszenie Chrześniaków Prezydenta II RP Ignacego Mościckiego. Krajowe stowarzyszenie, reprezentowane przez zarząd główny, w imieniu którego działał pan Edward Mroszczyk, skierowało w tej sprawie do Sądu Okręgowego w Rzeszowie pozew o zapłatę przez Skarb Państwa ww. kwot, scedowanych przez chrześniaków na to stowarzyszenie w celu odzyskania ich na drodze sądowej, odpowiednio zwaloryzowanych, także tytułem zadośćuczynienia za ich, jak to sformułowano, ˝deprecjację przez rządy PRL˝˝.

   Sąd Okręgowy w Rzeszowie oddalił roszczenie krajowego stowarzyszenia, a następnie Sąd Apelacyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 8 września 2005 r. oddalił apelację powoda. Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 31 stycznia 2006 r. odmówił przyjęcia kasacji w przedmiotowej sprawie.

   W związku z powyższym realizacja roszczeń chrześniaków prezydenta Ignacego Mościckiego względem Skarbu Państwa jest w chwili obecnej niemożliwa.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Dariusz Daniluk

   Warszawa, dnia 9 grudnia 2008 r.