VI kadencja
Interpelacja nr 16139
do ministra edukacji narodowej
w sprawie rekomendowanych przez resort edukacji zmian dotyczących kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
Pani Minister! W związku ze zmianami dokonanymi w obszarze wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego, wprowadzonymi rozporządzeniem ministra edukacji narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) Ministerstwo Edukacji Narodowej zaplanowało zmiany w kształceniu specjalnym oraz poradnictwie i pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Rodzice uczniów niepełnosprawnych od dawna sygnalizują liczne problemy z kształceniem tych dzieci. Szczególnie trudna bywa sytuacja uczniów niepełnosprawnych w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych, a także w przedszkolach, szkołach i oddziałach integracyjnych. Rodzice mają problem ze znalezieniem miejsca dla niepełnosprawnego dziecka, a gdy je znajdą, zdarza się, że muszą przenosić dziecko do innej placówki, w niektórych przypadkach wielokrotne. Oznacza to, że system edukacji nie radzi sobie z obecnością dziecka niepełnosprawnego w przedszkolu i szkole.
W dniu 8 października 2008 r. Pani Minister powołała w związku z planowanymi zmianami zespół ekspertów ds. specjalnych potrzeb edukacyjnych, którego zadaniem było opracowanie spójnych zmian w zakresie podnoszenia jakości kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Zespół ten wypracował zestaw raportów, opisujących koncepcję systemowych zmian dotyczących wspierania, edukacji i terapii dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi od wykrycia nieprawidłowości rozwojowych do zakończenia edukacji ponadgimnazjalnej, wraz z konkretnymi rekomendacjami. Koncepcja uwzględniała wszystkie trzy ścieżki edukacyjne przewidziane dla takich uczniów w ustawie o systemie oświaty: w nurcie włączającym, integracyjnym oraz w szkolnictwie specjalnym.
W ostatnim czasie, od stycznia do kwietnia b.r., kierowane przez Panią ministerstwo prowadziło konsultacje społeczne dotyczące planowanych zmian w kształceniu specjalnym. Jedną z form tych konsultacji były konferencje regionalne, w których uczestniczyli dyrektorzy i pracownicy szkół oraz poradni psychologiczno-pedagogicznych, a także organizacje pozarządowe. Na konferencjach zgłaszano zastrzeżenia do planowanych zmian w kształceniu specjalnym dotyczące zwłaszcza przerzucenia na szkoły procesu diagnozowania, a także nałożenia na szkoły dodatkowych obligatoryjnych zadań bez wskazania źródeł finansowania tych obciążeń.
Ostatnia konferencja z tego cyklu, mająca być zarazem podsumowaniem wszystkich, odbyła się w Warszawie 26 kwietnia b.r. W czasie tej konferencji powołany przez Panią Minister zespół ogłosił list otwarty, w którym zdecydowanie zdystansował się od przedstawianych przez MEN propozycji. Członkowie zespołu napisali w nim m. in.:
˝Z przykrością stwierdzamy, że przedstawiona propozycja nie jest stanowiskiem zespołu - takich zmian zespół nie rekomendował. Nasze raporty zostały potraktowane selektywnie, przez co wypaczono sens wypracowanych przez nas koncepcji, m. in. zespołu ds. SPE na terenie szkoły ogólnodostępnej czy karty potrzeb i świadczeń.
W propozycjach pominięto także tak znaczące elementy systemu, jak na przykład: wczesne wspomaganie rozwoju, kształcenie ponadgimnazjalne, edukacja uczniów z głębokim upośledzeniem umysłowym, niedostosowanych społecznie˝.
W związku z powyższym proszę Panią Minister o odpowiedzi na pytania:
1. Jakie były rekomendacje powołanego przez Panią Minister zespołu ekspertów?
2. Które z nich zostały przez MEN przyjęte, a które odrzucone, i z jakim uzasadnieniem?
3. Czy zespół rekomendował jakieś rozwiązanie, które ustawowo wymuszałoby na jednostkach samorządu terytorialnego przekazywanie części oświatowej subwencji ogólnej, zwiększonej z tytułu niepełnosprawności konkretnego ucznia, do placówki publicznej, w której kształci się dane dziecko, zgodnie z jej wysokością określoną przez tzw. wagi subwencyjne, różne dla różnych kategorii niepełnosprawności?
Z poważaniem
Poseł Beata Mazurek
Chełm, dnia 20 maja 2010 r.