VI kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na interpelację nr 12721

w sprawie likwidacji Zawierciańskiej Fabryki Maszyn ZAFAMA sp. z o.o.

   W związku z interpelacją panów posłów Waldemara Andzela i Marka Opioły (znak: SPS-023-12721/09) w sprawie likwidacji Zawierciańskiej Fabryki Maszyn ZAFAMA sp. z o.o., z upoważnienia prezesa Rady Ministrów uprzejmie przedkładam niniejszą informację przygotowaną w porozumieniu z ministrem gospodarki oraz ministrem obrony narodowej.

   Na wstępie pragnę poinformować panów posłów, że Zawierciańska Fabryka Maszyn ZAFAMA sp. z o.o. w Zawierciu wchodzi w skład Grupy Kapitałowej Bumar-Łabędy. Udziałowcem posiadającym 100% udziałów w kapitale zakładowym tej spółki są Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy SA w Gliwicach, w których aktualny udział Skarbu Państwa wynosi 5,9%. Z przedstawionej struktury kapitałowej wynika, iż decyzje właścicielskie wobec Zawierciańskiej Fabryki Maszyn ZAFAMA sp. z o.o. podejmowane są przez Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy SA jako jedynego udziałowca tej spółki.

   Zarząd Zakładów Mechanicznych Bumar-Łabędy SA, adekwatnie do warunków rynkowych, realizuje program głębokiej restrukturyzacji całej Grupy Kapitałowej Bumar-Łabędy w kluczowych obszarach działalności operacyjnej. Przeprowadzone analizy wykazały, iż szanse na powodzenie restrukturyzacji oraz stworzenie efektywnie działającego podmiotu istotnie wzrosną m.in. po przeprowadzeniu zmian w strukturze organizacyjnej grupy, konsolidacji spółek zakwalifikowanych do core biznesu oraz sprzedaży podmiotów o małym udziale produkcji specjalnej oraz niskim potencjale zwiększania udziału w rynku produkcji cywilnej.

   Mając na uwadze wyniki analiz, postanowiono o konsolidacji działalności produkcyjnej Grupy Kapitałowej Bumar-Łabędy w trzech centrach, tj. centrum produkcji specjalnej (w oparciu o potencjał Zakładu Produkcji Specjalnej Bumar-Łabędy sp. z o.o.), centrum produkcji cywilnej (w oparciu o potencjał Zakładu Konstrukcji Spawanych Bumar-Łabędy sp. z o.o.), centrum wewnętrznej i zewnętrznej kooperacji ˝S˝ i ˝C˝ (w oparciu o potencjał Zakładu Mechanicznego Bumar-Mikulczyce SA). W pierwszym etapie restrukturyzacji ww. centra zachowają odrębność organizacyjną i prawną (zakładany termin realizacji: I połowa 2010 r.).

   W stosunku do Zawierciańskiej Fabryki Maszyn ZAFAMA sp. z o.o., mając na uwadze niekorzystne wyniki finansowe osiągane przez spółkę oraz nieznaczny udział w produkcji specjalnej, postanowiono o zbyciu wszystkich udziałów. W ramach przygotowania procesu sprzedaży Zawierciańskiej Fabryki Maszyn ZAFAMA sp. z o.o. Zarząd Zakładów Mechanicznych Bumar-Łabędy SA przygotował:

   - procedurę i zasady sprzedaży udziałów ZFM ZAFAMA sp. z o.o.,

   - harmonogram przeprowadzenia negocjacji w sprawie zbycia udziałów spółki,

   - zaproszenie do negocjacji w sprawie nabycia udziałów spółki,

   - memorandum informacyjne o sytuacji prawnej i ekonomiczno-finansowej spółki,

   - wycenę wartości spółki i jej majątku.

   Przyjęty harmonogram zakłada zakończenie procesu sprzedaży ZFM ZAFAMA sp. z o.o. do końca lutego 2010 r. Oczekuje się, iż znajdą się potencjalni nabywcy zainteresowani kontynuacją działalności produkcyjnej ZFM ZAFAMA sp. z o.o.

   Odnosząc się w sposób szczegółowy do pytań zadanych przez panów posłów, uprzejmie informuję, co następuje:

   1. Przeniesienie produkcji ZFM ZAFAMA sp. z o.o. do Zakładów Mechanicznych Bumar-Łabędy SA nie jest obecnie planowane i priorytetowe. Działania takie mogą zostać przeprowadzone jedynie w przypadku konieczności zapewnienia ciągłości dostaw produkcji specjalnej w sytuacji nie uzyskania od potencjalnego nabywcy (inwestora) gwarancji takich dostaw.

   2. ZFM ZAFAMA sp. z o.o. nadal pozostaje samodzielnie funkcjonującym podmiotem gospodarczym. Związki kooperacyjne pomiędzy spółką a całą grupą Bumar-Łabędy są obecnie niewielkie. W przypadku sprzedaży spółki ustaną również związki kapitałowe. Obecnie spółka notuje niekorzystne wyniki ekonomiczno-finansowe, które są gorsze niż średnia w grupie Bumar-Łabędy. Nie można zgodzić się z określeniem obecnej sytuacji mianem ˝upadającego Bumaru-Łabędy˝. Grupa Bumar-Łabędy jest w stanie głębokiej restrukturyzacji, a jej celem jest doprowadzenie do urynkowienia działalności poszczególnych obszarów biznesowych, w tym produkcji wojskowej.

   3. Ministerstwo Obrony Narodowej, w związku z zakończeniem realizacji tzw. kontraktu malezyjskiego na dostawę czołgów typu PT-91, w ciągu kilku minionych lat nie zawierało z Zawierciańską Fabryką Maszyn ZAFAMA sp. z o.o. bezpośrednich umów na dostawę uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Niezależnie od powyższego należy zwrócić uwagę, że głównymi kryteriami planowania zadań rzeczowych w resorcie obrony narodowej, w tym określania zadań priorytetowych i niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania armii, są zdolności obronne Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, szeroko pojęte bezpieczeństwo i obronność państwa oraz wypełnianie zobowiązań sojuszniczych w zakresie uczestnictwa w wielonarodowych misjach pokojowych. Zadania te mają na celu zapewnienie wykonywania przez polskie Siły Zbrojne ich ustawowych zadań i misji oraz stanowią podstawę do alokacji przydzielonych środków finansowych.

   Nie oznacza to jednak, że w procesie planistycznym pomijane są kwestie dotyczące funkcjonowania polskiego przemysłu obronnego. Pozyskiwanie uzbrojenia i sprzętu wojskowego, z wyjątkiem niektórych typów o wysokim stopniu zaawansowania technologicznego, jest oparte o potencjał krajowy, a zasada zachowania ciągłości i bezpieczeństwa dostaw jest podstawą do utrzymywania własnych zdolności produkcyjnych oraz rozwijania w tym zakresie nowych technologii. Planowanie to jednak musi być zawsze spójne z potrzebami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Krajowe podmioty realizujące zadania na rzecz obronności są częścią sektora strategicznego, a na rzecz ich właściwego funkcjonowania podejmowane są działania kreujące warunki oraz kierunki restrukturyzacji i rozwoju, przy zachowaniu elementu konkurencyjności.

   Działania resortu obrony narodowej zmierzają przede wszystkim do wspierania i tworzenia odpowiednich warunków (ekonomicznych, organizacyjnych i prawnych) oraz wypracowania instrumentów, które stwarzałyby możliwości rozwoju posiadanych zdolności produkcyjnych w celu zwiększenia potencjału bojowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Ważną kwestią jest również rozszerzenie oferty handlowej oraz wzrost udziału polskich przedsiębiorstw w obrocie międzynarodowym.

   Jednym z podstawowych elementów kształtowania polityki przemysłowej resortu obrony narodowej jest realizacja, począwszy od 2001 r., procedur planistycznych w układzie wieloletnim, w wyniku których były opracowywane i okresowo aktualizowane sześcioletnie, a obecnie dziesięcioletnie programy modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Programy te, określające zamierzenia kierownictwa Ministerstwa Obrony Narodowej w zakresie docelowych struktur i zdolności bojowych armii, stanowią jednocześnie informację dla przedsiębiorstw przemysłowego potencjału obronnego w zakresie potencjalnych zamówień. Ponadto w bieżącym roku dodatkowo ustanowiono czternaście priorytetowych programów operacyjnych oraz programów uzbrojenia obejmujących kluczowe z punktu widzenia rozwoju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej obszary zdolności obronnych oraz planowane do pozyskania najważniejsze rodzaje uzbrojenia. Pozwala to przedsiębiorstwom na przyjęcie odpowiedniej strategii rozwojowej oraz przygotowanie się do uczestnictwa w przyszłych procedurach przetargowych. Stwarza to również możliwość wspierania krajowego przemysłu obronnego przez zawieranie kontraktów wieloletnich, gwarantujących wieloletnie finansowanie, co znacznie ułatwia planowanie strategii działania i dostosowanie profilu produkcji do zmieniających się potrzeb. Mając na uwadze dotychczasowy duży udział przedsiębiorstw krajowego przemysłowego potencjału obronnego w realizacji zadań na rzecz resortu obrony narodowej, należy zakładać, że w najbliższych latach nie ulegnie on zmniejszeniu. Należy jednak podkreślić, że zmieniające się wymagania, związane z wypełnianiem zobowiązań sojuszniczych wobec Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz dostosowywaniem armii do charakteru współczesnych zagrożeń, wymagają także dostosowania się podmiotów polskiego przemysłu obronnego do obecnych uwarunkowań rynku uzbrojenia. Oznacza to, że poszczególni przedsiębiorcy muszą być gotowi do rywalizacji o zamówienia na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w sytuacji rosnącej konkurencji, w tym także w obszarze zamówień objętych art. 296 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską z dnia 25 marca 1957 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2).

   Okazją do wymiany poglądów w powyższych kwestiach jest niedawno wprowadzona do rocznego kalendarza przedsięwzięć konferencja ˝Dni przemysłu˝, która w bieżącym roku odbyła się w dniu 17 listopada w Centrum Konferencyjnym Wojska Polskiego. Inicjatywa ta, ukierunkowana na stworzenie szerokiego forum wymiany poglądów i doświadczeń między przedstawicielami resortu obrony narodowej oraz polskiego przemysłu obronnego, jest okazją do lepszego wzajemnego zrozumienia potrzeb. W tym roku we wspólnej dyskusji o możliwych obszarach współpracy udział wzięło kilkaset osób uczestniczących w pracach czterech paneli tematycznych.

   Ponadto Ministerstwo Obrony Narodowej, dążąc do włączenia podmiotów polskiego potencjału obronnego w różne formy współpracy międzynarodowej, szeroko wykorzystuje możliwości promowania krajowego przemysłu za granicą. Ma to miejsce na forum wielu gremiów specjalistycznych NATO i Europejskiej Agencji Obrony, jak również w ramach bilateralnych komitetów do spraw współpracy wojskowo-technicznej.

   4. Obszar zatrudnienia stanowi jedną z kilku dziedzin objętych procesem głębokiej restrukturyzacji w grupie Bumar-Łabędy. Powody prowadzonej redukcji zatrudnienia są następujące:

   - ujawniony w ramach przeprowadzonego przeglądu przerost zatrudnienia w wielu obszarach działalności, przede wszystkim w tzw. obszarach wsparcia działalności operacyjnej,

   - trudna sytuacja ekonomiczno-finansowa grupy Bumar-Łabędy i spadek zamówień w obszarach produkcji ˝S˝ i ˝C˝,

   - reorganizacja struktury organizacyjnej grupy (procesy łączenia spółek).

   Wskazane czynniki determinują konieczność podejmowania przez Zarząd Zakładów Mechanicznych Bumar-Łabędy SA działań mających na celu ograniczenie kosztów stałych. Trwający proces restrukturyzacji grupy i racjonalizacji zatrudnienia umożliwi obniżenie bazy kosztowej grupy kapitałowej o ponad 40 mln zł. Efekt ten będzie miał jednoznacznie korzystny wpływy na stabilizację trudnej sytuacji finansowej grupy w roku 2010 i latach następnych.

   Dostrzegając negatywne skutki społeczne wynikające z redukcji zatrudnienia, Zarząd Zakładów Mechanicznych Bumar-Łabędy SA, przy wsparciu akcjonariusza większościowego Bumar sp. z o.o., współpracuje z powiatowym urzędem pracy i wojewódzkim urzędem pracy, które świadczą pomoc zwalnianym pracownikom. W ramach konkursu przeprowadzanego przez Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach na program osłonowy dla zwalnianych pracowników w woj. śląskim wybrana została firma doradcza WYG International sp. z o.o., która prowadzi również program wsparcia zawodowego dla zwalnianych pracowników grupy Bumar-Łabędy.

   Rozważa się także uruchomienie branżowego programu osłonowego dla zwalnianych pracowników z podmiotów przemysłowego potencjału obronnego.

   Sekretarz stanu

   Jan Bury

   Warszawa, dnia 11 grudnia 2009 r.