VI kadencja
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 5443
w sprawie obowiązku noszenia przez rowerzystów kamizelek odblaskowych
Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do pisma z dnia 7 października 2008 r. (sygn. SPS-023-5443/08) przekazującego interpelację posłów na Sejm RP pana Zbigniewa Konwińskiego i pana Sławomira Neumanna z dnia 2 października 2008 r. w sprawie obowiązku noszenia przez rowerzystów kamizelek odblaskowych uprzejmie przedstawiam następujące informacje.
Na wstępie należy zauważyć, iż aktualnie trwają prace nad projektem ustawy o dopuszczeniu pojazdów do ruchu, który zawiera propozycje odpowiednich regulacji dotyczących przedmiotowej materii.
Ww. projekt w części dotyczącej zmiany treści art. 40 ustawy Prawo o ruchu drogowym zawiera propozycje zobowiązujące kierującego rowerem oraz osobę przewożoną takim pojazdem do używania kamizelki odblaskowej, o ile jazda odbywa się po poboczu lub jezdni poza obszarem zabudowanym (art. 75 ust. 1 pkt 7 projektu).
Przygotowywany i procedowany przez resort infrastruktury projekt znajduje się obecnie na etapie konferencji uzgodnieniowej, po konsultacjach międzyresortowych (tekst dokumentu został umieszczony na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Infrastruktury).
W tym miejscu pragnę zauważyć, iż niezależnie od powyższego, liczne działania mające na celu podniesienie bezpieczeństwa rowerzystów uczestniczących w ruchu drogowym podejmowane były również przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komendę Główną Policji.
Jak wynika ze statystyk, zagrożenie w ruchu drogowym pieszych i rowerzystów w Polsce jest szczególnie wysokie i jest 10-krotnie większe niż w najlepiej ocenianych pod tym względem krajach Unii Europejskiej.
Piesi i rowerzyści stanowią połowę śmiertelnych ofiar ruchu drogowego (40% ofiar śmiertelnych to piesi, 10% ofiar stanowią rowerzyści i motorowerzyści).
Niewątpliwie lepsza widoczność niechronionych użytkowników dróg, w tym rowerzystów, jest jednym z ważniejszych czynników ograniczających zagrożenie ich bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Jednak, pomimo wielu inicjatyw podejmowanych przez podmioty odpowiedzialne za bezpieczeństwo w tym obszarze, używanie przez kierujących rowerami kamizelek odblaskowych lub chociażby innych elementów poprawiających widoczność nadal jest stosunkowo rzadkie.
Problem bezpieczeństwa rowerzystów na polskich drogach od wielu lat jest jednym z priorytetowych działań zarówno Policji, jak i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. W szczególności są to: kampanie, akcje podnoszące świadomość rowerzystów, wspomaganie inicjatyw podjętych przez organizacje pozarządowe czy też aktywny udział funkcjonariuszy w realizacji zajęć z wychowania komunikacyjnego.
Jako przykład ww. działań wskazać można przeprowadzenie konkursu dla jednostek samorządu terytorialnego na projekt ˝Miasteczka Ruchu Drogowego˝ w ramach rządowego programu pn. ˝Razem bezpieczniej˝.
Z ustaleń resortu spraw wewnętrznych i administracji wynika, że na terenie Polski są obecnie 143 miasteczka ruchu drogowego. Zatem nie każdy z 379 powiatów ma własne miasteczko, a te, które funkcjonują, często są w złym stanie technicznym lub wymagają doposażenia.
W związku z powyższym, celem opracowanego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji konkursu było uaktywnienie jednostek samorządu terytorialnego w zakresie działań w obszarze bezpieczeństwa ruchu drogowego, a także nagrodzenie projektów w zakresie budowy lub modernizacji miasteczka ruchu drogowego, którego funkcjonowanie powinno przyczynić się do podniesienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym poprzez edukację dzieci i młodzieży w zakresie wychowania komunikacyjnego, a w szczególności:
- popularyzowania zasad i przepisów ruchu drogowego;
- kształtowania nawyków prawidłowego zachowania się w ruchu drogowym w charakterze rowerzystów.
- stworzenia warunków dla dzieci i młodzieży do przeprowadzania egzaminów na kartę rowerową i motorowerową;
- popularyzowania roweru jako środka transportu, rekreacji i sportu.
Na konkurs na projekt ˝Miasteczka Ruchu Drogowego˝ wpłynęły łącznie 52 projekty. Najlepsze z nich zostały nagrodzone nagrodami w łącznej wysokości 50 000 zł (na budowę i wyposażenie miasteczka).
Działania propagujące ideę i założenia planowanego przedsięwzięcia objęły inaugurację konkursu, konkursy dla najmłodszych, podczas których wręczone zostały upominki z zakresu profilaktyki ruchu drogowego, w szczególności dla niechronionych użytkowników ruchu drogowego (elementy obowiązkowego wyposażenia roweru, kaski, trwałe elementy odblaskowe, fluorescencyjne, itd.). Podczas uroczystości przekazano również nowy poradnik tematyczny wydany w ramach serii profilaktycznej programu ˝Razem bezpieczniej˝ pt. ˝Tworzenie i funkcjonowanie miasteczek ruchu drogowego˝. Wydawnictwo to może stanowić praktyczną pomoc przy budowaniu miasteczek ruchu drogowego, a także merytoryczną podstawę do podjęcia inicjatyw w omawianym zakresie, a w szczególności opisuje:
- zagrożenia w ruchu drogowym dzieci i młodzieży wraz z przyczynami zdarzeń drogowych,
- podstawowe zasady projektowania miasteczek ruchu drogowego,
- przykładowe programy szkolenia na kartę rowerową,
- przykładowe testy do egzaminów na kartę rowerową,
- informacje nt. turnieju bezpieczeństwa w ruchu drogowym organizowanego dla dzieci ze szkół podstawowych i gimnazjalnych.
Wychodząc naprzeciw zdiagnozowanym zagrożeniom dotyczącym tej kategorii niechronionych uczestników ruchu drogowego, podjęto inicjatywę przeprowadzenia ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej połączonej z intensywnymi działaniami policyjnymi pn. ˝Rowerem bezpiecznie do celu˝. Podstawowym założeniem kampanii było promowanie bezpieczeństwa w ruchu drogowym rowerzystów, a w szczególności dzieci i młodzieży. Jednym z celów kampanii było podniesienie świadomości rowerzystów na temat zagrożeń, z którymi spotkają się na drogach, a także kształtowanie nawyków prawidłowego zachowania się rowerzystów w ruchu drogowym oraz popularyzowanie zasad i przepisów ruchu drogowego.
Działania policyjne polegały natomiast m.in. na nasileniu kontroli kierujących pojazdami silnikowymi, którzy nie przestrzegają przepisów ruchu drogowego w stosunku do rowerzystów, egzekwowaniu przestrzegania przepisów ruchu drogowego przez osoby kierujące rowerami, ze zwróceniem szczególnej uwagi na stan techniczny pojazdów i ich obowiązkowe wyposażenie, używanie elementów fluorescencyjnych, w tym kamizelek odblaskowych. Zintensyfikowano ponadto kontrole drogowe w zakresie posiadania karty rowerowej przez dzieci i młodzież, jak również pod kątem obowiązku zapewnienia opieki dzieciom poniżej 7 roku życia, które korzystają z drogi publicznej.
Reasumując, należy podkreślić, iż skuteczna poprawa bezpieczeństwa rowerzystów na drodze wymaga podejmowania działań o charakterze wielokierunkowym, winna zatem - poza organizowaniem przez odpowiednie służby wyżej opisywanych kampanii - obejmować także wprowadzenie stosownych regulacji prawnych w przedmiotowym zakresie.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Adam Rapacki
Warszawa, dnia 23 października 2008 r.