VI kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na zapytanie nr 3540

w sprawie sytuacji finansowej i zasad korzystania ze środków publicznych przez Fundację Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego

   Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do pisma z dnia 12 marca 2009 r. (sygn. SPS-023-3540/09), przekazującego zapytanie posła na Sejm RP pani Elżbiety Witek w sprawie sytuacji finansowej i zasad korzystania ze środków publicznych przez Fundację Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego, z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów, uprzejmie przedstawiam następujące informacje.

   Fundacja Krzyżowa powstała w 1990 r. jako symbol pojednania polsko-niemieckiego. Do statutowej działalności fundacji należy budowa porozumienia w Europie, w szczególności z udziałem młodzieży ze Wschodu i Zachodu. Fundacja Krzyżowa otrzymała w 2008 r. Nagrodę Ministrów Spraw Zagranicznych RP i RFN za zasługi dla rozwoju stosunków polsko-niemieckich.

   Wydaje się, iż kwestia wsparcia finansowego Fundacji Krzyżowa ma złożony charakter: po pierwsze, dotyczy potrzeb w zakresie konserwacji zabytkowych budynków ośrodka, po drugie zaś - wsparcia bieżącej działalności fundacji. Z informacji przekazanych przez zarząd fundacji wynika, że w ciągu najbliższych pięciu lat konieczne będzie przeznaczenie ok. 680 tys. zł na konserwację i naprawę budynków fundacji. W trakcie rozmowy ministra Władysława Bartoszewskiego z Reinhardem Silberbergiem, sekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RFN, która odbyła się w dniu 1 kwietnia 2009 r. w Warszawie, strona niemiecka poinformowała, że jest gotowa pokryć 50% kosztów koniecznych na ww. cel. W związku z charakterem sprawy oraz propozycją niemiecką planowane jest zorganizowanie narady pod przewodnictwem ministra Władysława Bartoszewskiego z udziałem zainteresowanych resortów.

   Odnosząc się zaś do problematyki finansowania bieżącej działalności Fundacji Krzyżowa, wskazać należy, że prowadzi ona zarówno działalność pożytku publicznego, jak i działalność komercyjną. Środki pochodzące z działalności komercyjnej nie wystarczają na utrzymanie ww. obiektu ani na realizację zadań statutowych fundacji.

   W tym miejscu podkreślenia wymaga, iż stosownie do art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz. U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203, z późn. zm.), w oświadczeniu woli o ustanowieniu fundacji fundator powinien wskazać cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację. Istotą ustanowienia fundacji jest bowiem przeznaczenie określonego majątku na realizację wskazanego w statucie fundacji celu.

   Wskazać należy, że w obecnym stanie prawnym brak jest przepisów, które przewidywałyby finansowanie z budżetu państwa bieżącej działalności fundacji. Dodatkowo zawarty w ustawie z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm.) zakaz tworzenia fundacji ze środków publicznych powoduje, iż niedopuszczalne jest tworzenie fundacji przez Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne jednostki sektora finansów publicznych (art. 30 ww. ustawy).

   Niemniej jednak pragnę poinformować, iż obowiązujące przepisy prawa przewidują możliwość wsparcia działalności fundacji przez organy administracji publicznej w formie przekazania dotacji na realizację zleconego zadania publicznego. Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873. z późn. zm.) organy administracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4 przedmiotowej ustawy, we współpracy z organizacjami pozarządowymi prowadzącymi, odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów administracji publicznej, działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym zadaniom tych organów. Wspomniana współpraca może odbywać się w szczególności w formie zlecania organizacjom pozarządowym realizacji zadań publicznych na zasadach określonych w ustawie. Zlecanie realizacji zadań publicznych (jako zleconych w rozumieniu art. 106 ust. 2 pkt 1 lit. d, art. 131 ust. 1 oraz art. 176 ustawy o finansach publicznych) przybiera formę powierzania wykonywania zadań publicznych, wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji bądź wspierania takich zadań, wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji. Podkreślenia jednak wymaga, iż dotacja może zostać przyznana wyłącznie w celu finansowania bądź dofinansowania realizacji określonego zadania publicznego, nie zaś na finansowanie bieżącej działalności organizacji pozarządowej. Środki na wykonanie zadania przyznawane są po przeprowadzeniu procedury otwartego konkursu ofert.

   Warto zaznaczyć, że otwarty konkurs ofert może być przeprowadzony z inicjatywy organizacji pozarządowej. Organizacja pozarządowa może z własnej inicjatywy złożyć ofertę realizacji zadań publicznych - także tych, które są realizowane dotychczas w inny sposób, w tym przez organy administracji publicznej. W myśl art. 12 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w przypadku gdy organizacja złoży ofertę realizacji zadań publicznych, organ administracji publicznej, w terminie nieprzekraczającym 2 miesięcy, rozpatruje celowość realizacji określonego zadania publicznego. Następnie organ informuje o podjętej decyzji, a w przypadku stwierdzenia celowości realizacji danego zadania powiadamia składającego ofertę o otwartym konkursie ofert.

   Ponadto pragnę poinformować, iż w trosce o rozwój aktywności obywatelskich oraz potrzeby wzmocnienia miejsca i roli III sektora w realizacji zadań publicznych Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej podejmuje dodatkowe działania mające na celu poprawę sytuacji funkcjonowania organizacji pozarządowych w Polsce. Jednym z nich jest utworzenie krajowego Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2009-2013 (dalej: PO FIO).

   W programie tym organizacje pozarządowe mogą ubiegać się o wsparcie finansowe na realizację projektów odpowiadających zakresowi ich działalności. Zadaniem PO FIO jest finansowanie projektów przedstawianych przez organizacje pozarządowe, podmioty kościelne i związki wyznaniowe, jak również spółdzielnie socjalne, prowadzące działalność pożytku publicznego. Zgodnie z postanowieniami ˝Zasad przyznawania i rozliczania dotacji w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich w 2009 r.˝ wszelkie wydatki związane z funkcjonowaniem organizacji służące realizacji projektów są kwalifikowane i mogą być pokryte z dotacji. Reguła ta może być stosowana w innych przedsięwzięciach o charakterze projektowym. Celem głównym PO FIO jest zwiększenie udziału organizacji pozarządowych oraz podmiotów kościelnych i związków wyznaniowych prowadzących działalność pożytku publicznego w realizacji zadań publicznych, w ramach kształtowanych i prowadzonych na zasadach partnerstwa i pomocniczości polityk publicznych.

   W rezerwie celowej budżetu państwa na 2009 r. (poz. 52 Fundusz Inicjatyw Obywatelskich) na realizację Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich ujęta została kwota 62 750 000,00 zł (w tym na dotacje: 60 240 000,00 zł).

   W programie przewidziano realizację pięciu priorytetów:

   1. Priorytet I. Aktywni, świadomi obywatele, aktywne wspólnoty lokalne.

   2. Priorytet II. Sprawne organizacje pozarządowe w dobrym państwie.

   3. Priorytet III. Integracja i aktywizacja społeczna. Zabezpieczenie społeczne.

   4. Priorytet IV. Rozwój przedsiębiorczości społecznej.

   5. Priorytet V. Pomoc techniczna.

   W każdym priorytecie określono od kilku do kilkunastu obszarów wsparcia, w ramach których będą mogły być realizowane projekty. Z uwagi na fakt, że nabór wniosków do konkursu został ogłoszony w dniu 20 lutego 2009 r. i zakończył się w dniu 23 marca 2009 r., istnieje możliwość złożenia przez Fundację Krzyżowa oferty realizacji zadania w ramach PO FIO w roku następnym, tj. 2010.

   Przedstawiając powyższe, jednocześnie uprzejmie informuję, iż z uwagi na wskazane w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz w ustawie o finansach publicznych możliwości wsparcia ze środków publicznych fundacji realizujących zadania publiczne nowelizacja ustawy o fundacjach w zakresie wskazanym w przedmiotowym wystąpieniu nie wydaje się celowa.

   Z wyrazami szacunku

   Sekretarz stanu

   Tomasz Siemoniak

   Warszawa, dnia 21 kwietnia 2009 r.