VI kadencja

Interpelacja nr 22109

do ministra sprawiedliwości

w sprawie zmiany ustawy Kodeks cywilny, w szczególności rozszerzenia zakresu przedmiotowego art. 49 § 1 K.c. - ponowna

   W związku z odpowiedzią Pana Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 maja 2011 r. na moją interpelację z dnia 21 marca 2011 r. w sprawie propozycji nowelizacji art. 49 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) zamieszczonej w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny (druk sejmowy nr 3595) uprzejmie przedstawiam niniejsze stanowisko.

   Wskazany powyżej rządowy projekt ustawy proponuje znaczne rozszerzenie zakresu przedmiotowego art. 49 § 1 K.c. poprzez dodanie urządzeń transportu linowego, przez które bez wątpienia rozumie się m.in. komercyjne koleje linowe lub wyciągi.

   Propozycja wprowadzenia do treści art. 49 § 1 K.c. urządzeń transportu linowego wciąż wzbudza na obszarze Podhala powszechny i zrozumiały sprzeciw.

   Natomiast sama odpowiedź na moją interpelację dodatkowo wzbudziła wśród społeczności lokalnej niepokój i poczucie bagatelizowania przez organy państwa ich obaw o ograniczenie prawa własności na rzecz inwestycji komercyjnych, a nie pożytku publicznego.

   Oczywiste jest, że projekt zmiany art. 49 § 1 K.c. nie reguluje wprost ani kwestii korzystania z gruntów dla celów sportowo-turystycznych, ani nie pozbawia właścicieli nieruchomości przysługującej im ochrony prawa własności przez dochodzenie roszczenia i rozciągnięte na nich liny nośne kolejki, przebiegające nad gruntem, są skonstruowane tak jak słupy i linie energetyczne.

   O ile dotychczasowa treść art. 49 § 1 K.c. koresponduje z regulacją służebności przesyłu, o tyle trudno o tym twierdzić np. w przypadku przedsiębiorcy korzystającego z transportu linowego. Może zatem budzić uzasadnione wątpliwości i obawy objęcie rozszerzoną regulacją właśnie urządzeń infrastruktury transportu linowego.

   Odmienność przytoczonej napowietrznej linii energetycznej i ekspansywnie pełnego zajęcia cudzego gruntu dla celów posadowienia urządzeń transportu linowego, do którego należy np. kolej szynowa (linowo-terenowa), w której ruch pojazdu wywołany jest liną napędową, jest zapewne zbyt wielka.

   Zabieg przedmiotowego rozszerzenia zakresu regulacji art. 49 § 1 K.c. w ścisłym powiązaniu z art. 305¹ na urządzenia infrastruktury komunikacyjnej, w tym transportu linowego, jest zbyt daleko posunięty i z pewnością odbiega od niegdysiejszej intencji ustawodawcy.

   Słusznie w odpowiedzi na interpelację wskazano, iż urządzenia transportu linowego nie służą użyteczności publicznej w takim stopniu jak linie energetyczne, gazowe czy wodociągowe, jednak ich istnienie nie jest całkowicie pozbawione znaczenia dla społeczności lokalnej.

   Pojęcie ˝urządzenia˝, określone w art. 49 § 1 w obecnym brzmieniu, zostało określone poprzez wskazanie ich funkcji. Oznacza to, iż dyrektywa wykładni funkcjonalnej i systemowej prowadzi do wniosku, że hipoteza art. 49 § 1 K.c. obejmuje i powinna obejmować wszelkie urządzenia infrastruktury miast i wsi w sensie podstawowych urządzeń nieodzownych do prawidłowego funkcjonowania gospodarki komunalnej i terenów zabudowanych, a nie urządzeń, które tylko w sposób pośredni mogą przyczynić się do rozwoju gospodarki, i to turystycznej.

   Również nie jest prawdą, iż tylko poprzez objęcie hipotezą normy wynikającej z art. 49 K.c. urządzeń kolei linowych zabezpieczy się infrastrukturę przed niepożądanymi działaniami właścicieli gruntów, przez które będą przechodzić.

   Oczywiście tytułem prawnym pozwalającym przedsiębiorcy na korzystanie w oznaczonym zakresie z cudzej nieruchomości może być przecież dobrowolne ukształtowanie przez strony stosunku prawnorzeczowego lub obligacyjnego. Nie ma powodu, by oponować przeciwko właśnie takiemu rozwiązaniu.

   Za powyższym przemawiają również sporządzone na temat rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny (druk nr 3595) zlecone przez Biuro Analiz Sejmowych opinie prawne:

   1) opinia prawna z dnia 31 stycznia 2011 r. dr. Przemysława Sobolewskiego i Małgorzaty Bajor-Stachańczyk (Podsumowanie),

   2) opinia prawna z dnia 22 marca 2011 r. dr. Michała Warcińskiego (pkt III: Zmiany art. 49 K.c.),

   3) opinia prawna z dnia 11 kwietnia 2011 r. prof. dr. hab. Edwarda Gniewka (pkt II: Uwagi do projektu zmian art. 49 § 1 oraz Streszczenie).

   Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż włączenie do kategorii urządzeń przesyłowych objętych jego regulacją urządzeń transportu linowego jest niedopuszczalne, a wręcz chybione.

   Wobec czego zwracam się do Pana Ministra z następującymi pytaniami:

   1. Czy zabieg przedmiotowego rozszerzenia zakresu regulacji art. 49 § 1 K.c. w ścisłym powiązaniu z art. 305¹ na urządzenia transportu linowego nie jest zbyt daleko posunięty i czy nie odbiega od niegdysiejszej intencji ustawodawcy?

   2. Czy wedle proponowanych zmian komercyjna inwestycja o charakterze transportu linowego, np. komercyjna stacja narciarska, będzie mogła skorzystać z proponowanych zapisów?

   3. Proponowane rozszerzenie zakresu regulacji art. 49 o transport linowy jest rozwiązaniem błędnym i szkodliwym, gdyż typów urządzeń i elementów, jakimi są urządzenia przesyłowe oraz infrastruktura sportowo-turystyczna, taka jak komercyjne wyciągi linowe, nie powinno się łączyć ze względu na zupełnie innych charakter i pełnione funkcje społeczno-gospodarcze. Ponadto, w związku z przedstawioną w odpowiedzi na moją poprzednią interpelację w tej sprawie przez Pana Ministra tezą, iż ˝urządzenia te, co prawda, nie służą użyteczności publicznej w takim stopniu jak linie energetyczne, gazowe czy wodociągowe, jednak ich istnienie nie jest całkowicie pozbawione znaczenia dla społeczności lokalnej, gdyż np. przyczynia się do rozwoju gospodarki turystycznej˝, zadaję pytanie: Czy inne inwestycje komercyjne z branży turystycznej, takie jak aquaparki czy ośrodki SPA, mające większe lub takie same znaczenie dla rozwoju regionu nie zasługiwałyby, by być dodane do katalogu urządzeń określonych w art. 49 § 1 K.c.?

   Z wyrazami szacunku

   Poseł Andrzej Gut-Mostowy

   Zakopane, dnia 20 lipca 2011 r.