VI kadencja

Interpelacja nr 8901

do ministra skarbu państwa

w sprawie działań restrukturyzacyjnych w ENERGA-Operator SA

   Szanowny Panie Ministrze! W związku z prowadzonymi działaniami w zakresie restrukturyzacji grupy kapitałowej spółki ENERGA SA planu podziału ENERGA SA planowane są działania restrukturyzacyjne w ENERGA-Operator SA - spółce będącej najistotniejszym podmiotem tej grupy, pełniącej funkcję operatora systemu dystrybucyjnego na obszarze północnej Polski. Restrukturyzacja ma dotyczyć także spółek zależnych ENERGA-Operator SA działających na obszarze oddziału Płock tej spółki. Chodzi o spółki ZEP-Dystrybucja Wschód sp. z o.o., ZEP-Dystrybucja Zachód sp. z o.o. oraz ZEP-Operator Sieci Rozdzielczej sp. z o.o. Niestety wydaje się, że istnieje wiele przesłanek, że działania te, realizowane z powodu chęci ujednolicenia struktur organizacyjnych w Operatorze, nie mają pokrycia w efektywności zarówno ekonomicznej, jak i organizacyjnej.

   Obecnie spółki Dystrybucja Zachód i Dystrybucja Wschód działają na terenie oddziału Płock, realizując następujące zadania:

   1) wykonują w 100% inwestycje sieciowo-energetyczne Operatora na obszarze działania oddziału Płock,

   2) prowadzą eksploatację, profilaktykę i usuwanie awarii na majątku energetycznym Operatora na terenie oddziału Płock,

   3) prowadzą sprzedaż usług zewnętrznych okołoenergetycznych, a zwłaszcza prowadzą konserwację oświetlenia ulicznego na zlecenie wszystkich gmin położonych w obsługiwanym przez oddział Płocki terenie,

   4) prowadzą działania tzw. operatora pomiarów, tj. m.in.: zarządzają licznikami energii elektrycznej, dokonują ich wymian awaryjnych i legalizacyjnych, odczytują wskazania liczników, prowadzą serwis itp.

   Z kolei spółka Operator Sieci Rozdzielczej sp. z o.o. zajmuje się prowadzeniem ruchu sieci dystrybucyjnej w imieniu ENERGA-Operator SA Oddział w Płocku, w tym:

   1) koordynuje usuwanie awarii,

   2) dokonuje stosownych przełączeń sieci,

   3) koordynuje i nadzoruje prace pogotowia energetycznego,

   4) prowadzi telefoniczne centrum zgłoszeniowe awarii,

   5) dba o bezpieczeństwo przesyłu energii elektrycznej.

   Ww. działania przynoszą tym spółkom wymierne korzyści ekonomiczne, a co za tym idzie - także wartość dodaną dla ich właściciela, tj. ENERGA-Operator SA, a także dają czytelny obraz kosztów funkcjonowania oddziału w Płocku, jako że działania tych spółek oparte są na stosunkach umownych z oddziałem.

   Oddział Płock to były Zakład Energetyczny Płock SA, który przed konsolidacją z tzw. Grupą G-8 był najbardziej zrestrukturyzowana spółką w całej grupie. Na podobnych mechanizmach organizacyjnych działa w Polsce Vattenfall. Istotą tych mechanizmów jest pełen outsourcing określonych działalności do spółek zależnych, które pełnią wyłącznie rolę podmiotów eksploatujących majątek spółki matki, w tym przypadku majątek energetyczny.

   Taka koncepcja pozwala na pełną przejrzystość kosztów eksploatacji majątku i daje efektywne narzędzie ich optymalizacji bez potrzeby tzw. budżetowania i rozbudowanych struktur kontrolingu. Planowana restrukturyzacja Operatora nie uwzględnia wielu ważnych aspektów przemawiających za pozostawieniem spółek w obecnej formie. Są to m.in.:

   - porównywalny teren działania każdej spółki z osobna z innymi oddziałami, np. Słupsk, Koszalin, Elbląg,

   - podobna liczba odbiorców obsługiwanych w każdej ze spółek z liczbą odbiorców całego oddziału jw.,

   - najniższe koszty realizacji inwestycji (właśnie dzięki wykorzystaniu w 100% własnego potencjału, a nie poprzez zlecanie obcym podmiotom, jak ma to miejsce w innych oddziałach),

   - najniższe straty energii elektrycznej (na poziomie technicznie uzasadnionym), co jest konsekwencją wieloletniego działania na podstawie mechanizmów rynkowych i efektywnościowych.

   Plan restrukturyzacji oddziału płockiego zakłada 3 podstawowe elementy:

   - wydzielenie oświetlenia ulicznego ze spółek Dystrybucja Wschód i Dystrybucja Zachód oraz przekazanie ich do ENERGA Zakład Oświetlenia sp. z o.o. w Sopocie

   - wydzielenie czynności i zadań zakwalifikowanych ogólnie do zadań tzw. operatora pomiarów i przekazanie tej działalności do spółki Energetyka Kaliska Liczniki i Instalacje sp. z o.o. w Kaliszu,

   - włączenie pozostałej działalności do Operatora poprzez likwidację spółek i utworzenie na ich bazie wydziałów Operatora.

   Aspekty negatywne ww. czynności:

   Ad 1. Oświetlenie uliczne:

   - utworzenie jednego podmiotu w grupie kapitałowej spółki ENERGA SA zajmującego się oświetleniem ulicznym na obszarze całej grupy na bazie spółki sopockiej, która obecnie nie obejmuje swoim działaniem nawet całego Trójmiasta, może budzić wątpliwości co do trafności wyboru podmiotu konsolidującego i samej koncepcji;

   - zdublowanie służb serwisowych oraz sprzętu specjalistycznego - obecnie monterzy spółek dystrybucyjnych Wschód i Zachód prowadzą konserwację oświetlenia ulicznego niejako przy okazji prac inwestycyjnych na majątku Operatora bądź też w trakcie prac eksploatacyjnych, przy wykorzystaniu tych samych ludzi i sprzętu (podnośniki, narzędzia). Po konsolidacji spółka oświetleniowa zamierza tworzyć swoje brygady, kupować swój sprzęt, tworzyć swoje centrum zgłoszeniowe (oprócz już istniejącego), a także tworzyć oddzielną administrację terenową - spowoduje to radykalny wzrost kosztów;

   - może także nastąpić znacząca utrata przychodów w grupie kapitałowej spółki ENERGA SA z uwagi na niechęć lokalnych samorządów do przejścia na umowy z nowym podmiotem, zwłaszcza tak odlegle położonym od miejsca prowadzenia usługi. Zagrożenie to jest realne, gdyż przypadki odstąpienia przez gminy od usług konserwacyjnych oświetlenia ulicznego miały już miejsce.

   Ad 2. Spółki Dystrybucja Wschód i Dystrybucja Zachód obecnie prowadzą działalność bardzo zbliżoną do działania operatora pomiarów. Spółki te wielokrotnie zwracały uwagę na fakt, iż mają koncepcję polegającą na rozwijaniu tej działalności, a co najmniej na jej testowaniu dla całej grupy ENERGA, posiadając wystarczający potencjał, jak i doświadczenie. Plany te nie zostały jednak uwzględnione i prowadzone są prace przygotowawcze do utworzenia operatora pomiarów na bazie spółki kaliskiej, która nie jest w żaden sposób do tego przygotowana ani merytorycznie, ani technicznie. Koszty obsługi inkasenckiej w oddziale Kalisz są jednymi z najwyższych, straty energii elektrycznej także są jednymi z najwyższych, a mimo to podmiot działający w oddziale Kalisz odpowiedzialny pośrednio za te parametry ma pierwszeństwo w realizacji tego projektu.

   Ad 3. Likwidacja podmiotów, jakimi są spółki zależne oddziału płockiego Operatora, odbiera właścicielowi możliwość wykorzystania sprawdzonych już w wieloletniej praktyce mechanizmów efektywnościowych, które w prosty sposób dają możliwość łatwego egzekwowania od spółek realizacji usług na wymaganym poziomie po zdecydowanie niższych kosztach, niż miałoby to miejsce w formie nadzoru wewnątrz jednego podmiotu. Istotny jest także aspekt społeczny, gdyż likwidacja spółek siłą rzeczy musi się wiązać z redukcją zatrudnienia oraz przekwalifikowaniem części załogi.

   Ponieważ wszystkie ww. aspekty stanowią bardzo złożone i skomplikowane zagadnienia, niosące ze sobą zarówno pozytywne, jak i - niestety w większości - negatywne konsekwencje, proszę o wyjaśnienie prezentowanych przeze mnie wątpliwości. Proszę również, by w procesie restrukturyzacji uwzględnione zostały ważne argumenty, przemawiające na korzyść spółek z oddziału Płock. Dziś proces ten wzbudza wśród lokalnej społeczności wiele obaw, dlatego proszę o ponowne, obiektywne rozpatrzenie wątpliwości, zanim zapadną wiążące i nieodwracalne decyzje.

   Jakie kroki zamierza podjąć ministerstwo w ww. sprawach?

   Z poważaniem

   Poseł Andrzej Nowakowski

   Warszawa, dnia 19 marca 2009 r.