VI kadencja

Interpelacja nr 7288

do ministra nauki i szkolnictwa wyższego

w sprawie finansowania z budżetu państwa wyższego szkolnictwa wyznaniowego Kościoła katolickiego

   Szanowna Pani Minister! Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia wolność nauki i nauczania (art. 73 konstytucji), równość wszystkich podmiotów prowadzących działalność jako uczelnie, niezależnie od tego, czy są to uczelnie publiczne czy niepubliczne (art. 32 konstytucji). Nadto Konstytucja Rzeczypospolitej zapewnia równouprawnienie wszystkich wyznań i bezstronność władz publicznych w Rzeczypospolitej Polskiej (art. 25 konstytucji).

   Polityka państwa w stosunku do prywatnych uczelni kościelnych, papieskich wydziałów teologicznych stoi w jaskrawej sprzeczności z zasadami konstytucyjnymi.

   W chwili obecnej funkcjonuje w Rzeczypospolitej Polskiej około 330 uczelni prywatnych. Korzystają one z bardzo ograniczonego wsparcia z budżetu państwa. Około jedna trzecia z nich otrzymuje niewielkie dotacje na działalność dydaktyczną. W roku 2007 tylko 17 z nich otrzymało dotacje w kwocie od 10 do 30 tys. zł, a jedna w kwocie 93 tys. zł.

   Tylko jedna kategoria uczelni prywatnych cieszy się od lat niesłabnącą hojnością państwa, uczelnie katolickie. W roku 2007 uzyskały one z budżetu państwa kwotę niemal 150 mln zł (120 365 900 zł na zajęcia dydaktyczne i 26 259 500 zł na stypendia dla studentów). Ponadto niemal 70 mln zł uzyskał Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego posiadający status uczelni państwowej.

   Oprócz tego w latach dziewięćdziesiątych na kilku państwowych uniwersytetach powołane zostały wydziały teologiczne. Kształcenie teologów katolickich nie powinno być objęte finansowaniem z budżetu państwa i praktyka taka jest sprzeczna z zasadą równouprawnienia i bezstronności władz publicznych Rzeczypospolitej w sprawach światopoglądowych i religijnych oraz z zasadą równouprawnienia wyznań.

   Kształcenie teologów katolickich winno znajdować się w gestii szkolnictwa kościelnego, nie ma na uczelniach finansowanych z budżetu państwa miejsca na kształcenie teologów tylko jednego z wyznań. Podobnie jak nie ma miejsca na istnienie uczelni państwowej, jaką oficjalnie jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, gdzie część wydziałów: teologiczny, prawa kanonicznego i filozofii chrześcijańskiej podlega arcybiskupowi warszawskiemu, a wykładający muszą posiadać misję kanoniczną. Na pozostałych zaś wydziałach państwowej podobno uczelni, wolno zatrudniać wyłącznie pracowników, którzy ,,odpowiadają katolickiemu charakterowi uczelni lub przynajmniej nie występują publicznie przeciwko wierze katolickiej˝. Nie jest dopuszczalne na państwowej uczelni utrzymywanej za środki z budżetu państwa uzależnianie zatrudnienia od światopoglądu lub wyznania pracownika naukowego. W roku 2007 uniwersytet otrzymał z budżetu państwa 57 mln zł na działalność dydaktyczną i 10 mln na stypendia dla studentów.

   Katolicki Uniwersytet Lubelski, uczelnia prywatna, otrzymał z budżetu państwa w roku 2007 114,3 mln zł. To niemal tyle, ile otrzymuje z budżetu państwa Uniwersytet Szczeciński będący uczelnią państwową i kształcący dwukrotnie więcej studentów, zaś państwowy Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, również kształcący więcej studentów, dostał z budżetu państwa w 2007 r. o 35 mln zł mniej.

   Inna uczelnia utrzymywana z budżetu państwa to Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie, która w roku 2007 otrzymała z budżetu państwa 15 mln zł. Ponadto utrzymywane z budżetu państwa są: papieskie wydziały teologiczne w Warszawie i Wrocławiu oraz Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum w Krakowie. W ramach tych jednostek organizacyjnych prowadzone są między innymi studia kapłańskie, kształci się licznych teologów, katechetów, a nawet prowadzony jest Instytut Szkolenia Organistów.

   Trudno dostrzec jakikolwiek interes państwa w finansowaniu kształcenia na potrzeby tylko i wyłącznie Kościoła katolickiego rzesz teologów, księży, katechetów i organistów. Żadne inne wyznanie, a także żadna z uczelni prywatnych działających w Polsce nie może liczyć nawet na drobną część tego wsparcia finansowego, z jakiego korzystają uczelnie katolickie.

   W związku z powyższym proszę Panią Minister o odpowiedź na następujące pytania:

   1. W jakiej wysokości kwoty zostały w roku 2008 przekazane z budżetu państwa na rzecz Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i jakie kwoty są przewidziane do przekazania z budżetu państwa na rok 2009?

   2. W jakiej wysokości kwoty zostały w roku 2008 przekazane z budżetu państwa na rzecz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i jakie kwoty są przewidziane do przekazania z budżetu państwa na rok 2009?

   3. W jakiej wysokości kwoty zostały w roku 2008 przekazane z budżetu państwa na rzecz Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i jakie kwoty są przewidziane do przekazania z budżetu państwa na rok 2009?

   4. W jakiej wysokości kwoty zostały w roku 2008 przekazane z budżetu państwa na rzecz Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie i jakie kwoty są przewidziane do przekazania z budżetu państwa na rok 2009?

   5. W jakiej wysokości kwoty zostały w roku 2008 przekazane z budżetu państwa na rzecz Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu i jakie kwoty są przewidziane do przekazania z budżetu państwa na rok 2009?

   6. W jakiej wysokości kwoty zostały w roku 2008 przekazane z budżetu państwa na rzecz Wyższej Szkoły Filozoficzno-Pedagogicznej Ignatianum w Krakowie i jakie kwoty są przewidziane do przekazania z budżetu państwa na rok 2009?

   7. Czy sytuacja, w której na państwowej uczelni zatrudnienie jest uzależniane od poglądów światopoglądowych i religijnych pracowników, jak ma to miejsce na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego, jest dopuszczalna w polskim systemie prawa?

   8. Czy dopuszczalne i zgodne z konstytucyjną zasadą autonomii uczelni jest poddawanie wydziałów państwowej uczelni nadzorowi podmiotów, które nie są podmiotami administracji publicznej i są de facto podmiotami prywatnymi, tak jak dzieje się to w przypadku nadzoru arcybiskupa warszawskiego nad wydziałami państwowego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego?

   9. Jakie wydatki w roku 2008 pociągnęło za sobą utrzymanie wydziałów teologii funkcjonujących na państwowych uniwersytetach?

   Z poważaniem

   Poseł Sławomir Kopyciński

   Kielce, dnia 7 stycznia 2009 r.