VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 9931

w sprawie opłat za zmianę wpisu do KRS przez stowarzyszenia

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła Michała Jarosa, przekazaną przy piśmie Pana Marszałka z dnia 16 czerwca 2009 r., w sprawie zwolnienia stowarzyszeń z obowiązku uiszczania opłat za dokonanie wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym uprzejmie przedstawiam następujące stanowisko.

   Postulat zwolnienia stowarzyszeń z obowiązku uiszczania opłat sądowych za pierwszy wpis dokonany do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) został zrealizowany poprzez uchwalenie w dniu 24 kwietnia 2003 r. ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 874).

   Na mocy art. 5 tej ustawy w ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855, z późn. zm.) w art. 17 dodano ust. 4, zgodnie z którym z dniem 29 czerwca 2003 r. postępowanie w sprawach o wpis stowarzyszenia do rejestru sądowego jest wolne od opłat sądowych.

   Ponadto każde stowarzyszenie, które uzyska status organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.), w sprawach dotyczących realizacji zleconego zadania publicznego na podstawie przepisów o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, zwolnione jest od ponoszenia opłat sądowych (art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398, z późn. zm.).

   Powyższe normy oznaczają, iż stowarzyszenia są zwolnione nie tylko z obowiązku uiszczenia opłat sądowych w sprawach o pierwszy wpis do KRS, ale także w sprawach o zmianę wpisu, jeżeli zmiany te odnoszą się do prowadzonej działalności pożytku publicznego.

   Dodatkowo można wskazać, że stowarzyszeniom, których zadanie nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej, sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych w ich własnych sprawach prowadzonych w związku z działalnością społeczną, naukową, oświatową, kulturalną, sportową, dobroczynną, samopomocową, w zakresie ochrony konsumenta, ochrony środowiska i opieki społecznej (art. 104 ust. 2 powołanej ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Istnieje ponadto możliwość przyznania zwolnienia od kosztów sądowych na zasadzie ogólnej wyrażonej w art. 103 tej ustawy, jeżeli stowarzyszenie wykaże, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

   W świetle omówionych wyżej regulacji nie znajduję uzasadnienia dla zmian w obowiązujących przepisach, a zwłaszcza całkowitego zwolnienia stowarzyszeń od ponoszenia opłat sądowych w postępowaniu przed Krajowym Rejestrem Sądowym. Jeżeli bowiem stowarzyszenie prowadzi działalność gospodarczą (art. 34 Prawa o stowarzyszeniach), uzyskuje dochody i ma możliwość poniesienia kosztów sądowych, to nie powinno być uprzywilejowane w stosunku do innych organizacji społecznych, na których ciąży obowiązek ponoszenia takich opłat. Dla porównania należy wskazać, że fundacje, których cel powstania jest zbliżony do stowarzyszeń, w obecnym stanie prawnym mogą jedynie korzystać ze zwolnienia od opłat sądowych tylko na zasadzie określonej w art. 104 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

   Uprzejmie nadmieniam, że obecnie nie są prowadzone prace zmierzające do obniżenia opłat związanych z rejestracją przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, zaś w dalszej perspektywie wprowadzenie ewentualnych zmian musiałoby zostać poprzedzone analizą wydatków i dochodów budżetowych oraz odpowiednimi uzgodnieniami z resortem finansów.

   Z wyrazami szacunku

   Podsekretarz stanu

   Zbigniew Wrona

   Warszawa, dnia 13 lipca 2009 r.