VI kadencja
Interpelacja nr 15860
do ministra pracy i polityki społecznej
w sprawie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi
Szanowna Pani Minister! W ostatnim okresie czasu otrzymaliśmy e-maile od rodziców dzieci niepełnosprawnych. Rodzice ci uważają, że są krzywdzeni oraz dyskryminowani przez państwo. Z uwagi na wagę ich zarzutów poniżej cytujemy istotne części skierowanego do nas wystąpienia:
˝Jesteśmy rodzicami i opiekunami dzieci niepełnosprawnych w różnym wieku, nie tylko małych, ale i dorosłych. Za sprawowaną nad nimi bez wytchnienia opiekę, często przez dwadzieścia cztery godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu, państwo polskie dało nam prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w wysokości (od listopada 2009 r.) 520 zł. Tymczasem my pozostajemy w przekonaniu, że konieczność rezygnacji z zatrudnienia na rzecz naszych dzieci, wymagających szczególnej troski i naszego współudziału w zaspokajaniu ich potrzeb na co dzień, pociąga za sobą utratę dochodów wynikających ze świadczenia pracy często znacznie przewyższających najniższą krajową pensję, w związku z czym uważamy, że jesteśmy traktowani bardzo krzywdząco. Tym bardziej jest to dla nas krzywdzące, że wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, które nam przysługuje, kształtowana jest na podstawie wyników badań progu interwencji socjalnej, a nie w zgodzie z realiami dotyczącymi naszej wyjątkowo trudnej sytuacji. O ile zrozumiałe jest, że sposób obliczania wysokości świadczeń socjalnych i kryteriów ich przyznawania opiera się właśnie na tej metodzie badań, gdzie świadczenia socjalne mają na celu wspomóc osoby przejściowo znajdujące się w trudnej sytuacji, o tyle niezrozumiałe jest dla nas, że również w tej samej grupie znalazła się wyliczana na tych samych zasadach pomoc w postaci świadczenia pielęgnacyjnego. Nasza sytuacja, gdzie opieka jest długofalowa, trwająca często całe życie dziecka czy podopiecznego, czyli zazwyczaj kilkadziesiąt lat - nie jest sytuacją przejściową, jest to proces ciągły, wymagający zaangażowania ogromnej energii i wszystkich naszych sił. Kto zna choćby jedną rodzinę z dzieckiem niepełnosprawnym, uzna ten fakt za jak najbardziej prawdziwy.
Bezsprzecznie opieka nad osobą niepełnosprawną jest porównywalna w swym trudzie do najbardziej odpowiedzialnej i ciężkiej fizycznie pracy, eksploatuje maksymalnie zasoby sił w równej mierze fizyczne jak i psychiczne opiekunów, niestety, nie mamy możliwości zregenerować swoich sił, nie mamy tego komfortu, aby odpocząć podczas urlopu czy nawet wolnego dnia. Tak więc nie jest to proces przejściowy, gdzie pomoc w postaci świadczenia czy zasiłku wyliczanego na podstawie przytoczonych wyżej badań miałaby swoje uzasadnienie i spełniałaby swoją rolę tak jak w przypadku pokonania przejściowych trudności trwających co najwyżej kilka lub kilkanaście miesięcy.
W związku z powyższym niesprawiedliwe, a wręcz dyskryminujące wydaje się nam to, że kwota świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego nam z tytułu rezygnacji z pracy na rzecz opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym jest tak niska, przez co nie zaspokaja nawet minimalnych potrzeb związanych z koniecznością stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, ponadto niesprawiedliwy w naszym odczuciu jest sposób ustalania wysokości tego świadczenia. Naszym pragnieniem jest, aby kwota ta uległa znacznemu podwyższeniu i by sposób kształtowania wysokości tego świadczenia uległ zmianie i był zagwarantowany ustawowo, a nie jak dotąd, gdzie wysokość tej kwoty jest kształtowana uznaniowo - w zależności od możliwości budżetowych państwa, tym bardziej że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 2008.07.18 - P 27/07 wyraźnie określił cel świadczenia pielęgnacyjnego˝: Celem instytucji świadczenia pielęgnacyjnego jest udzielenie materialnego wsparcia osobom, które rezygnują z aktywności zawodowej, by opiekować się dzieckiem do lat 16 z orzeczoną niepełnosprawnością lub powyżej 16. roku życia z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności, jeśli dochód rodziny nie przekracza kwoty określonej w ustawie. Celem świadczenia jest zastąpienie dochodu, wynikającego ze świadczenia pracy, której nie może podjąć osoba pielęgnująca dziecko niepełnosprawne, również pełnoletnie'˝.
W zupełności podzielamy stanowisko rodziców dzieci niepełnosprawnych, a także ich rozumienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2008 r. sygn. akt P 27/07. Analiza uzasadnienia tego wyroku pozwala na wyciągnięcie wniosku, iż świadczenie pielęgnacyjne winno być znacząco wyższe niż 520 zł, równe przynajmniej minimalnemu wynagrodzeniu. Nadto skoro - zdaniem trybunału - świadczenie ma zastąpić dochód wynikający ze stosunku pracy, to przy świadczeniu tym winny być też opłacane przez państwo składki emerytalno-rentowe na cały czas sprawowania opieki, a nie, jak do tej pory, tylko do uzyskania okresu ubezpieczenia 20-letniego dla kobiet i 25-letniego dla mężczyzn.
W związku z przedstawioną sprawą oraz argumentacją uprzejmie prosimy o odpowiedź na pytanie: Czy Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej podejmie działania legislacyjne (mając na uwadze wyrok TK) na rzecz podniesienia wysokości przedmiotowego świadczenia pielęgnacyjnego oraz czasu opłacania składki emerytalno-rentowej?
Z wyrazami szacunku
Poseł Stanisław Rydzoń
Warszawa, dnia 21 kwietnia 2010 r.