VI kadencja
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury - z upoważnienia ministra -
na zapytanie nr 8638
w sprawie rosyjskich zezwoleń dla polskich przewoźników
Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na pismo nr SPS-024-8638/11, przekazujące interpelację posła na Sejm RP pana Marka Matuszewskiego w sprawie rosyjskich zezwoleń dla polskich przewoźników, przedstawiam poniżej odpowiedź odnoszącą się do zagadnienia poruszonego w tym zapytaniu.
Negocjacje kontyngentu zezwoleń na 2011 r. rozpoczęto z odpowiednim wyprzedzeniem, poczynając od rozmów w ramach polsko-rosyjskiej Komisji Mieszanej ds. międzynarodowych przewozów drogowych, które odbyły się w Warszawie w dniach 27-28 września 2010 r.
W tym czasie strona rosyjska, zdeterminowana w działaniach na rzecz ograniczenia dostępu przewoźnikom innych państw do swojego rynku transportowego, w tym z Polski, podjęła działania w ramach Międzynarodowego Forum Transportowego. Organizacja ta emituje zezwolenia wielostronne, umożliwiające wykonywanie przewozów pomiędzy jej państwami członkowskimi oraz w tranzycie przez ich terytoria. Zezwolenia EKMT dają szerokie możliwości przewozów drogowych ładunków, w szczególności pomiędzy Europą Zachodnią a Federacją Rosyjską. Jest to kierunek, na którym od wielu lat polscy przewoźnicy, ze względu na nowoczesny tabor i odpowiednie kwalifikacje, skutecznie konkurują z przedsiębiorcami innych państw, skutecznie zdobywając nowych zleceniodawców.
Strona rosyjska jednostronnie w końcu ubiegłego roku ogłosiła ograniczenie liczby zezwoleń EKMT ważnych na swoim terytorium dla wszystkich państw członkowskich Międzynarodowego Forum Transportowego.
Dla Polski oznaczało to w praktyce zmniejszenie liczby zezwoleń EKMT z 1143 do 670 zezwoleń rocznych. Stanowisko Ministerstwa Transportu Federacji Rosyjskiej musiało być zatem uwzględnione w trakcie kolejnych negocjacji. Przyjęto założenie, że kontyngent rosyjskich zezwoleń na przewozy do/z krajów trzecich w 2011 r. powinien rekompensować straty poniesione w wyniku ograniczenia zezwoleń wielostronnych EKMT na rosyjskim rynku transportowym.
Podczas rozmów dwustronnych, które miały miejsce we wrześniu 2010 r., prowadzonych na szczeblu dyrektorów departamentów odpowiedzialnych za transportu drogowy w ministerstwach właściwych ds. transportu Polski i Rosji, strona rosyjska zaproponowała stronie polskiej 30 000 zezwoleń na przewozy do/z krajów trzecich. Jednakże w aspekcie wspomnianych powyżej ograniczeń przewozów do Federacji Rosyjskiej na podstawie zezwoleń EKMT była to propozycja dalece nierekompensująca strat, jakie ponieśli polscy przewoźnicy z tego tytułu. W zgodnej opinii przedstawicieli administracji i przewoźników drogowych przyjęcie tej propozycji rosyjskiej wiązałoby się z bezpowrotną utratą przez przewoźników polskich znaczącej części europejskiego rynku transportowego. W efekcie rozmowy zakończyły się fiaskiem.
Kolejne posiedzenie polsko-rosyjskiej Komisji Mieszanej ds. międzynarodowych przewozów drogowych, któremu przewodniczyli wiceministrowie nadzorujący transport drogowy w obu państwach, odbyło się w dniu 10 grudnia 2010 r. w Moskwie. Podczas rozmów strona polska dążyła do uzyskania odpowiedniej dla naszych przewoźników ilości zezwoleń na przewozy do/z krajów trzecich. Spotkało się to ze sprzeciwem strony rosyjskiej. Ostatecznie, pomimo starań ze strony polskiej, zmierzających do zawarcia kompromisu, nie udało się ustalić kontyngentu zezwoleń na 2011 r., a same rozmowy przerwano.
Kolejnego posiedzenie polsko-rosyjskiej Komisji Mieszanej ds. międzynarodowych przewozów drogowych, również pod przewodnictwem wiceministrów ds. transportu drogowego, odbyło się w Warszawie w dniu 12 stycznia br.
Delegacja polska zaproponowała rozwiązanie kompromisowe, które zakładało obniżenie liczby zezwoleń na przewozy do/z krajów trzecich dla przewoźników polskich. Była to propozycja realnego zmniejszenia udziału tego rodzaju zezwoleń w kontyngencie z 40% do 33%. Niestety, delegacja rosyjska odrzuciła również i tę propozycję. W tej sytuacji rozmowy ponownie przerwano.
Należy podkreślić, że podczas rozmów ze stroną rosyjską Ministerstwo Infrastruktury cały czas posiadało zdecydowane poparcie ze strony środowiska przewoźników, które akceptowało przyjętą strategię negocjacyjną.
Okazją do wznowienia rozmów ze stroną rosyjską na temat kontyngentu zezwoleń na bieżący rok, przerwanych w dniu 12 stycznia 2011 r., było posiedzenie Transportowej Rady Zarządzającej Międzynarodowego Forum Transportowego w dniach 1-2 lutego 2011 r. w Paryżu. Strona polska zdawała sobie sprawę, że rozwiązanie problemu z zezwoleniami rosyjskimi nie jest możliwe w oderwaniu od decyzji wielostronnych, podejmowanych w ramach tej organizacji. W wyniku dyskusji w ramach Międzynarodowego Forum Transportowego strona rosyjska podczas tego spotkania odstąpiła od wprowadzonych we wrześniu 2010 r. ograniczeń. Tym samym, dzięki determinacji strony polskiej, wszystkie zezwolenia, znajdujące się w systemie EKMT na 2011 r., upoważniają do wykonywania przewozów do i z terytorium Federacji Rosyjskiej.
Dla Polski oznacza to wzrost kwoty bazowej zezwoleń EKMT ze 153 w roku 2010 do 183 zezwoleń w 2011 r., co stanowi, po przeliczeniu na zezwolenia roczne, z uwzględnieniem kategorii ekologicznej pojazdu - 1544 zezwoleń rocznych i jest to o ok. 30-procentowy wzrost możliwości transportowych dla polskich przewoźników z tytułu posiadania zezwoleń EKMT.
Decyzje strony rosyjskiej w odniesieniu do zezwoleń EKMT stworzyły warunki do podjęcia dialogu ze stroną rosyjską w sprawie kontyngentu zezwoleń wynikającego z umowy dwustronnej. W związku z powyższym w dniu 2 lutego 2011 r. w Paryżu wiceministrowie odpowiedzialni za transport drogowy obu państw przeprowadzili rozmowy w ramach polsko-rosyjskiej Komisji Mieszanej ds. międzynarodowych przewozów drogowych. W wyniku negocjacji uzgodniono kontyngent zezwoleń na 2011 r. w wysokości 150 000 szt. dla każdej ze stron. Przewoźnicy polscy w ramach tego kontyngentu otrzymali 126 000 zezwoleń na przewozy dwustronne/tranzytowe oraz 24 000 zezwoleń na przewozy do/z krajów trzecich. Dla przewoźników rosyjskich kontyngent wynosi 147 500 zezwoleń na przewozy dwustronne/tranzytowe oraz 2500 zezwoleń na przewozy do/z krajów trzecich.
Powyższy kontyngent został przyjęty również na lata 2012-2013.
W efekcie przyjętych ustaleń, pomimo utrudnień w przewozach, jakie pojawiły się w drugiej połowie stycznia br., po wymianie kontyngentu zezwoleń wynikającego z umowy dwustronnej odblokowany został ruch pojazdów ciężarowych na kierunku rosyjskim. Oznacza to zwiększenie o co najmniej 20% możliwości przewozowych na rynek rosyjski. Zawarcie ww. porozumienia tworzy korzystne warunki do współpracy z Federacją Rosyjską w dłużej perspektywie czasowej nie tylko w zakresie transportu drogowego, lecz także w innych dziedzinach gospodarki.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać, że porozumienie na temat kontyngentu zezwoleń, jakie polski rząd osiągnął ze stroną rosyjską na najbliższe lata, jest ważnym elementem rozwiązań długofalowych, niwelujących ryzyko ponownego powstania problemu z zezwoleniami rosyjskimi, pozwalające na wypracowanie strategii działania wobec Federacji Rosyjskiej w dziedzinie transportu drogowego w dłuższej perspektywie.
Obecnie strona polska działa na rzecz określenia przez Międzynarodowe Forum Transportowe terminu, od którego wszystkie zezwolenia EKMT będą ważne na terytorium Federacji Rosyjskiej.
Z poważaniem
Sekretarz stanu
Tadeusz Jarmuziewicz
Warszawa, dnia 25 lutego 2011 r.