VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 22538

w sprawie zwalczania barszczu Sosnowskiego

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację posła Witolda Pahla z dnia 10 maja 2011 r., przekazaną przez Pana Marszałka pismem z dnia 19 maja 2011 r., znak: SPS-023-22538/11, w sprawie zwalczania barszczu Sosnowskiego, poniżej przedstawiam stosowne informacje.

   Barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi Manden.), a dokładniej zawarte w jego olejkach eterycznych związki chemiczne, posiada właściwości toksyczne i stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi. Podczas kontaktu ze skórą w obecności światła słonecznego związki te powodują oparzenia II i III stopnia. Siła reakcji na ww. oparzenia jest bardzo indywidualna i wynika z wrażliwości poszczególnych osób, niemniej zwiększa się przy wysokich temperaturach i przy dużej wilgotności powietrza. Biorąc pod uwagę miejsca, w których rośnie barszcz Sosnowskiego, najbardziej narażoną na oparzenia grupą będą pracownicy walczący z tą rośliną oraz rolnicy.

   W roku 2002 Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach w ramach projektu badawczego sfinansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wydał broszurę informacyjną pt. ˝Metoda i technika zwalczania barszczu Sosnowskiego˝ autorstwa Heleny Żurek, opisującą sposoby ograniczania populacji tej niebezpiecznej rośliny. Ponadto w 2005 r. na zlecenie ministra środowiska Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie opracował ˝Zasady postępowania z gatunkami roślin i zwierząt obcych rodzimej faunie i florze˝. Opracowanie zostało wykonane m.in. w oparciu o informacje zgromadzone w bazie danych ˝Gatunki obce w Polsce˝. Baza ta od 1999 r. jest aktualizowana w Instytucie Ochrony Przyrody PAN w Krakowie (www.iop.krakow.pl/ias).

   Zgodnie z zaleceniami zawartymi w ww. opracowaniu kontrolę liczebności barszczu Sosnowskiego należy prowadzić przede wszystkim na obszarach cennych z przyrodniczego punktu widzenia oraz przede wszystkim w pobliżu siedzib ludzkich i miejsc wypasania zwierząt. Najprostszą metodą kontroli gatunku jest częste koszenie lub wykopywanie całych osobników podczas pełni kwitnienia (wcześniejsze ścięcie może spowodować ich regenerację, późniejsze - rozsianie zawiązanych w międzyczasie nasion). Ponieważ rośliny kwitnące zawsze obumierają, w związku z tym działanie tego rodzaju skutkuje docelowo eliminacją populacji. Metoda ta wymaga jednak konsekwentnego stosowania przez szereg lat. Należy także podkreślić, że całkowita eliminacja populacji barszczu przynosi najlepsze efekty w przypadku jej niewielkiej liczebności (kilku do kilkunastu osobników) oraz stosowania różnych metod zwalczania tego gatunku, tj. mechanicznych i chemicznych.

   Obecnie w resorcie prowadzone są prace nad projektem rozporządzenia w sprawie roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym, w którym umieszczono m.in. barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi). Został on wpisany na listę ze względu na swój inwazyjny charakter oraz niebezpieczeństwo, jakie może stanowić dla ludzi i zwierząt. Umieszczenie tego gatunku w ww. rozporządzeniu będzie związane z objęciem go zakazami zawartymi w art. 120 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.), tj. wprowadzania do środowiska przyrodniczego, przemieszczania w tym środowisku, sprowadzania do kraju, przetrzymywania, prowadzenia hodowli i obrotu wewnątrz kraju. Rozporządzenie to nie odnosi się jednak do sposobu postępowania z osobnikami znajdującymi się już w środowisku przyrodniczym.

   Chciałbym podkreślić, że barszcz Sosnowskiego nie jest rośliną rozprzestrzenioną na terenie całego kraju, najliczniejsze stanowiska odnotowywane są w Polsce południowej. W związku z powyższym uważam, że kwestie jego niszczenia należy pozostawić lokalnym samorządom znającym lokalizację poszczególnych populacji.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Janusz Zaleski

   Warszawa, dnia 9 czerwca 2011 r.