VI kadencja
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 13725
w sprawie pozyskiwania funduszy z Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji
W związku z interpelacją pani Barbary Marianowskiej (znak: SPS-023-13725/10) w sprawie pozyskania funduszy z Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji uprzejmie informuję, iż ww. fundusz jest instrumentem finansowym Unii Europejskiej (UE), ustanowionym w 2006 r. w celu udzielania wsparcia osobom objętym zwolnieniami wynikającymi z poważnych zmian strukturalnych w kierunkach światowego handlu spowodowanych globalizacją, gdy zwolnienia te mają istotny niekorzystny wpływ na gospodarkę regionalną lub lokalną w ramach danego państwa członkowskiego UE. Powyższe zmiany strukturalne muszą przejawiać się np. znacznym wzrostem importu do UE, szybkim spadkiem udziału rynkowego UE w danej branży (przemyśle) oraz przenoszeniem działalności gospodarczej do państw trzecich.
W drodze odstępstwa od powyższych przyczyn, w ramach EFG wsparcie mogą również otrzymać pracownicy zwolnieni z pracy bezpośrednio w wyniku światowego kryzysu gospodarczego i finansowego, o ile są spełnione warunki ubiegania się o wsparcie z EFG wskazane poniżej. Odstępstwo to stosuje się do wniosków o wkład finansowy EFG złożonych przed 31 grudnia 2011 r.
Ramy prawne funkcjonowania EFG określa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1927/2006 z dnia 20 grudnia 2006 r. ustanawiające Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (Dz. Urz. UE L 48 z 22.02.2008, str. 82), zmienione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 546/2009 z dnia 18 czerwca 2009 r. (Dz. Urz. UE L 167 z 29.06.2009, str. 26).
Kryteria, które należy spełnić, aby móc skorzystać z EFG, zostały zdefiniowane w art. 2 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006. Są to:
a) utrata pracy w przedsiębiorstwie (włącznie z dostawcami lub producentami poniżej w łańcuchu dostaw) w państwie członkowskim przez co najmniej 500 osób w okresie 4 miesięcy lub
b) objęcie zwolnieniami co najmniej 500 osób w okresie 9 miesięcy, szczególnie w małych i średnich przedsiębiorstwach w dziale według klasyfikacji NACE 2, w jednym regionie lub w dwóch sąsiednich regionach (na poziomie NUTS II), lub
c) w przypadku niewielkich rynków pracy lub w wyjątkowych okolicznościach, jeżeli zwolnienia mają poważny wpływ na zatrudnienie i lokalną gospodarkę (przy czym łączna kwota wydatków dla wyjątkowych okoliczności nie może przekroczyć 15% maksymalnej rocznej kwoty EFG).
W ramach EFG wsparcie mogą otrzymać:
- pracownicy zwolnieni w okresie podanym w art. 2 lit. a, b lub c rozporządzenia (WE) nr 1927/2006 oraz
- pracownicy zwolnieni przed lub po okresie przewidzianym w art. 2 lit. a lub c, w przypadku gdy wniosek składany na podstawie art. 2 lit. c stanowi odstępstwo od kryteriów określonych w art. 2 lit. a, pod warunkiem że zwolnienia miały miejsce po ogólnym ogłoszeniu planowanych zwolnień i można ustalić wyraźny związek przyczynowy z wydarzeniem, które spowodowało zwolnienia w okresie odniesienia.
Wkład finansowy z EFG nie zastępuje działań, za które na mocy prawa krajowego lub zbiorowych układów pracy odpowiedzialne są przedsiębiorstwa. Pomoc nie jest jednak przeznaczona wyłącznie dla pracowników głównego przedsiębiorstwa lub branży (sektora) w trudnej sytuacji - jeśli dostawcy współpracujący z przedsiębiorstwem dokonującym zwolnień również doświadczą trudności w związku z zaistniałą sytuacją, ich pracownicy także mogą otrzymać wsparcie z EFG. EFG obejmuje swoją działalnością zarówno małe i średnie przedsiębiorstwa, jak i duże firmy oraz międzynarodowe korporacje.
EFG nie wspiera finansowo restrukturyzacji przedsiębiorstw ani sektorów, lecz zapewnia indywidualne wsparcie dla zwalnianych pracowników.
Wsparcie to obejmuje:
- pomoc w poszukiwaniu pracy,
- poradnictwo zawodowe,
- indywidualnie dobrane szkolenia i przekwalifikowanie, włącznie z poświadczaniem zdobytego doświadczenia,
- pomoc w zakresie zwolnień monitorowanych, a także promowanie przedsiębiorczości lub pomoc w samozatrudnieniu,
- dodatki na poszukiwanie pracy, dodatki na koszty przeniesienia lub dodatki dla osób uczestniczących w kształceniu przez całe życie i szkoleniach,
- środki motywujące w szczególności pracowników znajdujących się w niekorzystnej sytuacji lub starszych pracowników, aby umożliwić im utrzymanie się na rynku pracy lub powrót na rynek pracy.
EFG nie finansuje pasywnych środków ochrony socjalnej, np. zasiłków dla bezrobotnych, rent, emerytur.
Tylko państwo członkowskie UE może złożyć wniosek o wkład finansowy EFG do Komisji Europejskiej (KE).
Środki z EFG mogą być przyznane państwu członkowskiemu UE na wniosek złożony do KE w terminie 10 tygodni od dnia, w którym spełnione są warunki udzielenia pomocy z EFG określone w art. 2 rozporządzenia EFG. Przyznanie wsparcia w ramach EFG następuje na wniosek KE na podstawie decyzji przyjętej przez Parlament Europejski i Radę UE. Komisja Europejska przyznaje wkład finansowy w formie pojedynczej płatności (służącej refundacji wydatków poniesionych uprzednio ze środków krajowych), której wysokość nie może przekraczać 50% łącznych kosztów kwalifikowalnych wsparcia (w okresie do 31 grudnia 2011 r. obowiązuje wyższy poziom współfinansowania wspólnotowego, wynoszący 65%).
Państwo członkowskie jest obowiązane wykorzystać pomoc w ciągu 24 miesięcy od dnia:
- przedłożenia wniosku aplikacyjnego albo
- rozpoczęcia świadczenia pomocy na rzecz zwalnianych pracowników, pod warunkiem że ta data przypada nie później niż 3 miesiące od dnia przedłożenia wniosku aplikacyjnego.
Jednocześnie uprzejmie informuję, iż w celu uzyskania dodatkowych informacji nt. procedury aplikowania o środki z EFG właściwa jest Instytucja Zarządzająca EFG, której funkcję pełni minister rozwoju regionalnego.
Sekretarz stanu
Jan Bury
Warszawa, dnia 28 stycznia 2010 r.