VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 17072

w sprawie pilnego przywrócenia drożności drogi wodnej na rzece Odrze na odcinku skanalizowanym od portu Koźle km 98 do portu Wrocław km 254

   Odpowiadając na interpelację posła Jana Religi w sprawie pilnego przywrócenia drożności drogi wodnej na Odrze na odcinku skanalizowanym od portu w Koźlu do portu we Wrocławiu przekazaną przy piśmie znak: SPS-023-17072/10, poniżej przedstawiam następujące informacje z zakresu kompetencji ministra środowiska.

   Na wstępie pragnę zauważyć, że powódź, z którą mieliśmy do czynienia w maju i w czerwcu br., wyrządziła znaczące szkody nie tylko na zawalu licznych potoków i rzek, ale również na samym szlaku żeglownym drogi wodnej Odry i w jej zabudowie hydrotechnicznej. Dopiero po ustąpieniu wezbrań powodziowych i długotrwałym obniżaniu się wysokich stanów wody zaistniały warunki do podjęcia w trybie pilnym szerokiego zakresu prac naprawczych. W pierwszym etapie prac dotyczyły one działań szczególnie związanych z:

   - usuwaniem z koryta rzeki Odry i z budowli wodnych drzew, gałęzi i innych, różnych przedmiotów naniesionych przez wodę,

   - odpompowaniem wody z piwnic budynków służbowych i innych obiektów służących do obsługi śluz i jazów,

   - dokonaniem szczegółowego przeglądu i sprawdzenia stanu technicznego urządzeń wodnych, a szczególnie zamknięć jazów oraz śluz żeglugowych, spośród których wiele nie funkcjonowało mechanicznie w wyniku naniesionego rumowiska lub zatopionych przedmiotów przy licznych uszkodzeniach ich uszczelnień,

   - usuwaniem awarii w urządzeniach hydraulicznych i instalacjach elektrycznych sterujących zamknięciami śluzowymi i jazowymi, które stwierdzono między innymi na śluzie w Oławie, w Różance, na śluzie Krępa oraz na stopniu wodnym w Brzegu Dolnym,

   - bezwzględną koniecznością zabudowy wyrw powstałych wzdłuż obu stron ścian komory śluzowej w Lipkach, a także prac naprawczych na śluzie Bartoszowice, gdzie rozmyta skarpa dolnego awanportu wymagała wbicia ścianki Larsena na długości blisko 40 m.

   Na powyższe prace interwencyjne i zabezpieczające realizowane bezpośrednio po ustąpieniu wezbrań powodziowych na Odrze, a także na usunięcie skutków powodzi na innych rzekach w jej dorzeczu i w majątku Skarbu Państwa minister finansów decyzją z dnia 11 czerwca br. zwiększył środki finansowe dla RZGW we Wrocławiu o kwotę 4950 tys. zł. Te środki pozwoliły sfinansować najpilniejsze prace realizowane do tego czasu, związane przede wszystkim z działaniami zabezpieczającymi, a także naprawczymi w zabudowie rzek dorzecza górnej Odry i na samej drodze wodnej. Rozmiar najpilniejszych prac i wysokość niezbędnych środków finansowych na ich realizację wielokrotnie przekraczała możliwość pokrycia tych wydatków ze środków na bieżące utrzymanie szlaku żeglownego Odry jako źródła finansowania najpilniejszych prac, sugerowanego przez posła, dla likwidacji szkód powodziowych.

   Wymienionym powyżej pracom towarzyszyła jednocześnie zlecona przez prezesa KZGW inwentaryzacja wszystkich powstałych uszkodzeń na drodze wodnej i w jej infrastrukturze, przeprowadzenie sondowania i trałowania szlaków wodnych, a także ustalenie kolejnych najpilniejszych zadań związanych z usuwaniem szkód powodziowych, m.in. dla określenia niezbędnych dalszych środków finansowych na ich realizację. W wyniku tych działań oceniono, że na rzecz najpilniejszych zadań koniecznych do wykonania na samej drodze wodnej górnej Odry niezbędne środki finansowe wynoszą blisko 11 mln zł. Na realizację tych zadań, jak również innych, które uznano za najpilniejsze i związane z celem ˝Przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych˝, na wniosek Prezesa KZGW 19 lipca br., wystąpiłem o uruchomienie środków finansowych z rezerwy celowej budżetu państwa. W wyniku podjętych uzgodnień na szczeblu rządowym i decyzji ministra finansów z dnia 4 sierpnia br. (znak: FS4-4135/22/75/2010) zwiększony został plan wydatków budżetowych na 2010 r. na sfinansowanie zadań związanych z likwidacją skutków powodzi na rzekach i potokach oraz zabezpieczeniem przeciwpowodziowym realizowanym przez regionalne zarządy gospodarki wodnej. Nadmieniam, że przyznane środki finansowe, niezbędne na wnioskowane najpilniejsze zadania, które będą realizowane przez regionalne zarządy gospodarki wodnej, wynoszą ogółem 51 519 tys. zł, w tym na rzecz RZGW we Wrocławiu 20 120 tys. zł.

   Odnosząc się do sprawy drożności drogi wodnej górnej Odry skanalizowanej, której zamulenie i wypłycenie naniesionym rumowiskiem przez wody powodziowe oszacowano na blisko 120 tys. m³, pragnę poinformować, że w wyniku już zrealizowanych prac (w tym wykonanych przez gospodarstwo pomocnicze przy RZGW we Wrocławiu oraz innych zleceniobiorców, realizujących zamówienia w trybie z wolnej ręki) przywrócono głębokość wody 180 cm na odcinku od Portu Miejskiego we Wrocławiu do Brzegu Dolnego (od 22 czerwca) oraz od śluzy Różanka do Oławy (od 29 czerwca br.).

   Dla usunięcia rumowiska i odmulenia niedrożnego odcinka drogi wodnej od Koźla do Oławy ogłoszony został przetarg nieograniczony, którego rozstrzygnięcie nastąpiło 26 lipca br. Wyłonionym wykonawcą zamówienia tych robót zostało konsorcjum składające się z Odratrans SA oraz Przedsiębiorstwa Budownictwa Hydrotechnicznego i Produkcji Kruszyw Hydrokrusz sp. z o.o.

   Dopełnienie ww. wymogów formalnych i proceduralnych wynikających z przepisów ustawy o finansach publicznych oraz o zamówieniach publicznych stworzyło przesłanki prawne i formalne dla kontynuacji usuwania skutków powodzi na górnej Odrze. W wyniku realizacji tego zamówienia publicznego udrożnienie Odry na postulowanym odcinku dla przewozów węgla z Gliwic do Wrocławia nastąpiło w dniu 16 sierpnia br. W tym dniu przywrócono głębokość tranzytową 180 cm na całym szlaku żeglownym od Koźla do Wrocławia. Tym samym zaplanowane przewozy w ilości ok. 500 tys. ton węgla przy znacznie wyższej przepustowości drogi wodnej (i pracy śluz w godz. 6-22) nie powinny być zagrożone, o ile możliwości te, jakie stwarza się, likwidując skutki powodzi na szlaku żeglownym górnej Odry, zostaną efektywnie wykorzystane przez przewoźników żeglugowych operujących właściwą do tego celu ilością taboru pływającego i organizacją ruchu żeglugowego.

   Pragnę poinformować także, że sprawy likwidacji skutków powodzi i przywrócenia żeglugi na Odrze były przedmiotem analizy i oceny na zwołanym w tym celu w Sejmie posiedzeniu podkomisji stałej ds. transportu lotniczego i gospodarki morskiej, działającej ramach Komisji Infrastruktury. Posiedzenie to miało miejsce w dniu 22 lipca br. Na spotkaniu tym podjęto też rozważania i dyskusję w sprawie wyrównania strat przedsiębiorcom z tytułu przerwy w ich działalności żeglugowej spowodowanej okresową niedrożnością Odry skanalizowanej. Zbadanie możliwości udzielenia rekompensat za poniesione straty z tytułu przerwy w działalności transportowej będzie przeanalizowane przez ministra infrastruktury, którego przedstawiciele uczestniczyli w ww. posiedzeniu.

   Przedstawiając powyższe informacje, obrazujące ważniejsze tylko działania podjęte i zrealizowane przez administrację drogi wodnej Odry oraz moje działania formalne dotyczące gwarancji sfinansowania prac związanych z likwidacją szkód powodziowych (w tym na rzece Odrze), nie podzielam poglądu przedstawionego w interpelacji posła na Sejm RP pana Jana Religi o bezczynności i braku postępu w pracach związanych z likwidacją skutków powodzi na szlaku żeglownym drogi wodnej Odry.

   Podsekretarz stanu

   Bernard Błaszczyk

   Warszawa, dnia 27 sierpnia 2010 r.